Review: ASRock B650E Taichi Lite
Links; Navigatie;
We gaan vandaag op dieet met de Lite-variant van de ASRock B650E Taichi. Het is vaker dat we zo’n versie vanuit ASRock voorbij zien komen, waarbij dit Lite-moederbord oprecht een interessante is. Deze biedt voor minder geld dezelfde indrukwekkende specificaties als zijn grotere broer. Denk maar aan I/O achter bestaande uit elf USB-A-poorten van minstens 5 Gbps en een USB4-poort van 40 Gbps. Oh, en intern nog een USB-C-header van 20 Gbps. Kortom, een B650E-bord dat heving inleunt op connectiviteit.
Ten tijde van schrijven is de ASRock B650E Taichi Lite voor een redelijke € 319,- te verkrijgen is bij onze webshoppartner Megekko. Daar waar de reguliere versie voor een stevige € 479,- beschikbaar is. Kortom, een aanzienlijk prijsverschil, waardoor deze Lite aantrekkelijk oogt. Dan nog is het een bovengemiddelde prijs voor een B650(E)-bord, dus laten we tevens kijken hoe deze dieetuiting zich verhoudt tegenover borden van concurrentie.
Hieronder treffen we de specificaties aan;
| Specifications | B650E Taichi Lite | B650E Taichi |
|---|---|---|
| Unique Feature | Superb Productivity - PCIe Gen5 (Graphics, M.2) - Dual Channel DDR5 - USB4 Type-C Port (40 Gb/s) Rock-Solid Durability Ultrafast Gaming 802.11ax Wi-Fi 6E Module EZ Update | |
| CPU | - Supports AMD Socket AM5 Ryzen™ 7000 Series Processors - Supports ASRock Hyper BCLK Engine | |
| Chipset | - AMD B650 | |
| Memory | - Dual Channel DDR5 Memory Technology - 4 x DDR5 DIMM Slots - Supports DDR5 non-ECC, un-buffered memory up to 7600+(OC) - Max. capacity of system memory: 192GB - Supports Extreme Memory Profile (XMP) and EXTended Profiles for Overclocking (EXPO) memory modules | |
| BIOS | - 256Mb AMI UEFI Legal BIOS with GUI support | |
| Graphics | Integrated AMD RDNA™ 2 graphics (Actual support may vary by CPU) - 1 x HDMI 2.1 TMDS/FRL 8G Compatible, supports HDR, HDCP 2.3 and max. resolution up to 4K 120Hz - 1 x USB4, supports HDCP 2.3 and max. resolution up to 8K 60Hz* *Only the CPU’s embedded graphics can be displayed through USB4 ports. If you want to display to a Type-C monitor, please use CPU models with embedded graphics. | |
| Audio | - 5.1 CH HD Audio with Content Protection (Realtek ALC4082 Audio Codec) - WIMA Audio Capacitors (For Front Outputs) - ESS SABRE9218 DAC for Front Panel Audio (130dB SNR) - Individual PCB Layers for R/L Audio Channel - Impedance Sensing on Rear Out port - Nahimic Audio | |
| LAN | - 2.5 Gigabit LAN 10/100/1000/2500 Mb/s - Killer E3100G - Supports Killer LAN Software - Supports Killer DoubleShot™ Pro | |
| Wireless LAN | - 802.11ax Wi-Fi 6E Module - Supports IEEE 802.11a/b/g/n/ac/ax - Supports Dual-Band 2×2 160MHz with extended 6GHz band support* - 2 antennas to support 2 (Transmit) x 2 (Receive) diversity technology - Supports Bluetooth 5.3 + High speed class II - Supports MU-MIMO - Supports Killer LAN Software - Supports Killer DoubleShot™ Pro *Wi-Fi 6E (6GHz band) will be supported by Microsoft® Windows® 11. The availability will depend on the different regulation status of each country and region. It will be activated (for supported countries) through Windows® Update and software updates once available. | |
| Slots | CPU: - 1 x PCIe 5.0 x16 Slot (PCIE1), supports x16 mode* Chipset: - 15μ Gold Contact in VGA PCIe Slot (PCIE1) *If M2_3 is occupied, PCIE2 will be disabled. | |
| Storage | CPU: - 1 x Blazing M.2 Socket (M2_1, Key M), supports type 2230/2242/2260/2280/22110 PCIe Gen5x4 (128 Gb/s) mode* Chipset: ASMedia ASM1061: *Supports NVMe SSD as boot disks | |
| RAID | - Supports RAID 0, RAID 1 and RAID 10 for M.2 NVMe storage devices* *Requires additional M.2 NVMe expansion cards to support RAID 10 | |
| USB | - 1 x USB4 Type-C (Rear) - 1 x USB 3.2 Gen2x2 Type-C (Front) - 3 x USB 3.2 Gen2 Type-A (Rear) - 10 x USB 3.2 Gen1 (8 Rear, 2 Front) - 4 x USB 2.0 (Front) *All USB ports support ESD Protection | |
| Connector | - 1 x SPI TPM Header - 1 x Power LED and Speaker Header - 1 x RGB LED Header* - 3 x Addressable LED Headers** - 1 x CPU Fan Connector (4-pin)*** - 1 x CPU/Water Pump Fan Connector (4-pin) (Smart Fan Speed Control)**** - 6 x Chassis/Water Pump Fan Connectors (4-pin) (Smart Fan Speed Control)***** - 1 x 24 pin ATX Power Connector (Hi-Density Power Connector) - 2 x 8 pin 12V Power Connectors (Hi-Density Power Connector) - 1 x Front Panel Audio Connector (15μ Gold Audio Connector) - 2 x USB 2.0 Headers (Support 4 USB 2.0 ports) - 1 x USB 3.2 Gen1 Header (Supports 2 USB 3.2 Gen1 ports) - 1 x Front Panel Type C USB 3.2 Gen2x2 Header (20 Gb/s) (ReDriver) - 1 x Dr. Debug with LED - 1 x Power Button with LED - 1 x Reset Button with LED *Supports in total up to 12V/3A, 36W LED Strip **Support in total up to 5V/3A, 15W LED Strip ***CPU_FAN1 supports the fan power up to 1A (12W). ****CPU_FAN2/WP_3A supports the fan power up to 3A (36W). *****CHA_FAN1~6/WP support the fan power up to 2A (24W). | |
| Rear Panel I/O | - 2 x Antenna Ports - 1 x HDMI Port - 1 x Optical SPDIF Out Port - 1 x USB4 Type-C Port (40 Gb/s)* - 3 x USB 3.2 Gen2 Type-A Ports (10 Gb/s) (ReDriver) (USB32_12 are Lightning Gaming Ports. USB32_11 supports Ultra USB Power.) - 8 x USB 3.2 Gen1 Ports (ASMedia ASM1074 hub) - 1 x RJ-45 LAN Port - 1 x Clear CMOS Button - 1 x BIOS Flashback Button - 1 x Line Out Jack (Gold Audio Jack) - 1 x Microphone Input Jack (Gold Audio Jack) *Supports USB PD 3.0 up to 9V@3A (27W) / 5V@3A (15W) charging | |
| Software and UEFI | Software - ASRock Motherboard Utility (A-Tuning) - Killer Control Center - ASRock Polychrome SYNC* UEFI *These utilities can be downloaded from ASRock Live Update & APP Shop. | |
| Accessories | - 1 x User Manual - 4 x SATA Data Cables - 1 x Wireless Dongle USB Bracket - 1 x ASRock WiFi 2.4/5/6 GHz Antenna - 3 x Screws for M.2 Sockets - 1 x Standoff for M.2 Socket | |
| Form Factor | - EATX Form Factor: 12.0-in x 10.5-in, 30.5 cm x 26.7 cm - 8 Layer PCB | |
| OS | - Microsoft® Windows® 10 64-bit / 11 64-bit | |
| Certifications | - FCC, CE - ErP/EuP ready (ErP/EuP ready power supply is required) | |
Intern hetzelfde, extern anders
Bij het naast elkaar zetten van de specificatiepagina’s van de B650E Taichi Lite en B650 Taichi kon ik geen verschillen opmerken. Ervan uitgaande dat dit correct is, komen deze E-ATX-borden dus in de basis 100% overeen. Daar waar de verschillen enkel liggen op extern gebied, met name als het gaat om design en heatsinks. Zo zien we dat de condensatoren op de Taichi Lite niet volledig bedekt zijn. Daarnaast zijn onderin hooguit de M.2-sloten tussen de PCIe-sloten bedekt en is enkel de chipset ernaast voorzien van een heatsink.
Uiteraard ontbreekt het dan ook aan de kenmerkende tandwielen van de Taichi-reeks op deze Lite-uiting. Qua uiterlijk is de B650E Taichi Lite verre van lelijk te noemen, maar esthetisch gezien neemt dit dieetbord wel een stap terug. Tegelijkertijd kan het zwartgrijze thema van de Lite beter uitkomen met meer componenten, mocht je dusdanig geven om het uiterlijk van je moederbord, ofwel build. Kortom, een noemenswaardig verschil, maar in de praktijk levert het voor prestaties geen denderend verschil op.
Een waslijst aan features
Op zichzelf staand valt er nog veel te bespreken omtrent de B650E Taichi Lite. Zoals aangegeven, bezit deze dezelfde specificaties als zijn duurdere broer. Dat wil zeggen dat je kijkt naar een flinke lijst aan features en connectiviteit. Als Extreme-chipset zijnde heb je sowieso te maken met een PCIe 5.0 x16-slot voor de videokaart en een PCIe 5.0 M.2-slot voor opslag - laatstgenoemde is te vinden naast de geheugenbanken. In totaal zijn er twee PCIe x16-sloten, drie M.2-sloten en 4 SATA-poorten aanwezig.
Daaromheen - of beter gezegd achterop - vinden we een I/O waar je oprecht U tegen zegt. ASRock heeft aan de achterzijde een elftal aan USB-A-poorten aangebracht, waarvan drie stuks 10 Gbps zijn en de rest 5 Gbps. Daarbij is er slechts één USB-C-poort aanwezig, al betreft dit wel USB4 van 40 Gbps - helemaal niet verkeerd. Ook bezit dit bord een CMOS-resetknop, een BIOS Flashback-knop, optische audio en zaken zoals Wi-Fi 6E-ondersteuning met Bluetooth 5.3 en 2,5Gbps-ethernet.
Om de specificaties af te ronden: er is sprake van hetzelfde powerfasedesign van 24+2+1 met VRM’s van 105 A. Daaromheen krijg je een gezonde hoeveelheid headers om externe USB (van 20 Gbps), RGB-apparatuur, fans en nog veel meer aan te sluiten. Oh, en een interne aanwezigheid die ik kan waarderen, zijn knoppen voor power + reset én een displaytje voor foutcodes, een feature die we helaas steeds minder vaak tegenkomen. Op papier weet de B650E Taichi Lite dus veel te bieden en dat mag ook wel voor de benoemde verkoopprijs van momenteel € 319,-.
Tegenover concurrentie valt het bord tevens op met zijn benoemde USB-connectiviteit. Wel zijn er borden met meer PCIe-sloten en/of M.2-sloten, waarbij er ook concurrenten zijn met achterop twee USB-C-poorten en alsnog tot een tiental USB-A-poorten. Echter zijn de USB-poorten dan veelal langzamer, met name als het gaat om USB-A, want dan krijg je een mix van USB 2.0/3.0. Daarmee is de B650E Taichi Lite een bewuste keuze voor degenen die veel poorten met minstens USB 3.0-snelheid (USB 3.2 Gen 1) behoeven - handig voor moderne randapparatuur.
De ASRock B650E Taichi Lite wordt geleverd in een typerende Taichi-doos van zwarte aard. Bij het openen treffen we op het moederbord een secundaire doos aan, waarin de Wi-Fi-standaard zich bevindt. Onder dat tweetal komen we logischerwijs de accessoires tegen, bestaande uit USB-expansion, SATA-kabels, klittenband voor kabelmanagement, een ASRock-keycap, de nodige schroefjes en tenslotte een aantal boekjes.
Vervolgens komen we uit bij het moederbord zelf en hoewel deze niet aan de regulaire Taichi kan tippen, misstaatr het zwartgrijze uiterlijk niet. Met name het design op de I/O-cover doet opvallen, waarop we alsnog - in getekende vorm dan - de typerende Taichi-tandwielen zien. Verder hebben we natuurlijk te maken met een E-ATX-bord en dat is ook wel te zien aan de breedte. Tenslotte is achterop o.a. de dikke USB-connectiviteit te vinden die eerder besproken is.
Als we rondom kijken, dan zien we een flink aantal aansluitingen op het bord zitten. Denk maar aan headers voor audio, fans, RGB, USB 2.0 en USB 3.0. Ook treffen we rechts onder op het bord de power/resetknoppen aan en is daarnaast het display geplaatst voor foutcodes. Zoals ik al aangaf, ben ik erg blij om zulke features op een relatief betaalbaar moederbord te zien. Voor een power user is dat gewoonweg fijn bij het troubleshooten van een probleem.
Overigens zien we op de laatste foto een heatsink naast de geheugenbanken. Dat is waar het M.2-slot zich bevindt van PCIe 5.0-snelheid, met dus een dikkere heatsink dan de M.2-sloten van PCIe 4.0-snelheid. Dat is ook wel nodig om PCIe 5.0-SSD’s in toom te houden.
Hieronder zien we het heatsinkontwerp dat ‘over is gebleven’ op deze Lite-variant. Zoals zojuist benoemd, zijn de M.2-sloten tussen de PCIe-sloten bedekt met een simpele heatsinkcover, die los te te schroeven valt om de sloten te benaderen. Kortom, een typerend ontwerp dat we vaker tegenkomen op moederborden rond dit prijssegment.
Al met al zien we onderaan dus veel minder ‘heatsink’ dan op de duurdere broer van dit bord. Er is nog wel RGB-verlichting aanwezig op de rechterzijde onder de SATA-poorten, maar het uitbundige heatsinkontwerp met ingebakken verlichting van de normale Taichi is dus niet langer een feit. Gezien het een lagere prijs teweegbrengt, is het geen gemis.
Tenslotte werpen we een korte blik op de processorcover en de onderliggende socket. Tegenover concurrerende borden is het ontwerp van deze B650 Taichi Lite minder uitbundig te noemen, maar daar geef ik als minimalistisch techpersoon voorkeur aan, dus dit bord krijgt op dat gebied alsnog een duimpje van me.
De B650E Taichi Lite is in bezit van een welbekende BIOS-omgeving van ASRock. Hierin kunnen we terecht voor een typerende sluw aan opties, waaronder op het gebied van overklokken.
Hieronder is meer informatie te vinden over de testomgeving en toegepaste testmethoden.
| Testomgeving | |
|---|---|
| Processor | AMD Ryzen 9 7950X |
| Moederbord | ASRock B650E Taichi Lite (1.29) |
| BIOS | XMP/EXPO, enhancements en PBO ingeschakeld waar mogelijk |
| Geheugen | Kingston FURY Renegade DDR5 6400 MT/s CL40 (KF564C32RSK2-32) |
| Videokaart | MSI GeForce RTX 3080 Gaming X Trio 10G Videodriver: 516.94 |
| SSD | Samsung 970 EVO Plus 500 GB |
| Voeding | MSI MEG Ai1300P (ATX 3.0) |
| Processorkoeler | Noctua NH-D15 chromax.black |
| Behuizing | Cooler Master Test Bench V1.0 |
Als eindnoot: dit is een moederbordreview. Hier kijken we specifiek naar productiviteit en synthetische resultaten. Diepgaandere resultaten aangaande processor, temperatuur en gameresultaten zijn bestemd voor onze processor- en videokaartreviews. Hoewel we bij nieuwe CPU-lanceringen c.q. architecturen veelal de reviews uitbreiden met een goede dosis aan gameresultaten.
Zoals te verwachten van een B650E-moederbord presteert de Taichi Lite naar behoren. Dankzij de overklokfeatures van de B650E-chipset lever je niet in tegenover X670E-borden en krijg je alsnog een PCIe 5.0-connectiviteit voor GPU en opslag. Kortom, op dat gebied is er niets mis met het bord en kunnen liefhebbers terecht voor maximale prestaties.
Benchmarks, rendering en compiling
Aan het einde van deze review kan ik oprecht zeggen dat ik onder de indruk ben van de B650E Taichi Lite. Deze dieetversie biedt dezelfde interne features als zijn duurdere broer, maar dan voor € ~150,- minder ten tijde van deze review. Dat levert een B650E-bord op van € 319,- dat alsnog een bovengemiddelde prijs bezit, maar het dankzij de connectiviteit extern en intern volledig waard is voor de liefhebber. Er zijn zéér weinig borden die de USB-connectiviteit bieden die je hierop aantreft, zowel qua hoeveelheid als snelheid.
Daaromheen is het een solide bord met een powerfasedesign van 24+2+1 en VRM’s gewaardeerd op 105 A. Voor overklokken is het moederbord meer dan geschikt, ondanks dat er minder (stevige) heatsinks aanwezig zijn. Want ja, daar heeft ASRock op moeten inleveren om het lagere prijspunt van de Lite mogelijk te maken. Daarmee lever je esthetisch gezien in tegenover de reguliere Taichi, maar dat is toch echt de moeite waard. Ook tegenover concurrerende borden heeft de B650E Taichi Lite een duidelijk doeleinde voor het geld.
Wat ik verder nog kan waarderen, is dat er intern een display aanwezig is voor foutcodes, alsmede knoppen voor power en reset. Bij de I/O achterop zijn een CMOS-resetknop en BIOS Flashback te vinden - eveneens features die handig kunnen zijn. Tegenover goedkopere B650-borden is de sprong van iets meer dan honderd euro de moeite waard voor zulke features. Kortom, dit bord is een heerlijk pakket aan specificaties en features voor de power user. Daarmee verdient dit bord ook een dikke award voor wat er geboden wordt binnen het prijspunt.
