Review: MSI B350 Gaming Pro Carbon
Links;Met de B350 Gaming Pro Carbon presenteert MSI flink wat features op een B350 moederbord. Prijstechnisch maakt dit de B350 Gaming Pro Carbon gemiddeld wat duurder als B350 moederbord, alsnog is deze prijs aangenaam lager dan het hogere segment aan X370 moederborden, in de specificaties vertel ik je graag nog wat meer over de ins en outs.
Zoals ik al eerder vermeldde: de MSI B350 Gaming Pro Carbon zit in het luxe segment. Veel B350 moederborden doen het met minder spannende features, niet alleen als het om connectiviteitmogelijkheden gaat, maar juist het gebied van LAN, audio en features zoals bluetooth en draadloze WiFi. Beide chipsets zijn ontworpen om te kunnen overklokken, waar het X370 platform vaak de populairdere keuze is, gezien de aanwezige on-board componenten. Denk hierbij aan meer VRM’s voor een betere stabiliteit. Dit wil niet per definitie zeggen dat een X370 moederbord altijd beter zal presteren dan een B350 moederbord, het gaat hier om verschillende variabelen, zoals de aanwezige hardware. De processor, het moederbord en de aanwezige koeling spelen een centrale rol, niet iedere processor is namelijk dorstig voor een flinke overklok.
Terug naar de MSI B350 Gaming Pro Carbon. We zien op dit moederbord juist wel wat spannendere features zoals een Realtek ALC1220 audio implementatie, een M.2-schild, USB 3.1 (generatie 2) Type-C en voor de liefhebbers RGB-verlichting. De MSI B350 Gaming Pro Carbon komt hierdoor wat hoger uit in de prijsvergelijker als je zoekt op het B350 chipset. Vergelijken we het met de X370 moederborden, met o.a. RGB-verlichting, dan komen we al snel rond de 150 - 160 euro uit. Op het moment van schrijven kost de MSI B350 Gaming Pro Carbon circa 125 euro.
Een overzicht van de MSI X370 Gaming Pro Carbon specificaties:
We beginnen gelijk met de verschillen tussen X370 en B350. Officieel wordt het B350 chipset gezien als mainstream. Versus X370 moet het B350 chipset het doen met wat minder, concreet: twee SATA poorten, vier USB 3.1 (generatie 1) poorten en twee PCI-e 2.0 sloten. Dit is iets waar fabrikanten niks in kunnen veranderen, aangezien het vanuit de chipset bepaald is. Wel is het zo dat fabrikanten de vrijheid krijgen om moederborden verder aan te vullen met features. Een betere audio implementatie is hier een voorbeeld van. Alsnog zie je dat veel fabrikanten dit bewaren voor het X370 platform, aangezien de gebruiker hier vaak bereid is om meer voor te betalen. In het geval van B350 moederbord let men toch wat meer op het beschikbare budget.
De B350 Gaming Pro Carbon is in dit geval lekker eigenwijs, beter gezegd: MSI doet eigenwijs. Visueel maakt MSI het moederbord aantrekkelijker met grotere heatsinks, vinden we metalenschildjes op de PCI-e en geheugensloten, wordt het moederbord uitgevoerd met een M.2-heatsink en RGB-verlichting. De ALC1220 audio implementatie is iets wat we niet op veel B350 moederborden tegenkomen, om precies te zijn vier op het moment van schrijven. Vinken we USB 3.1 (generatie 2) Type-C daarbij nog eens aan, dan vallen de overige drie moederborden af. Met de B350 Gaming Pro Carbon wil MSI een soort van X370-kloon creëren voor een betere prijs.
Op de voorzijde van de verpakking vinden we een raceauto bedekt met Carbon, aan de achterzijde vinden we verder specificaties en features. Binnenin vinden we een handleiding, wat overige informatieboekjes, een I/O schild, twee zwarte SATA kabels en een 4-pin LED-kabel.
De accessoires zijn vrij bescheiden, iets wat vrij normaal is rond dit prijspunt. We gaan direct door naar het moederbord. De eerste indruk is gewoon goed. De onderkant van het moederbord oogt erg leeg. Op een ATX-moederbord formaat, dat zich toch wat meer richt op mainstream zien we wat minder toeters en bellen. Ook zijn er minder PCI-e sloten aanwezig, gezien de B350 chipset specificaties. Het lege PCB geeft wel een mooie weerspiegeling om de componenten zoals de heatsinks wat meer aandacht te geven. Deze heatsinks vinden we ook terug op de MSI X370 Gaming Pro Carbon, het is fijn om te zien dat hier niet op bespaard wordt door MSI.
Het audiogedeelte is voorzien van een Realtek ALC1120. In eerdere hoofdstukken kwam deze audio chip al ter sprake. ALC1220 laat in de praktijk goede prestaties zien, vergelijkbaar met dat van een degelijke geluidskaart. We vinden rondom de audio chip gouden Nichicon condensatoren voor het waarborgen van de geluidskwaliteit.
We gaan direct door naar de onderzijde. Hier komen we diverse aansluitingen tegen, waaronder een JLED header voor een RGB LED strip, de JPF headers om het front I/O op aan te sluiten, een USB 3.1 (generatie 1) connector en een systeem fan aansluiting. Naast de PCH heatsinks vinden we vier SATA SATA 3 (6.0Gbs/s) poorten.
Je kunt een totaal van 64GB werkgeheugen kwijt op het moederbord, met de mogelijkheid om deze te overklokken tot 3200Mhz. Het is fijn om te zien dat het geheugen een aparte VRM heeft voor het overklokken, een mooie toevoeging! We zien hier ook nog een fan header, er zitten zes PWM fan headers totaal op de B350 Gaming Pro Carbon, hierbij zijn de CPU_Fan en Pump_Fan meegerekend.
Door naar socket AM4 met een X1700 op zijn plaats. Hier laat de B350 Gaming Pro Carbon voor een B350 serieuze spierballen zien. Ik vind het een waardevolle toevoeging om serieuze heatsinks te zien. Ook de VRM heatsink blijft volledig vergelijkbaar met zijn duurdere X370 broeder. Onder deze VRM heatsinks vinden we welgeteld 8 VRM’s, wat vooralsnog vrij uniek is voor een B350 moederbord. De benadering om toch wat serieuze on-board componenten te plaatsen op een B350 moederbord bevalt mij wel. Het moederbord vereist één 8-pin CPU_Power connector.
Voordat we naar het I/O gaan zakken we nog wat af naar de PCI-e sloten. We komen één PCI-e 3.0 x16 slot tegen, één PCI-e 2.0 x16 slot en drie PCI-e 2.0 x1 sloten. Wanneer de PCI-e 2.0 x1 sloten niet gebruikt worden ondersteund dit moederbord AMD CrossFire, wat zeldzaam is voor een B350 moederbord. Wel is het met de beperking van het uitschakelen van de PCI-e 2.0 x1 sloten. Tussen de PCI-e sloten vinden we een M.2-slot voorzien van een schild. Dit schild is aan de binnenzijde bedekt met thermisch tape, om ongewenste throttling te voorkomen.
We komen bij het laatste onderdeel uit van dit uitpak avontuur; het I/O. Daar kom ik weer* Voor een B350 is dit écht wel deftig. De toevoeging van USB 3.1 (generatie 2 Type-A en Type-C) in het bijzonder. We komen een gecombineerde PS2 muis/toetsenbord aansluiting tegen, twee USB 2.0 poorten, een DVI en HDMI aansluiting, vier USB 3.1 (generatie 1) poorten, de USB 3.1 (generatie 2) Type -A en Type-C, een optische ingang en vijf audio jacks.
Tijdens de benchmarks gaan we spelen met de AMD Ryzen 7 1700X. Ik heb gekozen voor stock 1700X met 3.4GHz, een boost van 3.8GHz en met XFR wat het totaal op 3.9GHz klopt. Let op: de boost/XFR boost vindt plaats op één kern, dus niet op alle 8 kernen. Ik heb vervolgens de Game Boost functie gebruikt, te vinden in de UEFI om de processor automatisch te overklokken. Deze gooit 400MHz op de gebruikelijke snelheid van 3.4GHz, waardoor alle kernen werken op 3.8GHz.
De benchmarks zijn tot stand gekomen met de volgende instellingen: [list][/list] De benchmark setup ziet er als volgt uit: [list]
[/list]
Cinebench 11.5
Cinebench 15
Passmark 8 - CPU Mark
Blender - BMW Render - lager is beter
Kraken JavaScript Benchmark
3DMark 11
3DMark - Fire Strike 1.1
Time Spy
Valley Benchmark
Heaven
Superposition
Hieronder nog een overzicht van het stijgingspercentage per benchmark.
Het is niet zo vreemd dat alle kernen op 3.8GHz betere resultaten neerzetten. We zien wel dat de 1700X en 1800X qua single core prestaties nog flink achterblijven in vergelijking met de Intel Core i7 7820X. Dit wil al snel een 40 tot 50 punten verschil maken in Cinebench 15. Met de Game Boost is het eenvoudig om snel de 1700X op 3.8Ghz te hebben. De core voltage zat hier rond de 1.300, wat goed samen ging met de MasterLiquid Lite 120, een relatief goedkope AIO van circa 40 euro. De temperaturen schommelde tussen de 60 - 65 graden Celsius tijdens 100% load. Voor een Octo processor hoor je mij niet klagen, iets waar het X299 chipset nog wat van kan leren.
De MSI B350 Gaming Pro Carbon maakt gebruik van twee schillen in de UEFI, een EZ Mode, hier komen basale features samen in één scherm. Voor gebruikers die in de Advanced Mode de bomen door het bos niet meer zien een prima oplossing. Je kunt veel belangrijke features vanuit de EZ Mode besturen, denk hierbij aan bootvolgorde, Game Boost en XMP activeren, systeeminformatie uitlezen en aangesloten fans beheren. In de Advanced Mode krijgen we toegang tot veel meer features, waar het handmatige overklokken ook onderdeel van is. Met een simpele druk op de F7 knop wissel je tussen EZ en Advanced Modus.
In de Advanced Mode vinden we een totaal aan 6 knoppen. Het menu aan de bovenzijde blijft intact, om on-the-fly aanpassingen te maken in de bootvolgorde. We beginnen bij de instellingen, hier vinden we systeeminformatie, tijd en aangesloten apparatuur. Aanvullend zijn de Advanced instellingen, handig om bijvoorbeeld de USB configuratie te beheren en opstartfunctionaliteiten zoals Fast Boot.
In het overklok menu vinden we een normal en expert mode. Hier geldt ook hetzelfde; minder en meer opties. Met de standaardinstellingen staat alles op automatisch. Mocht je handmatig gaan overklokken, dan is het wellicht handig om Core C6 State uit te schakelen, zodat de processor zich niet naar een lagere frequentie terugklokt, wanneer deze minder processen te verwerken heeft. Idem voor de downcore control.
De laatste drie menu’s bestaan uit favorieten / profielen, om gemakkelijk te wisselen tussen de gewenste instellingen, een hardware monitor om temperaturen en voltages te controleren en als laatste een board explorer.
MSI Gaming App In de MSI Gaming App komen verschillende features samen, waarvan we ‘vroeger’ zagen dat dit aparte software was. Vanuit de MSI Gaming App kun je automatisch overklokken, macro’s instellen voor je toetsenbord en muis, hardware monitoren en de LED-verlichting regelen. Ik vermoed dat de meeste gebruikers deze software gebruiken voor de LED-verlichting. De LED-verlichting is makkelijk aan te sturen en heeft een arsenaal aan verschillende effecten.
Command Center MSI Command Center is nog best een fijne aanvulling als je de UEFI niet wilt bezoeken om te overklokken. Ik heb tijdens het testen van de MSI B350 Gaming Pro Carbon de software uitvoerig getest. Het verhogen van de multiplier gaat aangenaam en vriendelijk. Waar het systeem gewoon stabiel blijft functioneren. Bij het aanpassen van voltages is het naar mijn mening wat listiger. Tijdens wat vroegtijdige testjes vond het systeem dit niet leuk, waardoor je toch snel naar de UEFI terug moest. Het spelen met voltages voelt ook wat veiliger vanuit de UEFI. Als de instellingen niet functioneren zie je dit vooraf aan een boot al snel genoeg, of je komt helemaal niet in Windows. Nog een mooie aanvulling is de fan control optie. Wat mij betreft één van de grootste pluspunten, zodat je de UEFI niet hoeft te bezoeken.
Het stuk aan Carbon heeft de test bench weer overleefd. Waar er vaker duurdere en featurerijke moederborden de test bench passeren, moet ik zeggen dat ik aangenaam verrast ben. De MSI B350 Gaming Pro Carbon weet het te presteren; een featurerijk B350 moederbord.
Voor de prijs van circa 125 euro zit je in het hogere prijssegment aan B350 moederborden. De B350 Gaming Pro Carbon valt het meeste op in dit lijstje, gezien de hoeveelheid features. Het is het enigste moederbord met USB 3.1 (generatie 2) Type-C. Voor een B350 moederbord in dit prijssegment is dat best wel deftig. Nu staren we ons niet alleen blind op de toevoeging van Type-C USB aansluiting, aangezien er nog genoeg andere toevoegingen zijn die dit moederbord net wat geavanceerder maken.
De toevoeging van ALC1220 is er één, een prima audio implementatie waar de gebruiker écht wel van kan genieten. Een beetje overklokken kan ook geen kwaad, met de Game Boost draai je al snel 3.8GHz met een 1700X. De luxe van 8 aanwezige VRM’s samen met degelijke heatsinks maken dit moederbord nog interessanter. Je kunt er in de praktijk vanuit gaan dat dit moederbord best wel lekker mag overklokken, als je natuurlijk een leuke processor in handen hebt. Het geheugen is tot 3200MHz over te klokken en voorzien van een aparte VRM.
RGB-verlichting, een M.2-slot met schild om ongewenste throttling te voorkomen, een PCI-e slot en geheugensloten voorzien van een laagje metaal, een Intel I211AT Gigabit LAN controller en acceptabele software maken dit moederbord een solide basis. Veel lezers zullen moederborden ongetwijfeld vergelijken, maar tot zover is de MSI B350 Gaming Pro Carbon het meest geavanceerde B350 ATX moederbord dat te vinden is in de prijsvergelijker. Doorgaans zet het moederbord goede prestaties neer met een 1700X, voor benchmarks verwijs ik je door naar het hoofdstuk: in de praktijk.
Hoe kan ik deze review afsluiten? Ik kan bevestigen dat de MSI B350 Gaming Pro Carbon een deftig moederbord is, waar MSI lekker op los is gegaan. Waarschijnlijk was dit een halffabricaat afkomstig van de X370 loopband, dat per ongeluk terecht gekomen is op de B350 loopband, waarna het een geniaal idee werd in de fabriek. Vind je een X370 moederbord te duur, dan is de MSI B350 Gaming Pro Carbon een goede oplossing om te genieten van moderne features voor een aantrekkelijke prijs.