Review: Raijintek Leto

Review: Raijintek Leto

De Raijintek Leto is een slim-line CPU-koeler. De slanke torenkoeler is uitgevoerd in het zwart en komt in drie verschillende versies. Het verschil in versies zit hem in de meegeleverde 120mm fan. Er zijn drie kleuren beschikbaar: blauw, wit en rood. Het enige verschil zit hem in de LED-kleur van de fan, overige specificaties zijn gelijkwaardig.

Raijintek heeft met de Leto het doel om een slim-line CPU-koeler te leveren voor een budgetvriendelijke prijs. Met een hoogte van 159mm gaat deze CPU-koeler goed samen met een ruime diversiteit aan ATX behuizingen. Veel behuizingen zitten rond de 180 - 190mm aan hoogte, de Leto zit daar dus nog ruim onder. De koeler is op oudere en moderne sockets te gebruiken, waaronder ook AM4, LGA1151 en LGA2066. Vooralsnog zijn er geen Nederlandse prijzen te vinden. Wel is de CPU-koeler te koop bij onze Duitse buren Caseking voor een bedrag van €29,90, zoals ik al zei: budgetvriendelijk!

Een overzicht van de specificaties:

De Leto maakt gebruik van CDC, oftewel directe contact met de processor. Op het blok vinden we drie heatpipes, deze lopen door de toren heen en zijn ieder 8mm breed. De volledige dimensies van deze CPU-koeler zijn als volgt: 122 x 76 x 159mm (L x B x H). De aluminium koelvinnen zijn niet direct gesoldeerd op de heatpipes.

De meegeleverde 120mm fan heeft een snelheid van 800 tot maximaal 1800RPM. Deze heeft een 4-pin connector en beschikt over PWM. De voltage rating loopt van 7V tot maximaal 12V, om deze direct op de voeding aan te sluiten. De fan heeft een sleeve bearing en een verwachte levensduur van 40.000 uren. De totale CPU-koeler met geïnstalleerde fan weegt 570 gram. De Leto is op diverse sockets te gebruiken, laten we deze even opsommen. Intel: LGA 775 , 115x , 1366 , 201x , 2066 en AMD: AM4, AM3+, AM3, AM2+, AM2, FM2+, FM2, FM1. Draai je Intel Coffee Lake of AMD Ryzen, dan kan je ook aan de slag met de Raijintek Leto. Door naar het uitpak avontuur.

De Raijintek Leto komt in relatief compacte verpakking. Op de voorzijde van de verpakking wordt niet duidelijk om welk model het gaat. Kijken we op de zijkant, dan zien we de drie varianten: blauw, wit en rood. Bij de afgebeelde Leto met rode fan zit een stickertje om aan te duiden dat het om de rode versie gaat. In de verpakking vinden we de CPU-koeler, bevestigingsmaterialen, een 120mm fan en een handleiding.

Laten we de bevestigingsmaterialen stapsgewijs bekijken. In het geval van de Leto is het niet zo complex, op de brackets staan aanduidingen welk onderdeel je nodig hebt. We vinden metalen plaatjes voor een Intel en AMD socket, samen met een metalen bruggetje. Dadelijk krijg je nog te zien hoe het monteren op een AM4/3 moederbord gaat. Gevolgd door schroefjes om de CPU-koeler te monteren, met bijhorende zwarte afstandbusjes die te plaatsen zijn op het moederbord, korsluiting wil je natuurlijk voorkomen.

We komen een klein zakje tegen met koelpasta, het merk van de koelpasta is onbekend. We gebruiken tijdens deze review standaard de MasterGel Pro van Cooler Master. Iedere koeler op de test bench wordt voorzien van deze koelpasta, om de resultaten zo representatief mogelijk te houden. Om de fan te monteren op het koelblok krijg je metalen fan brackets en rubberen fan dopjes voor de bevestiging. Zelf heb ik de voorkeur om een rubberen fan bevestiging te gebruiken, om ongewenste trilling te voorkomen, ook is de montage hiervan zeer eenvoudig.

Door naar de Leto CPU-koeler. Het blok en de aluminium vinnen zijn in het zwart afgewerkt. Het oogt best netjes, tevens is de zwarte laag zorgvuldig aangebracht. Iets wat minder zorgvuldig oogt zijn de aluminium vinnen, deze zijn aan de onderzijde al een beetje verbogen. Ook de randen van de aluminium vinnen zijn hier niet optimaal. De uiteindes van de heatpipes wijken wat af qua vorm, hier oogt het ook wat rommelig. Voor de werking van de CPU-koeler zal het geen drastische temperatuurverschillen opleveren. Toch zijn het puntjes die opgemerkt moeten worden. Afwerking laat in dit budgetsegment vaak te wensen over. Op de bovenste en onderste koelvin vinden we het Raijintek logo terug.

Op de binnenrand van de fan vinden we een witte kunststof ring, deze is aangebracht om het LED-effect te versterken. De ventilator bladen zijn transparant en mengen zich mooi met de rode LED-verlichting.

Op het koelblok vinden we twee holtes, hierin is dadelijk het metalen bruggetje te plaatsen om de CPU-koeler te monteren. Voordat we dit gaan doen gaan we door naar het monteren van de Leto.

In deze review combineren we de Raijintek Leto samen met een Asus ROG Crosshair VI Hero. Dit moederbord heeft gecombineerde AM4 en AM3 uitsparingen rondom de socket. Als eerst plaatsen we de backplate, deze is voor zowel het Intel als AMD platform. Waarna we vier schroeven plaatsen als basis voor de verdere opbouw van de bevestigingsmaterialen. Bij een X99/X299 moederbord heb je alleen de meegeleverde schroefjes nodig die we eerder zagen tijdens het uitpak avontuur. Een backplate komt hier niet te pas, aangezien het X99/X299 socket zelf voorziet in aansluitmogelijkheden. Hieronder een overzichtje van de bevestigingsmaterialen die we toepassen, gevolgd door de backplate op het moederbord gemonteerd.

Rechts onderin zien we een schroef vanaf de backplate. Om afstand te creëren tussen het moederbord schroeven we er zwarte afstandbusjes tussen. Deze zijn voorzien van een schroefdraad en draaien makkelijk aan op de schroeven.

De metalen plaatjes met de markering ‘AMD’ kunnen we nu plaatsen bovenop de zwarte afstandsbusjes. De schroefgaten op de metalen ‘AMD’ plaatsen moeten aan de binnenzijde zitten richting de processor/socket, zodat deze uitlijnen met de metalen brug om de CPU-koeler vast te draaien. De metalen plaatjes zet je vervolgens vast met de meegeleverde metalen dopjes.

Het plaatsen van de Leto is vervolgens eenvoudig, een dotje koelpasta, gevolgd door het plaatsen van de Leto op de processor. Dit doe je zonder fan, aangezien deze één van de schroefgaten blokkeert om de koeler verder aan te draaien. Het metalen bruggetje heeft twee metalen nopjes die samenkomen met de holtes op het metalen bruggetje. Als deze zijn uitgelijnd kun je de twee schroeven gelijkmatig vastdraaien, waarna de Leto op zijn plaats zit. Nu moet je alleen nog de fan bevestigen en de 4-pin connector aansluiten op de CPU_Header.

Hieronder een overzicht van de Test Bench met de aanwezige hardware.

Belangrijk is om te vermelden dat de prestaties kunnen verschillen in de praktijk. Denk hierbij aan variabelen als de kamertemperatuur, luchtverplaatsing (airflow) in je systeem, de gebruikte chip- processor en de instellingen als het om voltages gaat. Het resultaat kan ook per moederbord verschillen als je gebruik maakt van het automatisch overklokken van je systeem. Ieder moederbord pakt zijn pre-set voltages vanuit de BIOS, wat een groot verschil kan maken. De testen zijn zo zorgvuldig mogelijk afgenomen in een ruimte van 17 - 18 graden Celsius. De testen zijn zo praktisch mogelijk ingericht met de beschikbare middelen. Er is geen sprake van extra luchtverplaatsing door andere fans, het systeem bevindt zich in een open ruimte op de test bench.

Standaard maak ik gebruik van de MasterGel Pro koelpasta van Cooler Master. De load testen worden uitgevoerd met Prime95 op de instelling small fft’s. Ik probeer zoveel mogelijk continuïteit te houden tijdens het testen, de manier van koelpasta aanbrengen en meerdere CPU-koelers achter elkaar te testen, wanneer ik er meerdere tot mijn beschikking heb. Standaard draai ik alle koelers op PWM, als er in de tabel staat aangegeven ‘MAX RPM’ wil dit zeggen dat de ventilator op zijn maximale snelheid draait. In de bijhorende alinea’s is vermeldt om welke snelheid dit gaat.

Al eerdere draaide ik benchmarks met de Ryzen 7 1700X gecombineerd met de Antec Mercury 240 AIO set. Nu is het tijd voor de Raijintek Leto om als tweede testobject plaats te nemen op de nieuwe test bench. Een 1700X op stock, waarvan alle kernen zijn ingeschakeld met de boost functie is zeer acceptabel voor de Leto, zeker gezien het prijssegment. Ook voor de 4GHz overklok op alle kernen met een vrij forse core voltage van 1.417V gaat de Leto goed mee. De rotatiesnelheid van de fan schommelt netjes rond de 900 - 1000RPM, wat vrijwel onhoorbaar is.

Zodra we Prime95 starten zien we dat dit gat groter wordt. Voor een koeler van € 29,90 vind ik het nog best een prestatie om een Octo processor rond de 74 graden Celsius te houden, echt gemakkelijk voel ik mij er niet bij. Ook tijdens het gamen zie je dat temperaturen schommelen tussen de 65 tot 70 graden Celsius. Opzich zou dit geen groot probleem moeten zijn, aangezien het thermische design van de processor dit gewoon kan hebben. Alsnog voel ik mij er niet super comfortabel bij. De overklok van 4GHz met een core voltage van 1.417V is te veel voor de Leto. Echt overklokken gaat hem niet worden met deze CPU-koeler. Mocht je extra airflow in een behuizing hebben, dan is een lichte overklok waarschijnlijk nog wel behapbaar. Gezien de temperatuur van een stock 1700X tijdens Prime95 zou ik overklokken vermijden.

We proberen het nogmaals met de fan op volledige snelheid. De setup krijgt hierdoor een kleine voorsprong, omdat PWM niet geleidelijk aan hoeft te reageren op de CPU temperatuur. We zien hier een marginaal verschil, niet iets waardoor de mening voor het overklokken wordt bijgesteld.

De Leto moet het vooral hebben van zijn budgetvriendelijke oplossing. Naar verwachting zal een groot deel van de consumenten deze koeler kopen voor het zwarte kleurtje in samenhang met de gekleurde LED fan. Waar opzich helemaal niks mis mee is. De temperaturen met een idle 1700X zitten al vrij hoog, hoewel dit tijdens het gebruik wel wat graden zal schelen, bijvoorbeeld tijdens het gamen. We zoeken met Prime95 dan ook het uiterste op. Geluidsproductie is zeer acceptabel te noemen, op 1800RPM is de fan hoorbaar, maar niet tot irritaties toe. Testen voor de geluidsproductie volgen in de toekomst. Op het moment ben ik nog aan het kijken voor een stukje hardware om dit te testen.

De Raijintek Leto is een budgetvriendelijke CPU-koeler. Het prijskaartje bedraagt € 29,90, niet slecht voor een CPU-koeler met LED fan. Wel zijn er duidelijk plus- en minpunten. Je leest het verder in de eindconclusie.

In het zwart afgewerkt, een LED fan en ondersteuning voor oudere en nieuwere socket, waaronder AM4, X99/299 en 115x. Voor de prijs geeft de Leto best veel, echt klagen kan je niet. De Leto heeft drie versies: een variant met een blauwe, witte en rode ventilator, overige specificaties zijn identiek. De CPU-koeler is eenvoudig te installeren op een AM4 moederbord, wel is het irritant dat de backplate de schroefjes niet vastzet met een clipje, waardoor je moet vogelen als je de zwarte afstandbusjes wilt vastdraaien. Hier zou Raijintek in de toekomst makkelijk een oplossing voor kunnen bieden.

Het zwarte ontwerpt oog strak. Jammer genoeg is het wel zo dat de aluminium vinnen van deze CPU-koeler niet geheel netjes waren afgewerkt. Vooral de koelvinnen aan de onderkant oogde wat rommelig. In dit prijssegment zien we het wel vaker, er worden keuzes gemaakt om de prijs zo scherp mogelijk te houden, alsnog lijkt mij dit iets wat voorkomen kan worden tijdens productie.

De prestaties met een stock processor zijn voldoende. Een 1700X raakt tijdens een Prime95 test maximaal 74 graden Celsius aan, niet ideaal, maar ook niet schrikbarend. Met een vrij forse overklok ben ik minder enthousiast, iets wat misschien al te verwachten was. De Leto schiet snel naar de 87 graden Celsius, een dikke no-go. Overklokken met de Leto wil ik je dus niet adviseren. Draai je alles stock, dan is de Leto voor de prijs van € 29,90 een fijne CPU-koeler. De meegeleverde ventilator heeft een stille werking, ook tijdens hogere toeren, wat zeker een pluspunt is voor deze koeler. Ben je in de markt voor een budgetvriendelijke oplossing, moet het een degelijke koeloplossing bieden en leuk ogen? Dan is de Raijintek CPU-koeler zeker het overwegen waard, voor € 29,90 kan het eigenlijk niet echt fout gaan.