Review: TP-Link Deco X60

Review: TP-Link Deco X60

Links;

• Productpagina
• TechGaming Guide: Wi-Fi 5, Wi-Fi 6 en het verschil

De TP-Link Deco X60 is een Wi-Fi 6 mesh-systeem met drie satellieten. De drie satellieten zijn gelijk aan elkaar in specificaties en aansluitmogelijkheden. In de basis is een enkele satelliet uitgerust met een Qualcomm 1GHz Quad-Core processor. De set heeft een maximale theoretische doorvoersnelheid van 3.000 Mbps. Uitgaande van deze specificatie bevindt de X60 zich in de middenklasse van TP-Link.

Naar verwachting komt TP-Link later dit jaar nog met het Deco X90 mesh-systeem. Een krachtigere uitvoering van de X60. Waar we Deco’s voorheen een platte ovale vorm hadden, heeft TP-Link met zijn meest recente Deco’s de smaak te pakken in de vorm van cilinders, ofwel ronde torens in de hoogte. Ik vermoed dat deze ontwerpkeuze vooral te maken heeft met een betere spreiding van het draadloze signaal. TP-Link heeft tot de dag van vandaag altijd gebruik gemaakt van interne antennes op zijn Deco’s.

Op het moment van schrijven kost de Deco X60 3-pack circa 349 euro.

Een overzicht van de specificaties:

De Deco X60 is een dual-band systeem met een AX3000 aanduiding. Deze aanduiding omschrijft de maximale theoretische doorvoersnelheden van de aanwezige frequentiebanden. De 2.4GHz frequentieband heeft een maximale theoretische doorvoersnelheid van 574 Mbps. De tweede frequentieband onder 5GHz heeft een maximale theoretische doorvoersnelheid van 2.402 Mbps. Met Wi-Fi 6 capaciteiten is de 5GHz-band het interessantste om snelheid te benadrukken.

Wi-Fi 6 komt met OFDMA (Orthogonal Frequency Division Multiple Access), een verbeterde vorm van OFDM (Orthogonal Frequency Division Multiplexing) wat de standaard is van Wi-Fi 5. Wi-Fi 6 kan met één datastroom zichzelf effectief verdelen over de beschikbare kanalen en aparte subkanalen, waardoor één datastroom aan meerdere apparaten tegelijkertijd geleverd kan worden. Wi-Fi 6 heeft een terugwaartse compatibiliteit met OFDM/Wi-Fi 5.

Tevens maakt Wi-Fi 6 maakt gebruik van een TWT-functie (Target Wake Time). Daarmee wordt op dynamisch wijze de QoS (Quality of Service) beheerd, ofwel de kwaliteit en stabiliteit van je draadloze verbinding. Daardoor kan data die tussen router en client ontstaat sneller plaatsvinden. Hier gaat het dus om verzenden (upload) en ontvangen (download). Door de bepaling en snelheid hoeft het apparaat (de client) minder vaak wakker te zijn, wat de batterijduur van verbonden apparaten ten gunste komt. TWT heeft een cruciale rol om stroom te besparen en kan in grotere netwerken beter overlappen tussen een grote toestroom aan apparaten.

Wi-Fi 5 werkt op 256 QAM - een modulatietechniek voor digitale signalen - en Wi-Fi 6 werkt op 1024 QAM. Het modulatieschema van Wi-Fi 6 ligt daarmee veel hoger en zorgt voor een hogere doorvoersnelheid. Dat resulteert dus in de snelheidswinst. Bovenstaande toevoeging in de hoofdstuk zouden argumenten kunnen zijn om te kiezen voor een Wi-Fi 6 mesh-systeem zoals de Deco X60. Er is overigens nog meer wat zou kunnen leiden tot deze overweging.

Met de Deco X60 als Wi-Fi 6 mesh-systeem krijg je toegang tot WPA3 voor beveiliging. Iedere satelliet is uitgerust met twee 2 LAN/WAN Gigabit ethernetpoorten. De satellieten zijn uitwisselbaar, het is dus niet van belang dat je een specifieke satelliet aansluit op het modem. Wel adviseer ik je om het serienummer te controleren, handig vooraf aan de setup en om de satellieten per ruimte te configureren. In de Deco app kun je de satellieten binnen het netwerk labelen om te herleiden waar deze in huis staan.

De verpakking is netjes onderverdeeld tussen satellieten en accessoires. De accessoires, bestaande uit een beknopte gebruikershandleiding, drie power adapters en een LAN-kabel zitten in een aparte doos. Op deze doos zijn instructies afgebeeld over de ingebruikname van de set. Op een speelse wijze krijg je een introductie dat voldoet om van start te gaan.

De Deco X60 is relatief compact. Versus de Deco M-series; de eerdere Wi-Fi 5 modellen van TP-Link, zijn de X-series de hoogte ingegaan en afgevallen in de breedte. Voor het oog voelen de X-series compacter aan. Afmetingen zijn als volgt: 110mm breed en 114mm hoog.

Het TP-Link logo is subtiel zichtbaar aan de voorzijde van het ontwerp. Verder heeft de Deco X60 geen opvallende designkeuzes. Daarmee blijft het ontwerp deels op de achtergrond. Zelf ervaar ik het ontwerp als niet storend.

De recent geteste Netgear Orbi Wi-Fi 6 (AX6000) is fors groter dan de Deco X60. Neem het verschil in vormfactor wel met een korreltje zout, gezien het feit dat de Orbi Wi-Fi 6 qua specificaties dik in het high-end segment zit, dit voel je dan ook in de portemonnee.

Iedere Deco X60 satelliet/router is uitgerust met twee Gigabit ethernetpoorten. Dit zijn LAN/WAN-poorten met daaronder de power-aansluiting. Onderop het ontwerp bevindt zich de reset-knop, het serienummer en de SSID van de betreffende Deco. Aan de hand van het SSID kun je de Deco herkennen en herleiden waar deze in de woning staat. In opvolging kun je het SSID aanpassen in de Deco app in overstemmening met de positie in je huis, als voorbeeld: woonkamer of kantoor.

Voor de Deco app moet je een account aanmaken, iets waar je niet aan ontkomt. Deze maakt verbinding via TP-Link om je eigen netwerk te kunnen beheren. Het beheer biedt zo zijn voordelen als het om gebruikersgemak gaat. Wel ben ik kritisch en zie ik het verplicht aanmaken van een account als minpunt. Met de privacy voorwaarden dien je akkoord te gaan. Wat je hier mogelijk van vindt, kan per individu verschillen, daar wil ik nu niet te diep op ingaan. Het startscherm bestaat uit het inloggen en aanmaken van je eigen Deco netwerk. Je krijgt een selectie te zien aan Deco mesh-systemen.

Schakel het modem uit en verbindt de Deco. Nu is het wachten op de verbinding vanuit de leverancier en de doormelding intern richting de Deco. De Deco X60 maakt gebruik van een LED-indicator op de voorzijde, deze vertelt je meer over verschillende statussen. Geel is voor opstarten, blauw is gereed voor installatie, groen is verbonden en rood geeft aan dat er geen verbinding meer is. In de vervolgstap verbind je met de Deco aangesloten op het modem. Mocht je meerdere Deco’s geplaatst hebben, dan is de SSID op de sticker je referentie voor welke Deco aangesloten is met het modem. De SSID-naam dient als directe verbinding tussen je telefoon en Deco voor configuratie, deze is zichtbaar in je Wi-Fi lijst. Je bent op dit moment nog niet verbonden met je eigen netwerk, hetzij leverancier, het betreft een lokale verbinding op tussen je telefoon en de Deco.

Zodra dit succesvol is, zoekt de Deco naar de internetverbinding afkomstig van het modem. Wanneer verbonden; in veel gevallen dynamisch is het netwerk gereed voor gebruik. Kans bestaat dat je tussendoor de lokale verbinding tussen je telefoon en Deco moet loskoppelen.

Het Deco X60 mesh-systeem is nu gereed voor gebruik. Ik heb pushnotificaties geaccepteerd, waarna ik al snel diverse meldingen kreeg van verbonden apparaten. De Deco X60 set meldt netjes door, indien je dit wenselijk vindt. Persoonlijk vind ik dit wel fijn. In het begin kan het met diverse apparaten wat druk aanvoelen, naar verloop van tijd neemt dit af. Op de startpagina van de Deco app stond een firmware melding klaar. Ik heb direct de Deco’s voorzien van de laatste firmware update. Naar inschatting duurde de update circa 4 tot 5 minuten inclusief het offline zijn van het draadloze netwerk tijdens deze firmware update.

In het postvak zijn updates, doormeldingen en eventuele fouten zichtbaar. Algemene menu instellingen bestaan uit je profiel en het zichtbare netwerk. Je kunt meerdere netwerken toevoegen aan de Deco app, mocht je tussen locaties wisselen.

Op apparaat niveau is het mogelijk om QoS (Quality of Service) te beheren. Testen gaat middels een ingebouwde snelheidstest of het handmatig instellen. Met de QoS kun je een apparaat prioriteit geven, deze krijgt heel simpel voorrang en meer ruimte aan bandbreedte.

TP-Link levert de Deco X60 met HomeCare. Met HomeCare in samenwerking met Trend Micro antivirus, levert TP-Link niet enkel een antivirus programma, maar ook uitgebreide mogelijkheden voor ouderlijk toezicht en QoS. Een mooi voordeel is dat het totaalpakket gratis is, er zijn dus geen bijkomende abonnementskosten.

Je maakt eenvoudig een ouderlijk toezicht profiel aan. De niveau filters bepalen wat wel en niet mag. Je kunt dit handmatig aanpassen voor specifieke categorieën of simpelweg apps en websites blokkeren. Je kunt het profiel permanent maken of instellen op tijdslimiteten en/of bedtijd. Wanneer het profiel is ingesteld met de juiste variabelen kun je deze toewijzen op apparaat niveau. Mara mag geen Fornite spelen (lol) en Facebook is verleden tijd… 0.0 engagement!

QoS (Quality of Service) bestaat niet enkel uit een ingebouwde snelheidstest of het handmatig instellen van een maximale doorvoersnelheid. Per apparaat kun je een prioriteit toewijzen, echter is er in de basis weinig inzicht wat deze profielen exact doen. Logischerwijs is gamen en streamen een profiel dat meer data toelaat dan bijvoorbeeld surfen. Apparaten kunnen ook gekenmerkt worden als lage en hoge prioriteit, er is veel mogelijk, echter heb je niet altijd direct inzage op wat het nu exact doet. Persoonlijk vind ik het handmatig instellen de beste balans. Mocht je hieraan twijfelen, dan is de snelheidstest een prima alternatief.

Het router-instellingen menu bestaat uit diverse mogelijkheden en opties. Het menu Wi-Fi instellingen is beperkt, laat ik het anders formuleren: niet bestaand. Voor de gemiddelde gebruiker zal het voldoen, voor de doorgewinterde technologie fanaat met een drang om te experimenteren komt de Deco X60 te kort. Het is bijvoorbeeld niet mogelijk te spelen met diverse kanalen. Wel heeft de Deco X60 de optie voor een gastnetwerk.

De snelheidstest is ook te vinden in het router-instellingen menu. De zwarte lijst blokkeert apparaten die niet mogen verbinden met het netwerk. Selectie gaat op basis van de al reeds verbonden apparaten.

Onder de geavanceerde instellingen vinden we gelukkig zaken zoals port forwarding. Naar mijn mening mag deze wel een plekje krijgen in het algemene router-instellingen menu. Verbinden middels WPS behoort tot de verdere opties, evenals het beheren van de namen van je Deco’s.

De Deco X60 is het eerste mesh-systeem set dat deel uitmaakt van mijn vernieuwde Wi-Fi testmethode. Deze Wi-Fi testmethode heb ik opgezet om tot betere inzichten te komen, zodat resultaten consistent zijn en daarmee een hogere betrouwbaarheid hebben.

De server
Mijn hoofdcomputer fungeert als server. Deze is uitgerust met een Marvell® AQtion AQC107 10Gb ethernetpoort, ofwel een 10 Gigabit ethernetpoort. Windows 10 is geïnstalleerd op een Samsung (M.2) 970 Evo Plus 500GB SSD. De server voldoet om Wi-Fi 6 snelheden te testen. Ik sluit de server direct aan op de (snelst) beschikbare ethernetpoort (LAN-poort) van de Wi-Fi router/mesh set. Op de server heb ik een gedeelde netwerkmap aangemaakt, deze is binnen het netwerk beschikbaar voor clients.

Verbinden met de server
De tweede computer en/of laptop fungeert als client. Met de client benader ik de gedeelde map, hier zijn drie bestanden beschikbaar: een 1 GB, 2 GB en 5 GB testbestand. Ik kopieer de testbestanden één-voor-één vanuit de gedeelde map naar de client.

Als voorbeeld: als ik het 5GB testbestand kopieer en het proces duurt 58 seconden, dan is de snelheid 86.20 megabytes per seconde, ofwel 689.65 Mbps. In het hoofdstuk Wi-Fi resultaten druk ik waardes uit in Mbps. Tevens herhaal ik het testen van de testbestanden op verschillende momenten van de dag. De resultaten per testbestand worden opgeteld, het gemiddelde van deze testen representeert het definitieve Wi-Fi resultaat.

Server specificaties

[list]

Processor: Intel Core i9 10900K

Moederbord: Asus ROG Maximus XII Formula

SSD: Samsung (M.2) 970 Evo Plus 500GB

LAN: Marvell® AQtion AQC107 10Gb ethernetpoort (10 Gigabit)
[/list] Client(s) specificaties

Client 1: Asus ROG Zephyrus G14 (Wi-Fi 6 client)
[list]

Processor: AMD Ryzen 9 4900HS

SSD: Intel (M.2) 660p 1TB

Wi-Fi: Intel AX200 (2×2) Wi-Fi 6
[/list]

Client 2: Test Bench (Wi-Fi 5 client)
[list]

Processor: AMD Ryzen 7 1700X

Moederbord: Asus ROG Crosshair VI Hero

SSD: Samsung (M.2) 950 Pro 256GB

Wi-Fi: Asus PCE-AC88 4×4 Wi-Fi 5 adapter. Dit is de snelste Wi-Fi 5 adapter op de markt.
[/list] Overige testinformatie

Client 1 (Wi-Fi 6) test ik op drie afstanden:
[list]

Op 4 meter afstand, gelijkvloers

Op 12 meter afstand, gelijkvloers

Op 6 meter afstand, boven
[/list]

Client 2 (Wi-Fi 5) test ik op één afstand:
[list]

Op 6 meter afstand, boven
[/list]

Geteste netwerkapparatuur is altijd voorzien van de meest recente firmware. In de Wi-Fi resultaten is bovenaan de tabel zichtbaar om welke client het gaat en op welke afstand deze staat. Voor de duidelijkheid geef ik aan of het om een Wi-Fi 5 of 6 client gaat. In het hoofdstuk Wi-Fi resultaten licht ik mijn persoonlijke bevindingen toe, dit is berust op mijn praktijkervaring. De Wi-Fi testmethode is gebaseerd op de testmethode van Dhr. Dong Ngo. Ik heb Dong Ngo hoog staan als het om kennis van netwerk gaat.

Eerder heb ik een review geschreven over de Netgear Orbi Wi-Fi 6 (AX6000). Ik heb deze router opnieuw getest met de nieuwe Wi-Fi testmethode. De resultaten zijn opgenomen in de onderstaande Wi-Fi tabellen ter vergelijking. De tabellen krijgen naarmate tijd, ofwel: meer reviews beter vorm. Binnenkort volgt er meer! Voor nu deel ik de testresultaten en volgt er een nabespreking.

Het mag duidelijk zijn dan de Orbi Wi-Fi 6 (AX6000) een stuk sneller is als het om Wi-Fi 6 resultaten gaat. Onder Wi-Fi 5 zijn de verschillen niet groots, maar blijft ook hier de Orbi sneller dan de Deco X60. Qua prestaties wint de Orbi het fors, ook is het verschil in de praktijk duidelijk merkbaar. Downloads gaan vooral sneller en het verplaatsen van bestanden binnen mijn eigen netwerk ook. Met de Orbi win je bij grotere bestanden van 10 tot 20 GB al snel één tot twee minuten ten opzichte van de Deco X60.

De geteste Orbi Wi-Fi 6 (AX6000, set van 2 stuks) kost op het moment van schrijven circa 769 euro. De TP-Link Deco X60 (set van 3 stuks) is met een prijs van 349 euro fors goedkoper. De Orbi is de interessantere keuze als je voor snellere Wi-Fi gaat, PUNT. Ook heeft de Orbi per router/satelliet 4 poorten tot zijn beschikking, wat meer flexibiliteit geeft dan 2 poorten op die van de Deco X60. Dekkingsgebied van de Orbi is met 2 satellieten nog nét wat beter dan 3 bij de Deco X60.

Het grootste verschil zit hem in de prijs. De Deco X60 is op het moment van schrijven omgerekend 420 euro goedkoper. In mijn belevingswereld is dit een fors verschil. Ga je voor super snelle Wi-Fi 6 tot in de ‘premium klasse’ dan is de Orbi Wi-Fi 6 je keuze. Ga je voor minder snelheid, een degelijk dekkingsgebied met een klein beetje minder mogelijkheden, dan is de Deco X60 je keuze. Het ontwerp is fors kleiner dan de Orbi Wi-Fi 6, iets wat je mogelijk beter kan waarderen.

In de praktijk heb ik ervaren dat de Deco X60 stabiele prestaties levert. Het mesh-systeem mag dan wel minder snel zijn, de snelheid en dekking zijn consistent. Besturing middels de Deco app gaat eenvoudig, hoewel de Wi-Fi instelling zeer beperkt zijn. Ik wil er nog aan toevoegen dat de X60 de middenklasse is van TP-Link. Naar verwachting volgt er nog een Deco X90 voor het hogere segment.

Dit brengt mij bij de eindconclusie van de TP-Link Deco X60. Met de nieuwe Wi-Fi testmethode laat de Deco X60 een duidelijke indruk achter, iets wat ik maar al te graag nabespreek in deze eindconclusie.

De Deco X60 presteert voor een Wi-Fi 6 niet superieur snel. Het niveau zit voor Wi-Fi 6 rond de Wi-Fi 5 resultaten. Wel presteert de set stabiel in snelheid en dekking, beiden voelen consistent aan. Ik heb het mesh-systeem nu ongeveer een maand in gebruik. Tijdens deze periode heb ik geen problemen ervaren. De Deco app meldt alles netjes door en biedt goede ondersteuning voor ingebruikname.

Je koopt de Deco X60 vooral voor Wi-Fi 6 met een gunstige prijsverhouding. De dekking voldoet, de snelheid is voor een Wi-Fi 6 mesh-systeem beperkt evenals de Wi-Fi instellingen. Voor 349 euro haal je een nette set in huis, maar mag je geen snelheidsduivel verwachten. Met mijn nieuwe Wi-Fi testmethode is de lijst aan apparaten nu nog klein. Binnenkort volgen er nieuwe Wi-Fi 5 en 6 routers en mesh-systemen om onderling te vergelijken. Gebaseerd op ervaring kan ik goed inschatten dat het snelheidsniveau van de Deco X60 niet de overtuigende factor is van dit mesh-systeem.

De combinatie van prijs, mogelijkheden middels de Deco app, zijn eenvoud en het degelijke dekkingsgebied overtuigen wel. De Orbi Wi-Fi 6 (AX6000) is een zwaargewicht dat het verschil in snelheid in de tabellen groots maakt tussen de Deco X60. De Deco X60 past qua prijs twee keer in dat van de Orbi Wi-Fi 6 (AX6000) en dan hou je nog geld over voor 4 tot 5 kratten bier. Dat zegt voldoende.

Ben je in de markt voor een Wi-Fi 6 mesh-systeem met een degelijke dekking, dan kun je de Deco X60 overwegen. Je krijgt daarbij de voordelen mee van Wi-Fi 6, iets wat deze set naar mijn mening interessanter maakt dan de gemiddelde Wi-Fi 5 set.