Review: ASUS ROG Crosshair VIII Extreme

Review: ASUS ROG Crosshair VIII Extreme

• Productpagina

• Specificaties
• Showcase
• BIOS/UEFI
• Testomgeving
• In de praktijk
• Conclusie

Na flink wat Z590-moederbord reviews zou je verwachten dat het Z690 Alder Lake chipset zich als eerste zou melden. Op het AMD platform is het X570-chipset inmiddels ook bekend en al langer op de markt dan Z590. Toch maak ik in deze review ruimte voor X570 in zijn extreme vorm - een moederbord dat onlangs in augustus 2021 op de markt is gekomen; de ASUS ROG Crosshair VIII Extreme.

De eerste generatie aan X570-moederborden maken gebruik van actieve koeling ter hoogte van de PCH-heatsinks (chipset heatsink). Niet enkel ASUS, maar ook andere fabrikanten hebben in het derde kwartaal van 2021 hun nieuwe line-up aan X570-moederbord gepresenteerd met passieve koeling. Bij ASUS maakt de Crosshair VIII Extreme onderdeel uit van dit passieve pakket onder extreme omstandigheden als het om zijn featureset gaat.

X570 is gebaseerd op socket AM4 voor o.a. Ryzen 5000, 4000, 3000 en 2000-series AMD-desktopprocessoren. Op veel aspecten leent de Crosshair VIII Extreme (AMD) de specificaties en features van de Maximus XIII Extreme, een moederbord dat ik in juni 2021 nog besproken heb. Bij een extreme-moederbord van ASUS mag je ervanuit gaan dat alles tot in de puntjes verzorgd is, iets waar je dan ook op zijn beurt voor betaald. Op het moment van schrijven kost de ASUS ROG Crosshair VIII Extreme circa € 878,50.

Hieronder treffen we de specificaties aan;

In de basis is Crosshair VIII Extreme een E-ATX-moederbord met een breedte van 27,7 centimeter. Dit is vergelijkbaar aan de Maximus XIII Extreme. PCIe 4.0 is uiteraard vertegenwoordigd, evenals de mooie technische toevoegingen die ook op het Z590-moederbord - de Maximus XIII Extreme zitten. Het powerfasedesign is opgedeeld in een 18+2-modi met een MOSFET-rating van 90A per stuk.

Ook maak je kennis met USB 3.2 Gen 2×2-header (tot 20 Gbps) op het X570-platform, evenals WiFi 6E in combinatie met Bluetooth 5.2. Het audiopakket is vertegenwoordigd met een Realtek ALC4082 audiochip in combinatie met een ESS SABRE9018Q2C 32-bit DAC. Voor internet rust ASUS de Crosshair VIII Extreme uit met een Marvell AQtion AQC113CS 10Gbps-ethernetpoort en een Intel I225-V 2.5Gbps-ethernetpoort. Uiteraard is het een festijn aan headers, knoppen en aansluitingen op de lay-out van dit moederbord, iets wat ik in de review beter in kaart breng.

Uitgerust met forse heatsinks op zowel het VRM-pakket als de chipset (PCH) loopt dit over op de M.2-heatsinks. Totaal is er ondersteuning voor vijf M.2 SSD’s, waarvan drie op het moederbord zelf en twee op de meegeleverde DIMM.2-module. Gevoelsmatig heb ik de ASUS ROG Maximus XIII Extreme wederom in handen, wat overigens totaal niet als een straf aanvoelt.

De Crosshair VIII Extreme wordt geleverd in een deftige verpakking. Bomvol accessoires - serieus, het zijn er veel. Hier komt de lijst: een stickervel, acht zwarte SATA-kabels met luxe sleeve (nice), een I/O-pin-header, een USB-stick met drivers, RGB/ARGB-kabeltjes, een ROG GPU-houder (support), een gecombineerde Wi-Fi/Bluetooth-antenne, een ROG-sleutelhanger en een ROG M.2 SSD-adapter voor (verticale montage) op het DIMM.2-slot. Op de verticale ROG M.2 SSD-adapter kan je twee M.2 SSD’s kwijt (slot 1 + 2). Totaal biedt de Maximus XIII Extreme ondersteuning voor vijf M.2-SSD’s, waarvan drie in PCIe 4.0 x4-modus en twee in PCIe 3.0 x4-modus.

Maar wacht; er is nog meer! De ROG Clavis DAC maakt ook onderdeel uit van het accessoires pakket. Dit is een USB-C naar 3,5mm-gaming-DAC met AI Noise-Cancelling (ruisonderdrukking) van ASUS. De ingebouwde microfoon verzorgt de AI Noise-Cancelling, die omgevingsgeluiden (geluiden in zijn algemeenheid) detecteert en verwerkt. Deze techniek is ingeprogrammeerd met een database van 500 miljoen soorten aan achtergrondgeluiden, zodat stemgeluiden beter overkomen. Het optimaliseert dus het aangesloten apparaat. De ROG Clavis DAC is zakformaat, heeft RGB-verlichting en een ingebouwde ESS 9281 QUAD DAC met ingebouwde Master Quality Authenticated (MQA) audiorendertechnologie. Kortom, het handzame beestje zit vol met techniek voor een betere geluids- en microfoonervaring.

Vervolgens gaan we nogmaals verder met de accessoires. ASUS levert een ROG-fancontroller mee. Compleet met aansluitkabel, ARGB-kabels en USB-kabels. Met dit beestje bouw je het festijn aan fans en ARGB-accessoires verder uit. Voor een stukje modding en de perfecte build in zijn thema is het een mooie toevoeging op de al rijke uitrusting van de printplaat van de Crosshair VIII Extreme zelf. De fancontroller kan aangestuurd worden middels de FanXpert 4-software van ASUS. Aansluitingen bestaan uit twee temperatuursensoren/headers en zes ARGB-headers in combinatie met 4-pin aansluitingen voor fans. Dat is dus ruimte voor zes extra ARGB-fans.

Door met de ASUS ROG Crosshair VIII Extreme - hier val ik wederom in de herhaling; het oog doet deels denken aan de ASUS ROG Maximus XIII Extreme. Toch zijn er gewoon duidelijke verschillen in het gebruik van de koellichamen, afwerking op het I/O en de VRM-heatsinks. Zelfs het OLED-display zit op een andere voet (ondergrond), maar is in de de basis met 2-inch even groot.

Net als de Maximus XIII Extreme voelt de Crosshair VIII Extreme aan als ijzer. Het is een bakbeest van een moederbord als het om gewicht gaat, ook is het moederbord groter dan het gemiddelde ATX-formaat met zijn E-ATX-verschijning. Houd hier dan ook rekening mee. Esthetisch zien we wat glimmende delen, hoewel dit er minder uitspringt dan zijn Intel Extreme-variant. Tevens maakt ASUS gebruik van horizontale poorten op de rechterzijde van het moederbord. Als ik beide Extreme-moederborden met elkaar vergelijk, heb ik zo mijn twijfels welke vormgeving ik nu écht beter kan waarderen. Het heeft veel weg van elkaar - onder de eindstreep vind ik de Maximus XIII Extreme nét wat mooier. Met name op het PCH-heatsink gedeelte; verder is het water bij de wijn (liever meer wijn hier), maar goed, het oogt enorm fraai.

Aan de onderzijde zit het audiopakket. Hier telt high-end componenten voor een high-end moederbord. Uitgevoerd met een Realtek ALC4082 in combinatie met een ESS SABRE9018Q2C 32-bit DAC. Dit is een 2-kanaals audio D/A-converter met hoofdtelefoonversterker en als focus: hoogwaardige audiokwaliteit. De SABRE9018Q2C levert een DNR van 121 dB en THD + N van -115 dB. Aanvullend zit er nog een OPA 2836 geïntegreerde versterker op van Texas Instrument. Kortom: vergelijkbaar aan de Maximus XIII Extreme.

Er zijn twee PCIe 4.0 x16-sloten aanwezig en één PCIe 3.0 x1-slot. Overigens draaien de twee PCIe 4.0 x16-sloten ook onder PCIe 3.0 afhankelijk van de geplaatste processor. Met een AMD Ryzen 5000-processor kan je standaard uitgaan van PCIe 4.0. Onder het schild tussen de PCIe-sloten zitten de drie M.2-sloten die werken onder PCIe 4.0 x4. Ook hier is het afhankelijk van de geplaatste processor, anders draaien de sloten onder PCIe 3.0 x4. De meegeleverde M.2-adapter (DIMM.2) levert nog eens twee extra M.2-sloten onder PCIe 4.0 x4.

Onderop de printplaat zit een uitbundige verzameling aan aansluitingen, headers en extravagante mogelijkheden, bestaande uit: een RGB-header, ARGB-header, twee USB 2.0-headers, een V-LATCH switch, een RSVD-1 en RSVD-2 switch, een Slow Mode switch, een Safe Boot-knop, een ReTry-knop een BIOS-switch-knop, twee 4-pins-fanaansluitingen specifiek voor waterkoeling, maar ook gewoon inzetbaar voor een fan, een water in en uit-header, een waterflow-header en de algemene pinaansluitingen.

De rechterzijkant van het moederbord kent grotendeels een horizontale oriëntatie aan aansluitingen. Onder andere zijn hier de ATX-aansluiting in opgenomen, twee ARGB-aansluitingen, twee 4-pins-fanaansluitingen en diverse knoppen. Hier komen we wederom een FlexKey-knop tegen, net als op de ASUS ROG Maximus XIII Extreme. Deze knop kan je zelf een functie geven, zoals het booten van het BIOS. Ook is hier ruimte gemaakt in het schild voor de startknop (power). De horizontale oriëntatie, met name voor de ATX-connector, kan ik maar al te goed waarderen.

Op deze zijkant bevinden er zich ook nog zes SATA-poorten en zeker niet onbelangrijk: extra interne USB-connectiviteit. Bestaande uit een USB 3.2 Gen 2×2-header (tot 20 Gbps), een USB 3.2 Gen 2-header (tot 10 Gbps) en twee USB 3.2 Gen 1-headers (tot 5 Gbps). Laten we de twee USB 2.0 headers, die we eerder zagen onderaan het moederbord ook niet vergeten! Kortom: X570 on steroids. Al dat moois van Z590 is nu ook op X570 te vinden.

Bovenaan het moederbord gaat alles gewoon verder. Zo is er nog een Q-postscherm te vinden, twee 4-pins-aansluitingen en de ATX-poweraansluitingen (2×8). Aan geheugen is het mogelijk om maximaal 128 GB aan DDR4-geheugen te plaatsen met een snelheid van 5000 MHz. Het DIMM.2-slot voor de M.2-insteekkaart zit direct naast de geheugensloten

Het powerfasedesign is opgedeeld in een 18+2-modi met een MOSFET-rating van 90A per stuk. Toegepaste condensatoren zijn vaste polymeermodellen uit de FPCAP 10K-serie.

Dan hebben we nog een OLED-scherm van 2-inch en het I/O voor directe connectiviteit. Ook hier mag ik genieten. Het I/O bestaat uit de volgende aansluitingen: een CMOS-knop, een BIOS-knop waarmee je ook zonder CPU kan updaten, twee DisplayPort(s) met Thunderbolt 4 ondersteuning, acht USB 3.2 Gen 2-poorten, twee Thunderbolt 4 USB Type-C-poorten, een Marvell AQtion AQC113CS 10Gbps-ethernetpoort, een Intel I225-V 2.5Gbps-ethernetpoort, twee SMA-aansluitingen voor de meegeleverde antenne, een optische audio-ingang en vijf audiojacks.

Het BIOS/UEFI heeft twee schillen als het om indeling gaat. De eerste schil is een eenvoudig overzicht met basale features zoals temperaturen, bootvolgorde, tijd en datum, kloksnelheden en geïnstalleerde ventilatoren. Bij ASUS krijgt het eenvoudige overzicht de naamgeving ‘EZ Mode’ - het zit hem in de naam. Bij EZ-mode zit nog een optie ‘EZ-Tuning Wizard’. Vanuit de EZ Mode kun je door naar de Q-Fan control-optie om aangesloten ventilatoren te beheren. Zichtbare opties als voluit, turbo en volledige snelheid zijn hier beschikbaar. Ook kun je daar kiezen om iedere header zijn werk te laten doen via PWM. Alle fan-headers op het moederbord zijn 4-pins en ondersteunen PWM.

Het Extreme Tweaker-menu - het menu voor overklokken - is zoals je mag verwachten uitgebreid. Dit een gevalletje: scrollen tot je een keer onderaan de lijst aan mogelijkheden komt. Extra voltages, power management, timings, V/F offset en gewoon de basale zaken komen aan de orde. Dit is gewoon feest voor de diehard overklokker. Hier zien we dat de Crosshair VIII Extreme veel vergelijkbare features heeft van de Maximus XIII Apex; het overklok-walhalla-moederbord.

Advanced beschikt over de ‘fysieke’ onderdelen die we eerder zagen op het moederbord. Configuratie van de USB-poorten, het uitschakelen van de LAN-poorten of SATA-poorten beheren.

Het monitormenu is verantwoordelijk voor het uitlezen van temperaturen en ventilatoren. Hier kun je kiezen of je wel of niet wil uitlezen. Daarnaast bevindt zich hier het boot-menu, waar we de Fast boot-modus kunnen inschakelen voor een lagere opstarttijd. Vaak in de praktijk wordt de UEFI-post dan overgeslagen om snelheid te winnen. Tevens kun je ook een boot-vertraging inschakelen; handig voor mensen die aan het overklokken zijn. Met een slow boot kun je gegevens/parameters rustiger inladen. Ook hier zien we een uitbreiding voor de Crosshair VIII Extreme: voltage and current monitor. Het monitoren via het UEFI/BIOS wordt hiermee nog makkelijker.

De voorlaatste pagina is de tool-pagina. Hier kun je actieve videokaarten bekijken en ook de PCI Express-snelheid/bandbreedte nagaan, het UEFI flashen, overklokprofielen aanmaken en verdere gegevens over het moederbord inzien. Wederom een mooie toevoeging: een ingebouwde MemTest86. Waardevol!

En als laatste de save en exit-pagina. Gewoon F10 drukken en een kruisje slaan voor een stabiele overklok; tot zover het UEFI van de ASUS ROG Crosshair VIII Extreme. Als toevoeging op het UEFI/BIOS hoofdstuk vind je hieronder nog wat RGB-foto’s van het moederbord.

Voor de benchmarks zijn een paar belangrijke richtlijnen opgesteld. Alvorens we daarin duiken, is het belangrijk om de testomgeving te delen. Er is gebruikt gemaakt van een AMD Ryzen 9 5900X. Om de beesten te temmen, is gebruikgemaakt van een ASUS ROG Ryujin II 360. Als testplatform is een ASUS ROG Crosshair VIII Extreme gehanteerd, met daarop 16 GB aan 3200MHz-geheugen en een ASUS ROG STRIX GTX 1080. De volledige setup is hieronder zichtbaar. Bij de benchmarks zelf staan instellingen genoteerd.

Teruggrijpend op de richtlijnen: eventuele verbeteringen vanuit ASUS zijn voor opvolgende benchmarks uitgeschakeld. Dat wil zeggen dat de 5900X zich heeft gedragen conform de richtlijn van AMD zelf. Dit is om onnodige variabelen te voorkomen en een eerlijke vergelijking te maken, onafhankelijk van moederbord en/of fabrikant. Om dat te valideren, is een meting van de processorfrequentie gedaan gedurende een Blender-test. Dit was succesvol, want de all-core turbofrequentie van beide processoren viel na een korte tijd altijd omlaag, om de vermogens-, ofwel TDP-richtlijnen van AMD te volgen.

• BIOS: 0211
• Nvidia Driver: 471.96
• Instelling 1: AMD Ryzen 9 5900X - 3,7 - 4,8 GHz (stock)
• Instelling 2: AMD Ryzen 9 5900X - 4,6 GHz (all core)

Als eindnoot: dit is een moederbordreview. Hier kijken we specifiek naar productiviteit en synthetische resultaten. Diepgaandere resultaten aangaande processor, temperatuur en gameresultaten zijn bestemd voor onze processor- en videokaartreviews. Met de komst van nieuwe generaties testen we moederborden doorgaans uitgebreider, naarmate een generatie al langere tijd op de markt is, pakken we doorgaans een set aan algemene synthetische benchmarks. Veelal is er dan wel duidelijk wat een specifieke processor doet op zijn platform.

Productiviteit

Blender - BMW Render - lager is beter

Blender - Classroom Render - lager is beter

Cinebench R23

Nabespreking
Eenvoudig overklokken is iets waar de ASUS ROG Crosshair VIII Extreme garant voor staat. Zonder enige vorm van moeite laat de AMD Ryzen 9 5900X zich overklokken naar een all-core overklok van 4,6 GHz. Dit is overigens langer dan de turbo snelheid onder stockinstellingen van 4,8 GHz. Daarmee zien we dat de processor onder single-threaded benchmarks minder presteert. Kijkende naar de multi-threaded benchmarks; hier wint de 5900X snel grondgebied. Overigens is dit letterlijk een overklok van hooguit 30 seconden; de core (multiplier) snelheid aanpassen naar 46 en de Core Voltage gemiddeld rond de 1,3 - 1,33 V. Je bent vervolgens klaar om te genieten van een all-core overklok van 4,6 GHz.

De BIOS van ASUS is een fijne overklokker, in zijn klasse het meest duidelijke als je het mij vraagt. Termen worden niet weggestopt en het is eenvoudig om je voltages zonder al te veel “opties" onder de tabjes te wijzigen. Dit maakt het overklokken op een machtig Extreme-moederbord als deze zo fijn. In de basis is de Crosshair VIII Extreme gemaakt voor dit soort situaties. Eerlijk is eerlijk: het kan veel verder - een 4,6 GHz is een schrijntje.

Dat de ASUS ROG Crosshair VIII Extreme gebaseerd is op de ASUS Maximus XIII Extreme mag duidelijk zijn. Op alle aspecten streeft en leeft de Crosshair VIII Extreme de Maximus XIII Extreme na. Niet actief, maar passief gekoeld met veel features en kenmerken afkomstig van het Z590-platform. Mooie toevoegingen zijn dan ook Thunderbolt 4, een interne USB 3.2 Gen 2×2-header en de WiFi 6E toevoeging. Nog los van alle smakelijke details die er nog meer te vinden zijn op dit moederbord.

Waar Z590 later op de markt kwam dan X570, is de levenscyclus van Z590 beduidend korter met de nabije komst van Z690, ofwel Intel Alder Lake. AMD gaat al langer mee met het X570-platform, ook laat de komst van X670/AM5 met Zen 4-architectuur nog wat langer wachten dan Intel Alder Lake. Eigenlijk is Z590 enorm snel uit zijn jas gegroeid en moest deze nog maar even op de markt geduwd worden als zoethoudertje. Over de 11de generatie processorreeks van Intel zijn de meningen verdeeld, waar ik persoonlijk altijd wel enthousiast ben geweest over het Z590-platform en zijn features. Het is mooi dat de ASUS ROG Crosshair VIII Extreme deze features tot zich neemt, en dan ook nog volledig passief.

De ASUS ROG Crosshair VIII Extreme roept intieme gevoelens op. Een moederbord van dit kaliber is gewoon genieten, met in het achterhoofd dat het ook een premium prijs verlangt. Hierbij mijn afsluitende pleidooi… de conclusie!

De ASUS ROG Crosshair VIII Extreme (X570) voelt grotendeels aan als een Ctrl + C / Ctrl + V van de ASUS ROG Maximus XIII Extreme (Z590). Het moederbord leent in de basis veel hoogwaardige eigenschappen, wat ASUS één-op-één doorzet op deze Crosshair VIII Extreme. Is dit iets voor ASUS om zichzelf voor te schamen? Neen! De Maximus XIII Extreme kwam hier goed uit de beoordeling en hetzelfde valt te zeggen over de Crosshair VIII Extreme - de cirkel is gewoon rond.

Met een prijs van € 878,50 zitten we gewoon hoog in het premium segment. Dat de Crosshair VIII Extreme door zijn prijs minder vaak over de toonbank gaat dan een moederbord van € 300 tot 400 mag duidelijk zijn. Heb je ergens een stapel geld liggen en zijn je vakantieplannen wegens een zekere Corona-pandemie niet doorgegaan, dan kan je wellicht je “inzet" verhogen.

De featureset is inmiddels gedurende de review wel bekend. Alles is te herleiden in de voorgaande hoofdstukken tot in zekere details. Ik vind het een mooi gegeven dat USB 3.2 Gen 2×2-header nu ook vertegenwoordigd is op het X570-platform, evenals WiFi 6E en een nieuwere generatie aan Realtek audio. Bij de lancering van X570 waren deze features nog niet voor hand, dit kwam later pas bij de lancering van Z590. Met een zogenoemde “X570 Refresh" die nu volledig passief werkt, zijn deze features een aangename toevoeging als je het mij vraagt.

Waar ik het volledig met je over eens ben: het blijft een flinke bak met geld voor een moederbord. De Extreme-moederborden van ASUS zijn het visitekaartje om te laten zien wat er mogelijk is aan techniek. Glorieus wordt dit gepresenteerd op de ASUS ROG Crosshair VIII Extreme. Iets waar ik simpelweg als hardewaren-liefhebber van kan genieten. Ik ben dan ook maar een simpele man die op dat moment intens blij is met een moederbord; de wereld is niet zo complex.