Review: AMD Ryzen 3 3300X
Links;
Entry level Zen 2 is een feit met de AMD Ryzen 3-series; in deze review behandel ik de AMD Ryzen 3 3300X. De AMD Ryzen 3 3300X en Ryzen 3 3100 maken gebruik van de Zen 2 architectuur, gebaseerd op AMD’s meest moderne 7 nanometer procedé.
De volledige generatie aan Ryzen 3-series zijn Quad-Core processors. De AMD Ryzen 3 3300X en 3100 onderscheiden zich van de overige 3-series processors met de toevoeging van HyperThreading. De Ryzen 3 3300X heeft 4 kernen om 8 threads met een basisklok van 3.8GHz en een turbo (Max Boost Klok) van 4.3GHz. De Max Boost Klok is actief op een enkele kern voor hogere single core prestaties.
Eerder bracht AMD met de 3000-series PCI-e 4.0 naar het AM4 platform en overall IPC-verbeteringen. Met de komst van het B550-chipset kun je een budget Game PC samenstellen dat competitief is aan een high-end gaming systeem van 2 tot 3 jaar geleden. Persoonlijk vond ik de AMD Ryzen 5-series al zeer schappelijk als het om prijs- prestatieverhouding gaat, toch doet AMD er nog een schepje bovenop.
Deze B550-moederborden hebben een schappelijkere prijs, zonder al te veel te moeten opofferen als het om kwalitatieve (mid- en high-end moederborden gaat). Met X570 heb je meer chipset lanes, waardoor er meer mogelijk is vanuit de chipset als het om opslag, PCI en connectiviteit gaat. Bij normaal gebruik, zonder meerdere M.2 SSD’s en veel USB-poorten in gebruik te hebben, zou B550 gezien de prijs de interessantere keuze van de twee moeten zijn.
Terug naar de AMD Ryzen 3 3300X. De positionering is duidelijk: meer prestaties voor een kleiner budget. Op het moment van schrijven kost de AMD Ryzen 3 3300X circa 129 euro.
Een overzicht van de specificaties:
De AMD Ryzen 3 3300X heeft een TDP van 65 Watt, een solide CPU-koeler of AIO zou ruimte moeten geven om het beestje te kunnen overklokken. De L3-cache tot 16 MB mag er zeker zijn voor hogere prestaties met deze processor. Waardevergelijking tussen Intel mag niet ontbreken, de 3300X meet zich met de Intel Core i3 10100 processor, op het moment van schrijven kost deze processor circa 135 euro, een klein beetje duurder dan de 3300X. Wel heeft de genoemde Intel Core i3 10100 processor een geïntegreerde GPU.
De Zen 2 architectuur is opgebouwd uit meerdere chips, eerder maakte we hier al kennis mee tijdens de introductie van de hoger gesegmenteerde Ryzen-processors. De opbouw is verdeeld over twee kerncomplexen (CCX’s) van 7 nanometer met daarin de actieve CPU-kernen. Het kan per Ryzen processor variëren hoeveel CPU-kernen er actief zijn in één of twee van de kerncomplexen. De I/O-Die staat los van de twee kerncomplexen en heeft een 12 nanometer procedé.
Op de AMD Ryzen 3 3300X is één kerncomplex actief met vier CPU-kernen, op de AMD Ryzen 3 3100 zijn twee kerncomplexen actief met ieder twee CPU-kernen. De samenhang van vier CPU-kernen op één kerncomplex zou in theorie een voordeel moeten opleveren in snelheid. Ik heb geen AMD Ryzen 3 3100 tot mijn beschikking om dit werkelijk te kunnen testen. Ik heb online wat rondgeneusd naar informatie om dit eventueel te bekrachtigen of te ontkrachten, in veel gevallen is het voordeel in de praktijk niet echt merkbaar.
Het uitpak avontuur is kort en krachtig. Ik heb de tray-versie van de AMD Ryzen 3 3300X ontvangen. Tray-versie processors worden veelal gebruikt door systeem- en OEM-bouwers die niet opgezadeld willen worden met tig boekjes, doosjes en bijhorende CPU-koelers. Normaliter maak ik het heel spannend, maar voor nu is dit het uitpak avontuur. Over het toegepaste moederbord licht in dadelijk nog wat meer toe.
.JPEG)
.JPEG)
.JPEG)
We gaan van start met achtergrondinformatie. Het moederbord naar keuze is de Asus ROG Crosshair VI Hero. Dit moederbord gebruik ik doorgaans op mijn test bench voor CPU-koeler resultaten i.c.m. een AMD Ryzen 7 1700X. De Asus ROG Crosshair VI Hero is een 300-serie (X370) moederbord en officieel compatibel met de 3000-series processors. Middels een BIOS-update werkte de 3300X op het moederbord. Met de Asus ROG Crosshair VI Hero is een voordeel de BIOS FlashBack optie. Ik heb de laatste BIOS gedownload op de Asus website, waarna ik de BIOS op de ‘root’ van een USB-stick heb gezet. Daarna heb ik de USB-stick op de bestemde BIOS USB-aansluiting aangesloten. Ik hoefde enkel op de BIOS FlashBack knop te drukken, waarna het lampje gaat knipperen en stopt met knipperen als deze succesvol is. Vooraf aan de bios upgrade kreeg ik ‘error-code 8’ op mijn Q-Postscherm, na de update gaf de BIOS direct ‘new CPU installed’ aan, eureka!
In het eerste gedeelte van dit hoofdstuk vind je relevante informatie van de gebruikte instellingen, gevolgd door diverse synthetische benchmarks. Er is gebruik gemaakt van eerdere stock resultaten afkomstig uit eigen review(s) en testen. Ik heb Intel Core i5 10600K (Comet Lake) verwerkt ter vergelijking. Belangrijke disclaimer is dat de Intel Core i5 10600K twee kernen meer heeft dan de AMD Ryzen 3 3300X. De Intel Core i5 10600K is een hexa (6-core) processor met HyperThreading. Opvolgend zullen er gaming benchmarks gepresenteerd worden tussen de AMD Ryzen 3300X (4-core met HyperThreading/3.8GHz - 4.3 GHz, stock) en de Intel Core i5 10600K (6-core met HyperThreading/4.1GHz - 4.8 GHz, stock). De AMD Ryzen 3 3300X en Intel Core i5 10600K zijn beide in het tweede kwartaal van 2020 vrijgegeven, alle benchmarks zijn gecombineerd met een GTX 1080 Ti.
De benchmarks zijn tot stand gekomen met de volgende instellingen:
[list]
[/list] AMD Ryzen 3 3300X kloksnelheden:
[list]
[/list] Cinebench 20
Cinebench 15
Passmark 8 - CPU Mark
Blender - BMW Render - lager is beter
Kraken JavaScript Benchmark
3DMark - Fire Strike 1.1 - Ultra
Time Spy - Extreme
Thief in 1920×1080, 2560×1440 en 3840×2160
Rise of the Tomb Raider in 1920×1080, 2560×1440 en 3840×2160
Shadow of War in 1920×1080, 2560×1440 en 3840×2160
Eerste indruk
De AMD Ryzen 3 3300X en Intel Core i5 10600K matchen elkaar niet als het om specificaties gaat. De vergelijking zou eerlijker zijn tussen de AMD Ryzen 3 3300X en de Intel Core i3 10100, de laatst genoemde processor heb ik niet in mijn bezit. De meest recente resultaten zijn afkomstig uit mijn Asus ROG Maximus XII Formula review die ik combineerde met de 10600K. Hoe bokst zo’n AMD Ryzen 3 3300X tegen een mainstream processor van Intel? Dit doet de 3300X verassend goed!
De 10600K is duidelijk sneller in CPU-gebonden benchmarks. Bij de game benchmarks presteert de 10600K op een 1080P-resolutie beter, het samenspel tussen de CPU/GPU neemt veelal af naarmate de resolutie omhoog gaat. Op 2/4K gamen is het renderen meer gebonden aan de GPU, ofwel: een hogere resolutie is een lagere FPS en daarmee een lager CPU-gebruik. De GPU is het werkpaard als het op hogere resoluties aankomt.
Gaan we naar een hogere resolutie, dan kruipt de 3300X langzamerhand naar de 10600K toe. De 10600K kost op het moment van schrijven circa 290 euro en de 3300X circa 129 euro, een prijsverschil van 160 euro. Hier moet je wel even een busje Jozo pakken, omdat de 10600K in CPU-gerelateerde taken met de 2 kernen + threads en hogere snelheid de 3300X met gemak verslaat.
Maar, er komt nog meer bij kijken: denk vooraf goed na wat je denkt te gaan doen met het systeem. Welke verwachtingen heb je nu en over twee á drie jaar. De AMD Ryzen 3 3300X is voor alledaagse games een prima processor. De recommended systeemeisen voor Battlefield 5 zijn een AMD Ryzen 3 1300X samen met een GTX 1060. Zoek je het meer competitief op, dan schuif je door naar een AMD Ryzen 7 2700 met een RTX 2070. Het is vooraf dus belangrijk om goed in kaart te brengen wat je verlangens zijn. Voor 1080p/2K gaming is een 3300X in combinatie met GTX 1060, RTX 2060 of RX 5700X bruut krachtig voor de prijs.
CPU-gerelateerde taken doet de 3300X ook heerlijk voor zijn prijs, hier ben ik oprecht enthousiast over. Gaan we terug in de tijd, denkende aan de Intel Core i7 7700K, afkomstig uit december 2016. Dan zien we circa drie tot vier jaar later de 3300X in 2020 met vergelijkbare- tot beter presterende resultaten voor een derde van de voormalige 7700K prijs. Betrek ik vervolgens de eerder geteste Intel Core i5 9600K in het verhaal, wat een hexa (6-core) processor is, maar dan wel zonder HyperThreading, dan zit je met de 3300X voor 129 euro tijdens launch, terwijl de i5 9600K anderhalf jaar geleden nog 379 euro verlangde tijdens launch erg goed. Lang verhaal kort: “Borat: Very Nice!" Hieronder nog een tabel van de 3300X versus de 9600K.
Nog even over de 3300X
De AMD Ryzen 3 3300X is een ‘Entry Level Zen 2’ processor met indrukwekkend resultaten. De processor legt een nieuwe lat voor budget gaming. Ik heb de 3300X gecombineerd met een X370 moederbord van drie jaar geleden. Zonder pardon presteert de set. Zit je met een beperkt budget, dan kan een budget-moederbord een mooie oplossing zijn.. Zit je nog steeds op een beperkt budget, maar neem je genoegen met een tweedehands moederbord? Dan kun je een ouder high-end moederbord aanschaffen en ook volledig losgaan. Controleer vooraf wel of het tweedehands moederbord een BIOS-update beschikbaar heeft voor de 3000-series.
Ik heb de 3300X overgeklokt naar 4.5 GHz op alle kernen. Prestaties als het om gaming/FPS gaat waren niet zichtbaar, wel gingen de synthetische benchmarks er op vooruit, wat logisch is. Een overklok van 4.6 GHz kreeg ik niet stabiel, ook niet bench table stabiel. Met een Core Voltage van 1.3 was de 3300X stabiel op 4.5 GHz te behouden, temperaturen in combinatie met een be quiet! Dark Rock 4 zaten rond de 75 - 80 graden Celsius met Prime95, een acceptabele temperatuur. Met stock resultaten zat ik rond de 72 - 75 graden Celsius.
Persoonlijk vind ik de 3300X in zijn originele stock-vorm prima voor de prestaties. Je bent vrij om te investeren in een high-end moederbord met een beter powerdesign, het kan eventueel een vooruitzicht zijn voor een toekomstig CPU-upgrade op het flexibele AM4-platform. Mocht je binnen een bepaald budget willen blijven, dan is een goedkoper moederbord met de 3300X ‘bang for buck’.
.JPEG)
Dit brengt ons bij de eindconclusie van de AMD Ryzen 3 3300X. De processor laat voor een prijs van circa 129 euro een zeer positieve indruk achter, waar dit op gebaseerd is lees je hieronder verder.
AMD omschrijft de 3-series als ‘Entry Level’ processors, kijkende naar de prijs ben ik het eens met AMD. Kijk ik vervolgens naar de algemene- en gaming prestaties dan kan ik enkel waardering uitspreken over deze processor. Een euforisch gevoel na het vergelijken van de resultaten tussen de Intel Core i5 9600K uit oktober 2018 en de AMD Ryzen 3 3300X uit mei 2020 voor een derde van de prijs…? “Oh My God It’s Amazing!" AMD is ver gekomen met de Zen 2 architectuur en bewijst dat nog nogmaals met de 3300X.
De 3300X voelt aan als de Intel Core i7 7700K, dan wel met een TDP van 65 Watt versus 92 Watt op de 7700K. Daarmee is de 3300X efficiënter dankzij de Zen 2 architectuur, waar ik het busje Jozo nogmaals pak: er zit drie tot vier jaar tussen deze twee processors. Wel zit Intel nog steeds op de zelfde 14 nanometer architectuur, dat is een verhaal dat ik ondertussen vaak genoeg besproken heb, iets met in herhaling vallen. Nog mooier vind ik de vergelijking tussen de 3300X en 9600K. De 7700K mag dan wel beter vergelijkbaar zijn als het om een Quad-Core processor met HyperThreading gaat, de 9600K met 6-kernen zonder HyperThreading, die nieuwer is dan de 7700K en daarmee in mijn ogen relevanter heeft het zwaar te voorduren met de 3300X. Voor specifieke workloads kan ik mij voorstellen dat je mogelijk voor een 6-core processor kiest in plaats van een 4-core processor.
Een minpunt van de 3300X is het ontbreken van een geïntegreerde GPU. Naast je videokaart kan het voor efficiëntie en probleemoplossing een mooie aanvulling zijn. Ik doe verder nog geen uitspraak over de concurrerende Intel Core i3 10100 processor om het simpele feit dat ik deze niet getest heb. Wel heeft deze processor een geïntegreerde GPU, maar is de architectuur verouderd in vergelijking met de Zen 2 architectuur. Met één kerncomplex (CCX) en 16MB L3-cache heeft de 3300X op papier een streepje voor.
De AMD Ryzen 3 3300X is een geweldige processor voor het geld. De vrijheid van AM4-moederborden geeft je veel keuze. Blijf wel waakzaam tijdens deze keuze, oudere moederborden missen soms features, denkende aan PCI-e 4.0, die je mogelijk wel wilt gaan gebruiken. Eindstand? Gamen met voldoende power is anno 2020 zeer aantrekkelijk met AMD.
