Review: Asus ROG Crosshair VI Extreme
Links: Asus ROG Crosshair VI Extreme productpaginaWe gaan tijdens deze review het extreme opzoeken met de Asus ROG Crosshair VI Extreme. Met AMD back-in-the-game zien we interessante nieuwe AM4/X370 moederborden verschijnen op de markt. Wat mij betreft een enorme opluchting, zoals velen van jullie waarschijnlijk ervaren. Goede concurrentie, terwijl de ogen niet alleen gericht zijn op Intel in het hogere segment.
De Asus ROG Crosshair VI Extreme is een goed voorbeeld om te laten zien wat er mogelijk is. Met de recent gelanceerde Threadripper, waar ik overigens niet van in het bezit ben, moeten we het voor nu nog even doen met Ryzen. Niks mis mee toch? Dacht ik ook! Nu ben ik zelf niet in het bezit van Ryzen, of welke AMD processor dan ook. Toch begint dit te kriebelen, omdat AMD op het moment echt lekker bezig is. Met een moederbord als de Asus ROG Crosshair VI Extreme wordt dit gevoel alleen maar sterker.
De Asus ROG Crosshair VI Extreme zo ergens rond de 350 euro moeten gaan kosten. Op het moment zijn er nog geen Nederlandse prijzen beschikbaar. Een flinke prijs voor een AM4 moederbord. Als ik de specificaties en al dit moois vergelijk met mijn duurdere X299 moederbord… Dan begin ik toch zwaar ted twijfelen over de prijzen van sommige moederborden op het X299 platform. We gaan door naar de specificaties.
Een overzicht van de Asus ROG Crosshair VI Extreme Gaming specificaties:
Geen lange brei aan informatie over specificaties, gewoon netjes en overzichtelijk. De Asus ROG Crosshair VI Extreme is één van de extremere AM4/X370 moederborden op de markt, wat een leuke woordgrap! In de praktijk laat de VI Extreme meer zien dan alleen het bekende trucje; RGB-verlichting, wat USB-aansluitingen en een leuke uitstraling. Het moederbord gaat serieus om met vrijwel alle details. Twee M.2-sloten, 8 SATA poorten, WiFi (AC) met ondersteuning voor MU-MIMO samen met Bluetooth 4.2. De audio implementatie met een Realtek S1220 met aparte headset versterker mag er ook best zijn.
De stroomvoorzieningen en on-board componenten… had ik al iets gezegd over 12 4-pin PWM Fan headers? Geen lieve koosnaampjes, maar gewoon keiharde hardcore componenten. Ik schiet hier bijna van mijn bureaustoel af. Toevoegingen zoals USB 3.1 generatie 1 & 2 samen met interne headers mag je ook gewoon verwachten. Toch nog even terug naar de stroomvoorzieningen. In de basis zien we een 12-fase powerdesign met twee flinke aluminium heatsinks, functioneel en visueel erg plezierig om te bewonderen. Dit moederbord focust zich niet alleen op de gamer, verwende gamer, of iemand die simpelweg van het leven wilt genieten. Nee, het moederbord heeft serieus wat knoppen, switches en jumpers voor de overklokkers. Speuren we het PCB af, dan komen we zelfs een tag tegen met LN2 in de naam, met daarnaast een jumper en knop voor slow mode. Eén ding is zeker de VI Extreme gaat voor het serieuze werk.
Niet geheel verassend komt dit moederbord met RGB LED-verlichting. Mooie extra’s zijn het geïntegreerde I/O en een platte ATX-connector, kleine details die het net wat verder verfijnen. Al dit moois zit op een breder moederbord dan het gebruikelijke ATX-formaat. Het moederbord is 269mm breed, sommige ATX behuizingen zullen dit moederbord kunnen huisvesten. Voor de zekerheid raad ik je aan om dit toch even op te meten, voordat je overgaat op aanschaf.
Oelala! Een flinke verpakking voor een moederbord. In zijn volle glorie met openslaande klep maakt Asus duidelijk kenbaar dat het om iets extreems gaat. Binnenin vinden we een rijkelijke hoeveelheid aan accessoires, oké Asus… jullie statement is duidelijk!
Een handleiding, een stickervel, een soort van bierviltje en een driver-CD. Na de boekjes volgen twee aparte vakken in de verpakking met o.a. 8 SATA-kabels, 4-pin RGB kabels, kabeltjes met temperatuursensor, een HB SLI Bridge, een antenne voor de on-board WiFi/Bluetooth module en een PWM Fan Hub voor nog meer FAN-goodness.
Door naar het gespreksonderwerp zelf: de Asus ROG Crosshair VI Extreme. Gevoelens van de X99 RAMPAGE V EXTREME EDITION 10 komen even terug. Wat een voortreffelijk moederbord als het om ontwerp gaat. Hier kan je mij s ’nachts voor wakker maken, al gooi je het moederbord in mijn gezicht. Natuurlijk moet ik dan wel even bijkomen, naar inschatting weegt dit moederbord al snel 600 - 700 gram.
Het is bijna onmogelijk om niet blij te worden van zo’n goed gevuld moederbord. Dit is dan ook wel X370 in zijn extreme vorm. Het moederbord is uitgerust met een Realtek ALC S1220 audiochip/codec. Op de randen vinden we SupremeFX, de naamverwijzing van Asus voor alles wat te maken heeft met audiocomponenten op het moederbord. De ALC S1220 is een klein stapje hoger dan de ALC 1220. We vinden een aparte headset versterker bij de S-variant, zodat het moederbord compatible is met headsets die een hogere impedantie vereisen. Duurdere headsets, veelal headsets met een hogere impedantie verbruiken meer vermogen om een betere audiokwaliteit tot stand te brengen. Het schild rondom de componenten is aangebracht om ongewenste signalen te voorkomen, ook de audiocondensatoren van Nichicon moeten de algemene geluidskwaliteit waarborgen.
Onderaan het moederbord vinden we een festijn aan pin-headers, bestaande uit AURA RGB headers, aansluitingen voor de temperatuursensoren, USB 3.1 generatie 1 en wacht eens even…. Niet één, niet twee maar… 5 stuks aan 4-pin PWM fan headers! We vinden er vier direct naast elkaar en nog één verder op de hoek. Voor custom loops een epische oplossing. Vooral de plaatsing op een relatief klein stukje PCB is erg goed uitgevoerd.
Niet ver daarboven vinden we de PCH-heatsink, verantwoordelijk voor twee taken. Het verkoelen van de chipset en optioneel een M.2 SSD. Je kunt het bovenste gedeelte van de heatsink verwijderen, waarna je de M.2 SSD kunt plaatsen. Naast de PCH-heatsink vinden we 8 SATA poorten met ondersteuning voor RAID 0, 1 en 10.
Boven de SATA poorten vinden we de ATX-connector, vrij gebruikelijk zou je zeggen. In het geval van de VI Extreme is deze net wat anders. Normaal staat een ATX-connector omhoog gericht, bij de VI Extreme is deze gekanteld, waardoor deze dezelfde positie aanneemt als de SATA poorten. Wat mij betreft iets wat ze op toekomstige moederborden mogen doorvoeren. Naast de ATX-connector bevindt zich een interne USB 3.1 generatie 2 connector, handig als je frontpanel een USB 3.1 generatie 2 aansluiting heeft.
Op de bovenhoek van het moederbord vinden we weer een mooie stukje PCB. We vinden hier maar liefst 6 4-pin PWM fan headers. De magie van het toevoegen van oneindige fan headers; me like! We vinden net boven een PCI-e 2.0 x1 slot een eenzame 4-pin fan header. Tellen we de totalen op: 5 + 6 + 1 = 12 fan headers! En als dat nog niet genoeg is kun je ook nog gebruik maken van de meegeleverde PWM Fan Hub. Extreem! Niet alleen vinden we fan headers, we komen ook nog een start- en resetknop, een Q-code postscherm, een LN2 jumper, een switch voor slow mode (langzaam inladen van processen tijdens het opstarten), een retry en safe boot knop. Niet alleen voor de verwende/fanatieke gamer is dit moederbord bestemd, ook overklokkers tot in het extreme LN-2 overklokken kunnen flink losgaan met de VI Extreme.
Je kunt op het moederbord een totaal van 64GB kwijt, met een maximale overklok van 3200MHz. Het overklokken van geheugen ligt nog een stuk lager t.o.v. Intels X299 chipset. Idem op het concurrerende Z270 chipset.
Rondom de AM4 voet vinden we twee grote aluminium VRM heatsinks. Tijdens deze review houden we het bescheiden met een standaard overklok, aangezien het niet mijn spulletjes zijn. Ik ben in dit soort gevallen liever voorzichtig. De VI Extreme is gemaakt om te overklokken, een 12-fase powerdesign, samen met een 8 en 4-pin CPU Power Connector maken duidelijk dat dit moederbord geen spelletjes speelt. Visueel ogen de heatsinks ook erg plezant.
Een fijne kennismaking met dit moederbord begon bij het I/O. Eerder testte ik twee X299 moederborden in de prijsrichting van 350 tot 450 euro. Het deed mijn een beetje pijn dat hier geen geïntegreerd I/O op zit. Nu met een AM4/X370 moederbord van circa 350 euro in handen zien we dit wel. Ik vind het écht een oplossing en visueel streelt het de oog. Geen geneuzel meer met I/O schildjes, direct integreren! Het I/O is rijkelijk gevuld met USB BIOS en CMOS reset knop, twee antenneaansluitingen voor de WiFi/Bluetooth module, 6 USB 3.1 generatie 1 poorten, vier USB 2.0 poorten, twee USB 3.1 generatie 2 poorten (Type-A & Type-C, een RJ45 poort en als laatste een optische audioaansluiting met 5 audio Jacks. Boven op het I/O vinden we een schild met de Crosshair VI belettering, deze is uitgerust met RGB-verlichting.
De PCI-e sloten blijven dan als laatste nog over met wat algemene functies. We komen twee PCI-e 3.0 x16 sloten tegen en drie PCI-e 2.0 x1 sloten voor overige insteekkaarten. Met een Ryzen CPU kun je 1* x16 draaien, of een 2* x8 setup met twee videokaarten. De PCI-e sloten zijn bij de clips voorzien van een RGB-led. Gesproken over LED-verlichting, op de rand van het moederbord bevindt zich één grote LED-strip. Wanneer het systeem is ingeschakeld valt pas op hoeveel licht deze strip weet te produceren. Draaien we het moederbord om, dan komen we een metalenschild tegen als afwerking. De Asus ROG Crosshair VI Extreme voelt vrijwel in alle aspecten ook écht extreem aan.
Zelfs Pom is verbluft en weet zich ging houding te nemen.
Voor het benchmarken heb ik de meegeleverde AMD Ryzen 7 1700X gebruikt. Eerder ging ik met deze processor aan de slag met een MSI moederbord. Samen met de Asus ROG Crosshair VI Extreme test ik het moederbord op twee instellingen: stock instellingen op 3.4GHz, een boost van 3.8Ghz en met XFR aan richting de 3.9GHz, dit is overigens maar op één kern. Dit maal maak ik gebruik van de overklok profielen die te vinden zijn op het moederbord. Het ROG/OC-profiel draait alle kernen op 3.78GHz. Er is ook nog een 4.0GHz profiel aanwezig, deze crashte tijdens het draaien van Cinebench 15 onmiddelijk. Het wil per systeem/geheugen variabel zijn of de profielen willen meewerken. Hieronder een overzicht van de benchmarks. Aan het einde van dit hoofdstuk is een stijgingspercentagetabel te vinden, waarna we de resultaten nog eens nabespreken.
De benchmarks zijn tot stand gekomen met de volgende instellingen: [list][/list] De benchmark setup ziet er als volgt uit: [list]
[/list]
Cinebench 11.5
Cinebench 15
Passmark 8 - CPU Mark
Blender - BMW Render - lager is beter
Kraken JavaScript Benchmark
3DMark 11
3DMark - Fire Strike 1.1
Time Spy
Valley Benchmark
Heaven
Superposition
Hieronder nog een overzicht van het stijgingspercentage per benchmark.
We zien net als het eerder geteste MSI moederbord een leuke stap in prestaties tijdens het overklokken. Het overklokken met het ROG/OC-profiel maakt overklokken eenvoudig, een simpele druk op het profiel en je bent klaar. De prestaties bij automatisch overklokken kunnen beschouwd worden als ‘freebies’. De prestaties stock t.o.v. de MSI B350 Gaming Pro Carbon zijn uit de verpakking net wat beter. Het is lood om oud ijzer, aangezien je het verschil in prestaties niet in de praktijk zult ervaren.
De Asus ROG Crosshair VI Extreme vraagt eigenlijk naar meer. Gezien de toevoegingen en stroomvoorzieningen is er nog enorm veel ruimte om te spelen met dit moederbord. Een één-op-één vergelijking valt niet te rechtvaardigen. Goedkopere moederborden met kwalitatief minder goede componenten zullen al snel de strijd opgeven. Eigenlijk vraagt dit moederbord gewoon een uitgebreide overklok sessie, een LN2 avontuur zou het verhaal compleet maken.
De BIOS / UEFI van Asus heeft een twee schillen, we zien het bij moderne moederborden steeds vaker. De eerste schil is een eenvoudig overzicht met basale features als temperaturen, boot volgorde, tijd en datum, kloksnelheden en actieve ventilatoren. Bij Asus krijgt het eenvoudige overzicht de naamgeving ‘EZ Mode’, het zit hem in de naam! Bij EZ mode zit nog een optie ‘EZ System Tuning’ waarmee je het systeem snel een eenvoudig een extra boost kunt geven.
Vanuit de EZ Mode kun je door naar de Q-Fan control optie, om aangesloten ventilatoren te beheren. Zichtbare opties als voluit, turbo en volledige snelheid zijn beschikbaar, ook kun je kiezen om iedere header zijn werk te laten doen via PWM. Alle fan-headers op het moederbord zijn 4-pin en ondersteunen PWM.
Door op F11 te drukken komen we in de EZ Tuning Wizard, volgens mij val ik in de EZ-herhaling. De EZ Tuning Wizard klokt het systeem over, ook als je de Asus Optimal instellingen hebt ingeschakeld. Met de opties: gaming/media editing en water cooler kwam ik tot 12 procent extra performance. Ik vond dit zelf vrij magertjes, aangezien eerdere borden al snel met een winst van 23 tot 26 procent kwamen.
Laten we eens kijken naar de geavanceerde modus, hier komen we dan ook bij de mogelijkheden om handmatig te kunnen overklokken. We beginnen bij het main scherm waar we een overzicht krijgen van de technische eigenschappen.
In het Extreme Tweaker menu krijg je toegang om de computer over te klokken. Opties zoals core voltage zullen we hier verder aanpassen voor het overklokken. Wil je de Turbo modus uitschakelen, multiplier aanpassen of nog dieper in de voltages springen; AI Tweaker is het menu.
Advanced beschikt over de ‘fysieke’ onderdelen die we eerder zagen op het moederbord. Configuratie van de USB-poorten, het uitschakelen van de LAN-poort of SATA-poorten beheren.
Het monitor menu is verantwoordelijk voor het uitlezen van temperaturen en ventilatoren. Hier kun je kiezen of je wel of niet wilt uitlezen. Daarnaast bevindt zich het boot menu, waar we de Fast boot modus kunnen inschakelen, om nog sneller op te starten. Vaak in de praktijk wordt de BIOS post dan overgeslagen om snelheid te winnen. Tevens kun je ook een boot vertraging inschakelen, handig voor mensen die aan het overklokken zijn. Met een slow boot kun je gegevens / parameters veelal ook rustiger inladen.
De voorlaatste pagina is de tool pagina, hier kun je actieve videokaarten bekijken, en ook de PCI-e express snelheid / bandbreedte nagaan, de BIOS flashen, overklok profielen aanmaken en nog verder gegevens over het moederbord inzien.
En als laatste de save en exit pagina, gewoon F10 drukken en een kruisje slaan voor een stabiele overklok, tot zover de UEFI van de Asus ROG Crosshair VI Extreme.
AURA De AURA software heeft ook op de Asus ROG Crosshair VI Extreme een flinke update gekregen. We zien in deze versie meer mogelijkheden, mede dankzij de multi LED-zones. Het I/O is voorzien van één LED-zone. Je kunt ervoor kiezen om deze volledig in één kleur te synchroniseren. Het koppelen van LED-strips, verschillende effecten en per aangesloten apparaat een ander kleurtje? Met deze versie van AURA is het geen probleem. Even rust aan je hoofd zonder verlichting? Met de on- en off switch schakel je de volledige verlichting aan- en uit.
Geweldige effecten blijven de regenboog modus, Flash and Dash, Glowing Yoyo en Starry-Night. Bij Flash and Dash in het speciaal gaan de LED-effecten los, a.k.a. discostijl. Na een halfuurtje stap je meestal over op een rustigere modus.
GameFirst De GameFirst software van Asus is een soort van QoS optie, maar dan direct op het moederbord toegankelijk via de software. Je kunt hier het verbruik bijhouden van diverse taken. Toegevoegde waarde is het toevoegen van prioriteiten voor meer- en minder bandbreedte. De software naam zegt het al een beetje, Asus legt vooral de nadruk op gaming als prioriteit. Voor diegene die niet te veel in zijn router rommelt is de GameFirst software een leuke toevoeging. Het instellen gaat heel simpel door ‘normal, medium en high’ instellingen.
Zeg bij de Asus ROG Crosshair VI Extreme maar gerust ‘top-of-the-line’. Het moederbord is bestemd voor de gamer, overklokker, Asus fanaat en voor de gebruiker die voor een oerdegelijk moederbord gaat. Alles wat je van een AM4 kan dromen zit op deze spannende printplaat. Niet alleen features en connectiemogelijkheden spelen hier een rol. De plaatsing van diverse componenten doen het hem gewoon. De massale vracht aan 12 4-pin PWM fan headers is machtig mooi. Op de onderste en bovenste hoek van het moederbord vinden we deze verzameling aan fan headers gegroepeerd terug.
Knoppen, jumpers en switches voor de overklokkers, specifieke uitleespunten voor waardes en parameters, aansluitingen voor temperatuursensoren, die overigens worden meegeleverd; het is allemaal onderdeel van de Asus ROG Crosshair VI Extreme. Degelijke audio met de Realtek ALC S1220, WiFi (AC) met o.a. Bluetooth, twee M.2 sloten een Gigabit Ethernet aansluiting en nog een zeer deftig 12-fase powerdesign met flinke aluminium VRM heatsinks; dit is het complete verhaal van de Asus ROG Crosshair VI Extreme. Ik kan tot zover eigenlijk alleen maar enorm enthousiast worden van dit moederbord. Waar je bij voorgaande AMD generaties t.o.v. de concurrent minder interessante AMD moederborden op de markt zag, is dit ondertussen volledig verleden tijd. De eindgebruiker kan zijn horizon verbreden, de Pricewatch is weer gevuld met interessante AM4/X370 moederborden. Met de komst van Threadripper gaat deze strijd der titanen alleen maar heftiger worden. De Asus ROG Crosshair VI Extreme is het levende bewijs van een pracht moederbord in de Pricewatch.
Een romantische zaterdagavond, niet op de bank, maar juist op mijn bureaustoel naast de Phanteks Evolv ATX, al starend door het geharde glas kijk ik naar de Asus ROG Crosshair VI Extreme. Met mijn muisje ga ik richting het AURA icoontje op mijn bureaublad, een dubbele klik volgt, waarna de software zich opent op het scherm. Zachtjes aan beweeg ik mijn cursor naar het RGB-kleurenwiel. Ik klik op roze en synchroniseer alle apparatuur terwijl mij een felle roze kleur tegemoet komt. Ja… Dit is het RGB-leven. Waar ik minder enthousiast was over de RGB-verlichting op Asus ROG Strix X299-E Gaming, is dit weer 360 graden omgedraaid bij de Asus ROG Crosshair VI Extreme. De RGB-verlichting voelt als een sfeervolle danstent, de LED-strip aan de rand van het moederbord licht de behuizing kleurrijk op.
Een goede en positieve indruk tot zover. Wel zien we weinig prestatiewinst t.o.v. goedkopere moederborden met soortgelijke instellingen. De 1700X stock draait bijna identieke scores op dit moederbord. Ook tijdens het overklokken met een overklok van 3.78GHz zien we dat de Asus ROG Crosshair VI Extreme nipt sneller is. Dit moederbord schreeuwt eigenlijk om een flinke overklok. Het volledige huishouden op het moederbord is tot in de kleine details uitgevoerd. Veel X370 moederborden zullen deze kwaliteit aan componenten, denk hierbij aan forse heatsinks, een 12-fase powerdesign aparte VRM’s voor het geheugen nooit zien. Ik hoop dit moederbord in de toekomst nog tegen te gaan komen, samen in combinatie met een LN2 pot, zodat het wat scores mag vermorzelen.
Het ontwerp is zeker iets wat er mag zijn. Het geïntegreerde I/O, de heatsinks en het schild op de achterzijde stralen. De Asus ROG Crosshair VI Extreme is met 350 euro zeker niet een goedkoop X370 moederbord. Had de Asus ROG Crosshair VI Extreme een X299 chipset gehad, reken dan maar dat je rond de 500 tot 600 moest aftikken voor dit moederbord. Ik kan niet écht zeggen dat ik 350 euro te veel vind voor dit moederbord. Het klinkt naar mijn idee als een eerlijke prijs voor een enorme featureset. Liefde op het eerste X370 gezicht? Ik smelt!