Review: Thermal Grizzly Kryonaut Extreme

Review: Thermal Grizzly Kryonaut Extreme

• Productpagina

Kryonaut Extreme is het nieuwe smeergoedje voor op je processor van Thermal Grizzly. Deze koelpasta zou nog een stapje verder moeten gaan in prestaties dan zijn voorganger: Thermal Grizzly Kryonaut. Kryonaut Extreme heeft een hogere warmtegeleiding met 14,2 W/mk versus 12,5 W/mk.

In het opvolgende hoofdstuk ga ik wat dieper in op W/mk (Watt per meter-Kelvin). Kryonaut Extreme is gemaakt voor overklokken en scoort volgens Thermal Grizzly goed voor diverse fronten van overklokken: waterkoeling, luchtkoeling en zelfs Sub-Zero-koeling. Thermal Grizzly komt in twee verpakkingsmaten: 9 milliliter en 2 gram. Op het moment van schrijven kost 9 milliliter (33,84 gram) circa € 89,90 euro en 2 gram circa € 18,95. Met deze prijzen is Thermal Grizzly Kryonaut Extreme duurder gepositioneerd dan meeste koelpasta’s.

Een overzicht van de specificaties:

Kryonaut Extreme heeft met 14,2 W/mk een hoge warmtegeleiding (hoge thermische geleidbaarheid). Of dit in de praktijk direct groter verschil maakt, zal dadelijk duidelijk worden in het hoofdstuk resultaten. In de regel is een hogere W/mk (Watt per meter-Kelvin) beter. Het geeft de thermische geleidbaarheid van de koelpasta weer tussen koeloppervlak en IHS (geïntegreerde heat spreader) van de processor.

Thermal Grizzly Kryonaut Extreme heeft een dichtheid van 3,76 gram per cm3 (g/cm3), dit is de dichtheid voor een gram per kubieke centimeter. Viscositeit vertelt vervolgens meer over de spreiding (dun of dik) die garant staat voor een gelijkmatige spreiding. Een lage viscositeit spreidt in de regel makkelijker doordat deze dun is. Echter bestaat hierdoor ook de kans dat het contact tussen koeloppervlak en IHS slechter kan zijn. Dit door een ongelijkmatige drukverdeling van de CPU-koeler naar keuze, of het te veel- of weinig aanbrengen. Een hogere viscositeit smeert lastiger, doordat deze dikker is. Kryonaut Extreme heeft een hogere viscositeit en is daardoor dikker (stroperig). Koelpasta-kenners en ervaringsdeskundige van Artic MX-4 herkennen dit wel.

De balans tussen een lage en hogere viscositeit staat en valt samen met het aanbrengen. Te veel koelpasta is in de regel niet goed. Het is dus vooral zoeken naar een balans tussen de twee. Kryonaut Extreme oogt nét even iets anders dan je standaard koelpasta; de kleur is namelijk roze.

Thermal Grizzly Kryonaut Extreme komt in een chic zwart doosje. De inhoud van de verpakking bestaat uit de 9 milliliter aan koelpasta, drie spatels voor het aanbrengen, een korte gebruikershandleiding en een certificaat van echtheid. De QR-code stuurt je door naar een Thermal Grizzly webpagina om te verifiëren of de koelpasta echt is, in de zin van échte Thermal Grizzly koelpasta en geen namaak. Of er veel namaak te vinden is op de markt durf ik niet te zeggen.

De korte gebruikshandleiding informeert over het aanbrengen van Kryonaut Extreme. Deze suggereert naar de rijstkorrel-methode, ook wel de erwt-methode met een druppel in het midden van de IHS (Integrated Heat Spreader). En naar de x-methode, ofwel een kruis. Voor deze review maak ik gebruik van de meegeleverde spatels en spreid ik de koelpasta gelijkmatige over de processor-IHS.

De inhoud van het Thermal Grizzly potje is 9 milliliter (33,84 gram). Voor het schoonmaken van de processor gebruik ik Thermal Grizzly TG Remove. Dit is een nano-reiniger op basis van aceton. Het ontvet de oppervlakte wat bij een koelpasta als Kryonaut Extreme ten goede komt. Gezien het feit dat de substantie van deze koelpasta vettiger (thermische vetten) is. Veelal bestaan deze uit epoxy ’s en/of siliconen.

De inhoud van 9 milliliter staat volgens Thermal Grizzly gemiddeld gelijk aan 90 applicaties. Op het moment kost 9 milliliter aan Kryonaut Extreme gemiddeld € 89,90. Deel je dit door 90 applicaties, dan kom je gemiddeld uit op € 1,- per applicatie. Deel je 33,84 gram (9 milliliter) door 90 applicaties, dan is dit gemiddeld 0,375 gram per applicatie. Met de 2-gramsverpakking van € 18,95 is dat ongeveer vijf applicaties, dan kom je gemiddeld uit op € 3,79 per applicatie.

In de praktijk breng zal je zien dat dit al afwijkt, vooral omdat het een handmatige applicatie verlangt. Met de prijzen doorberekend blijft Kryonaut Extreme een duurder koelpasta. Wel ben ik positief over de kleinere 2-gramsverpakking. In verhouding mag het dan wel duurder zijn, maar voor de eindgebruiker is het wel een stuk aantrekkelijker om deze koelpasta te overwegen.

Mooi roze is niet lelijk. Wanneer iemand Thermal Grizzly Kryonaut Extreme aanbrengt is het van een halve kilometer zichtbaar. Het is goed zichtbaar dat de viscositeit van deze koelpasta hoger (dikker) is, waarneembaar aan de binnenranden van het potje. De grootverpakking van Kryonaut Extreme is voor enthousiastelingen en extreme overklokkers. Overigens is de positionering van deze koelpasta specifiek voor deze markt, dat geldt dus ook voor 2-gramsverpakking. Je geeft gemiddeld flink wat meer uit aan koelpasta voor mogelijk betere resultaten.

Ik ben geen extreme overklokker in de vorm van LN2-overklokken. Wel kan ik een stevige overklok waarderen en kijk ik naar koelresultaten. Het spel van lagere voltages met hoger geklokte instellingen kan ik maar al te goed waarderen. In de basis heb ik een Noctua NH-D15 chromax.black CPU-koeler gekozen. Deze CPU-koeler is al langer op de markt en zet vergelijkbare resultaten neer als de reguliere NH-D15. Ook zijn er veel gebruikers met deze CPU-koeler en gebruikt men de resultaten van de NH-D15 vaak als referentiekader. Ik combineer dit met mijn AMD Ryzen 7 3800XT test bench. Hieronder een overzicht van het testsysteem.

Ik heb twee andere koelpasta’s opgenomen in deze review: Gelid Solutions Extreme (3,5 gram) en Cooler Master MasterGel Pro (1,5 gram). Gelid Solutions Extreme kost op het moment van schrijven circa € 10,- en de Cooler Master MasterGel Pro circa € 6,90. De 2-gramsverpakking van Thermal Grizzly Kryonaut Extreme kost circa € 18,95. Dit geeft het prijsverschil tussen de koelpasta’s goed weer vooraf aan het testen.

Belangrijk is om te vermelden dat de prestaties kunnen verschillen in de praktijk. Denk hierbij aan variabelen als de kamertemperatuur, luchtverplaatsing (airflow) in je systeem, de gebruikte chip/processor en de instellingen als het om voltages gaat. Het resultaat kan ook per moederbord verschillen als je gebruik maakt van het automatisch overklokken van je systeem. Ieder moederbord pakt zijn pre-set voltages vanuit de BIOS, wat een groot verschil kan maken. De testen zijn zo zorgvuldig mogelijk afgenomen in een ruimte van 17 - 18 graden Celsius. De testen zijn zo praktisch mogelijk ingericht met de beschikbare middelen. Er is geen sprake van extra luchtverplaatsing door andere fans, het systeem bevindt zich in een open ruimte op de test bench.

Ik heb twee benchmarks met testresultaten opgenomen in deze review: Blender Classroom en Prime95. Voorheen maakte ik gebruik van Prime95 met small fft’s. Prime95 geeft een goede indicatie van de “maximale warmteproductie" van een processor, maar dit is niet altijd realistisch in de praktijk. Met zwaardere applicaties en/of tijdens het gamen bereikt de processor zelden de temperatuur die je ziet tijdens een Prime95-stresstest. Om die reden heb ik Prime95 met pensioen gestuurd voor mijn CPU-koeler reviews, echter voor deze test wil ik toch de Prime95-stap maken. Het geeft goed weer wat de “maximale warmteproductie" doet, vooral om specifiek te kijken naar koelpasta resultaten. Desondanks mag de Blender Classroom-benchmark niet ontbreken om een realistischer uitgangspunt van de praktijk te kunnen nabootsen.

Ik heb gebruik gemaakt van de meegeleverde spatels van Thermal Grizzly. Alle drie de koelpasta’s zijn gelijkmatig verdeeld over het oppervlakte van de processor, zichtbaar op de onderstaande foto. Het smeren van Kryonaut Extreme biedt redelijk veel weerstand, mede door de viscositeit. Ik heb uiteindelijk bij alle koelpasta’s gebruik gemaakt van een bankpas voor een egale spreiding.

We gaan door met de testresultaten, beginnende met de Blender Classroom-benchmark. Nogmaals: deze resultaten zijn realistischer wat je tegen gaat komen in de praktijk versus de Prime95-stresstest. Om je geheugen op te frissen: Kryonaut Extreme heeft een 14,2 W/mk (Watt per meter-Kelvin), kortom: een zeer hoge thermische geleidbaarheid voor een koelpasta. Gelid Solutions zit op 8,5 W/mk en de Cooler Master MasterGel Pro zit op 8 W/mk. Met de AMD Ryzen 7 3800XT onder stock scoort de Kryonaut Extreme gemiddeld 2 graden Celsius koeler dan de Gelid Solutions Extreme en 3 graden koeler dan de MasterGel Pro. Met een overklok op 4,5GHz/1.375V is het verschil maximaal 2,5 graden Celsius. Het verschil ten opzichte van de MasterGel Pro is met 3,5 graden Celsius wat groter. Dit zijn de testresultaten in combinatie met de Noctua NH-D15 chromax.black.

Met de Prime95-stresstest zijn de temperaturen doorgaans een stuk hoger. Ook hier zijn temperatuurverschillen relatief vergelijkbaar van 2 tot 3,5 graden Celsius. De flink hogere W/mk van Kryonaut Extreme laat positieve resultaten zien. Echter is het niet zo dat dit enkel bepalend is voor het eindresultaat. De spreiding, gelijkmatigheid tezamen met de viscositeit die daarvoor bepalend is speelt ook een belangrijke rol, evenals de dichtheid van de koelpasta. Ook de gebruikte materialen (epoxy ‘s, siliconen; hetzij thermische vetten) zijn van belang. De kwaliteit hiervan speelt ook een rol. Onder de eindstreep wint Kryonaut Extreme het gemiddeld met een speelveld van 2 tot 3,5 graden Celsius. Mijn laatste woorden over deze resultaten vorm ik graag in de eindconclusie, meer in het opvolgende hoofdstuk.

Thermal Grizzly zijn roze smeergoedje, ofwel Kryonaut Extreme. Als ik de productnaam zo lees moet ik direct denken aan ‘Mr. Freeze’, gespeeld door Arnold Schwarzenegger in de film ‘Batman & Robin’. Opgeborgen in een ijzige capsule gereed voor overklok avonturen. Weet het roze smeergoedje van Thermal Grizzly mijn koude hart te veroveren? Je leest het in deze eindconclusie.

Kryonaut Extreme en voormalig Kryonaut, de voorganger van Kryonaut Extreme, zijn gemaakt voor extreem overklokken. Zelf heb ik geen LN2 staan, maar wel de populaire NH-D15 CPU-koeler. Ik geloof dat dit een beter beeld schets als verwachtingspatroon voor de resultaten van deze koelpasta. Gemiddeld wint de Kryonaut het met 2 tot 3,5 graden Celsius van de Gelid Solutions Extreme en Cooler Master MasterGel Pro. Met de NH-D15 CPU-koeler vind ik een winst van 2 tot 3,5 graden Celsius niet verkeerd.

Wel is Kryonaut Extreme fors duurder dan deze twee koelpasta’s. Heb je een budget van 20 euro voor koelpasta, dan is Kryonaut Extreme één van de beste koelpasta’s verkrijgbaar. Beperk je jezelf tot een budget van 10 euro, dan valt Kryonaut Extreme buiten de boot. Ik heb het hier over de 2-gramsverpakking van Kryonaut Extreme die circa € 18,95 kost. Het budget is sec niet fors, kijkende naar de kosten van een propere build. Ik vermoed dat de budget-bouwer niet zo snel naar de prijs van deze koelpasta kijkt, veelal is de budget-bouwer content met de meegeleverde koelpasta bij hun CPU-koeler - als dit het geval is. Moet ik prijstechnisch een vergelijking maken, dan betaal je fors meer voor de 2 tot 3,5 graden Celsius winst, ook gezien het feit dat Gelid Solutions Extreme 3,5 gram levert voor net 10 euro.

Is het prijstechnische verhaal niet van belang? Dan koop je met Grizzly’s zijn Kryonaut Extreme één van de betere koelpasta’s op de markt. De viscositeit is wat dikker, waardoor deze wat lastiger spreidt. Eenmaal op de processor aangebracht heb je de meest blitse processor in het roze die er is. Het is een mooi smeergoedje met een 14,2 W/mk (Watt per meter-Kelvin) thermische geleidbaarheid. Diepgaand onderzoek naar de thermische vetten is voor mij niet mogelijk. Wel haal je met Grizzly’s zijn Kryonaut Extreme een kwalitatieve koelpasta in huis. De TG Remover verwijdert vettige koelpasta’s eenvoudig, ook de Gelid Solutions Extreme en Cooler Master MasterGel Pro verdwenen als sneeuw voor de zon.

Het feit dat Thermal Grizzly een 2-gramsverpakking heeft maakt Kryonaut Extreme interessanter om te overwegen. Maak je een build en vervang je de koelpasta gemiddeld ieder jaar; dan is de slok op de borrel relatief klein, kortom: het doet niet zoveel pijn in de portemonnee. De enthousiasteling en/of extreme overklokker doet zijn voordeel met de grootverpakking uit deze review. De eigenschappen van Kryonaut Extreme zijn groot voor deze markt, vooral kijkende naar de thermische geleidbaarheid. Hier zal bij het extreme overklokken nog wel wat winsten zitten, enkel kan ik dit niet hard maken met mijn review.

Onder de eindstreep is Kryonaut Extreme een high-end koelpasta die duidelijk wat meer kost. Als je een beter resultaat wil behalen uit je 24/7 overklok, dan is het geld op de totaal-build klein. Is de gemiddelde winst op basis van mijn testresultaten je waardig genoeg? Dan kan je niet verkeerd kiezen met Kryonaut Extreme.