Wil je meer weten over onze samenwerking met Megekko? Check dan ons reviewbeleid.
Review: AMD Ryzen 5 7600X
Links; Navigatie;- Specificaties - Turbo, koeling en DDR5
- Testomgeving
- Resultaten - games, benchmarks & 3DMark
- Nabespreking - frequentieverloop, temperaturen & stroomverbruik
- Conclusie
Ryzen 7000 is gearriveerd en zoals gewoonlijk is er een instapmodel te vinden onder de 600-noemer. In dit geval betreft dat de Ryzen 5 7600X met een adviesprijs van 299,- dollar. Op Nederlandse bodem zou zich dat naar ongeveer 300-325,- euro kunnen vertalen. Echter is dat afhankelijk van schaarste, al verwacht ik geen herhaling van voorgaande jaren. De prijs is in ieder geval een belangrijke, want het betreft dezelfde als voor de Ryzen 5 5600X. Je betaalt dus geen ‘premium’ om een sprong te maken naar AM5, althans, als het gaat om de processor…
Je betaalt namelijk wel een extra centje voor geheugen, want AMD Zen 4 ondersteunt enkel en alleen DDR5. Zo kost een 16GB-kit aan DDR4 van 3200 MHz (MT/s) ongeveer 60,- euro, waar de goedkoopste 16GB-kit van 4800 MHz bij DDR5 rond de 100,- euro ligt. Nou moet het gezegd worden dat de prijs van DDR5 vele malen beter is dan voorheen, maar het is en blijft extra geld om neer te leggen. Bij de specificaties gaan we verder in op geheugensnelheden, want AMD duidt 6000 MHz aan als de ‘sweet spot’ van Ryzen 7000 en dat is prijsgewijs een ander verhaal.
Het laatste doch belangrijkste om aan te kaarten in deze inleiding is de prestatieverhouding van de Ryzen 5 7600X tegenover Intel. AMD deelde tijdens de onthulling dat dit instapmodel tot wel elf procent sneller is dan de Core i9-12900K. Zodoende is dat dé processor die we voor deze (en ook toekomstige) review(s) hertest hebben met meerdere geheugenkits om vergelijkingen te maken. Weet AMD met haar ‘goedkoopste’ Zen 4-uiting een deuk in het ego van Intel aan te brengen? Daar duiken we op in!
Zie hieronder ook de videoreview.
Hieronder treffen we de specificaties aan;
Specifications | Ryzen 5 7600X | Ryzen 5 5600X |
---|---|---|
# of CPU Cores | 6 | |
# of Threads | 12 | |
Max. Boost Clock | 5,3 GHz | 4,6 GHz |
Base Clock | 4,7 GHz | 3,7 GHz |
L1 Cache | 384 KB | |
L2 Cache | 6 MB | 3 MB |
L3 Cache | 32 MB | |
Default TDP | 105 W | 65 W |
Process | TSMC 5nm FinFET | TSMC 7nm FinFET |
Unlocked for Overclocking | Yes | |
CPU Socket | AM5 | AM4 |
Thermal Solution (PIB) | Not included | Wraith Stealth |
Max. Operating Temperature (Tjmax) | 95°C | |
PCI Express Version | 5.0 | 4.0 |
System Memory Type | DDR5 | DDR4 |
Max Memory Speed | 5200 MT/s | 3200 MT/s |
Graphics Model | AMD Radeon Graphics | No |
X670 vs. B650
In zijn moederbordreviews gaat mijn geliefde collega Pim dieper in op de X670-chipset en de uitgebreide featureset daarvan. Zo is er op die high-end chipset een lading aan USB-connectiviteit te vinden, alsmede zaken zoals PCIe 5.0 voor opslag en videokaart. Hoewel we de 7600X testen met een X670-moederbord van ASUS - daarover meer in de testomgeving - mag het direct gezegd worden dat X670 niet de beste keuze is voor de 7600X. Losstaande van een eventuele voorkeur voor features is het omwille van prijs beter om voor een B650-bord te kiezen.
Maar ja, ten tijde van deze lancering moeten we nog minstens een maand wachten op B650-borden, dus de tests worden nou eenmaal gedaan op X670. Gelukkig dient dat in de praktijk geen drastisch verschil op te leveren. Dat zagen we ook al op B550-moederborden, die de belangrijkste features bezaten van X570 mét degelijke overklokondersteuning. Ik verwacht dat dit ook het geval gaat zijn bij B650 - zeker gezien er B650E-moederborden (Extreme) gaan komen die ‘gecertificeerd’ zijn voor een bepaalde overklokpotentie én features.
Snelheden, turbo en koeling
Dan zijn er de verbeteringen in de 7600X op papier, waar nog steeds sprake is van zes kernen en twaalf threads. Tegenover zijn voorganger, de 5600X, is wel keihard gesleuteld aan de kloksnelheden. Dat dankzij het kleinere 5nm-proces van Zen 4 dat wederom ontwikkeld door de chipsetfabrikant TSMC. Zodoende ligt de basisklok al 1 GHz hoger en is de maximale boost zowaar 5,3 GHz. Dat gaat nota bene gepaard met een verdubbeling in L2-cache, waardoor de Ryzen 7600X in totaal een flink aantal upgrades ziet om betere prestaties neer te kunnen zetten.
Nou levert dat wel een hogere TDP-waarde van 105 W op - zowaar 40 W hoger dan de 5600X. Het is mede om die reden dat AMD geen koeler meer meelevert met de processor, dus houd daar bij de aanschaf ook echt rekening mee. De andere reden ligt in het gloednieuwe turbogedrag van de Ryzen 7000-reeks - de processoren boosten naar een bepaalde temperatuur, waar in samenhang met andere factoren, een bepaalde snelheid mee wordt behaald.
Het is dus de temperatuur die grotendeels bepalend is voor de frequenties die bereikt worden door de processoren. Uiteraard moet dat nog binnen het vermogenslimiet van de processoren liggen, waar het in dit geval dus 105 W is voor de 7600X. Qua temperatuur zouden de Ryzen 7000-processoren zichzelf nu standaard richting de 90-95 °C brengen. Hoe beter de aanwezige koeling, des te hoger de mogelijke boostfrequenties - net zoals bij videokaarten.
Dit nieuwe gedrag gaat overigens hand-in-hand met overklokken. In dat scenario zou het limiet volgens AMD zelfs 115 °C zijn, waar in dat geval een heftige waterkoeling tegenover mag staan dan. Het overklokken van de Ryzen 7000-processoren behandelen we in de toekomst, hetzij in geschreven vorm of met een video. Voor nu focussen we in deze review op het (nieuwe) gedrag out-of-the-box.
Integrated RDNA 2-graphics
Een fijne verbetering om tussendoor te delen, is aangaande de toevoeging van integrated graphics in de non-G-processoren. Het is niet nodig om te wachten op een G-variant van Ryzen 7000 om een iGPU te benutten, hetzij als overstap naar een propere videokaart of als een permanente oplossing. Dit maakt ook troubleshooting met een videokaart eenvoudiger, kortom, een toevoeging die zeker te waarderen valt.
Alleen DDR5-geheugen
Belangrijk om (wederom) te vermelden, is dat Ryzen 7000 enkel DDR5-geheugen ondersteunt. De officiële specificatie kaart een snelheid tot 5200 MHz (MT/s) aan, maar hogere snelheden worden via DOCP (Direct Over Clock Profile) ondersteund. Beter nog, AMD zelf geeft aan dat de ‘sweet spot’ voor Ryzen 7000 op 6000 MHz ligt. Daar gaan we na de lancering dieper op in met meerdere tests, maar voor nu gebruiken we bij deze review onze 5200MHz-kit. Dat is voor het prijssegment van de processor en het geheugen een logische keuze.
Moederbord en geheugen
Laten we bij de testomgeving van wal steken met het testmoederbord: de ASUS ROG Crosshair X670E Hero. Dit is een peperduur, premium bord dat je normaliter niet paart met een instapmodel zoals de 7600X. Zoals eerder aangekaart, lanceren de B650-moederborden pas in oktober, waardoor we niet anders kunnen dan te testen met X670. Dat is overigens geen ramp, want naar verwachting is er hooguit een minimaal prestatieverschil tussen de chipsets - net zoals bij B550 en X570.
Wat we ook al deden aankaarten, is geheugenondersteuning. Bij Ryzen 7000 kan je enkel terecht met DDR5 en dat maakt de overstap naar AM5 ietsjes duurder dan een overstap naar Intel Alder Lake/Raptor Lake met DDR4. Dat maakt het overigens geen slechte keuze vanuit AMD, maar het is belangrijk om als consument te kijken naar het juiste geheugen. Sinds de lancering van DDR5 zijn er namelijk significant snellere geheugenkits op de markt gekomen, hetzij qua transfersnelheid én latency.
Zo hebben we, omwille van prijs, gekozen om de Ryzen 7600X bij lancering te testen met één van de betaalbaarste 5200MHz-kits (MT/s) van Kingston Fury Beast met een latency van 15,36 ns. Ná de lancering gaan we in videovorm (die hieronder toegevoegd zal worden) dieper in op DDR5-vergelijkingen met een 6400MHz-kit (MT/s) met een effectieve latency van 10 ns. Dat is overigens net zo snel als de ‘sweet spot’ voor DDR4 van 3200 MHz CL16, maar met een verdubbelde transfersnelheid.
Koeling en enhancements
Voor koeling maken we gebruik van de welbekende Noctua NH-D15. Deze is out-of-the-box compatibel met AM5, zoals beloofd door AMD en Noctua. Dat is ook één van de voordelen van AMD’s nieuwe platform; er is dus geen bracket of gloednieuwe koeler vereist (uitzonderingen daargelaten). Met Noctua’s vertrouwde beestje moet het dan eenvoudig zijn om de 7600X te temmen, toch? Nou, dat blijkt bij Ryzen 7000 een apart verhaal te zijn, want die boost voortaan naar 90-95 graden.
Het is dus niet ongewoon om bij pittig processorwerk zelfs de 7600X naar dat temperatuurbereik te zien gaan. Die temperatuur gaat hand in hand met de maximale frequentie die behaald wordt. Kortom, hoe beter de koeling die je tegen een Ryzen 7000-processor aan gooit, des te beter je automatische prestaties. Met een undervolt of handmatige tweaking zou je zelfs betere resultaten kunnen bereiken. Daar komen we in een toekomstig artikel of met een video nog op terug.
Tenslotte zijn er de gekozen BIOS-instellingen; in beide testmoederborden zijn de ‘enhancements’ van ASUS én Precision Boost Overdrive van AMD ingeschakeld. Dat wil zeggen dat de processoren mogelijk langer en/of hoger boosten dan ze ‘out-of-the-box’ doen. Dat is bij AMD een realistisch scenario, gezien overklokken een op zowel X670 als het aankomende B650 mogelijk is. De 7600X is op beide platformen dus in staat om zijn ware spierballen te tonen, mits het gekozen bord de nodige stroomlevering bezit en voldoende koeling ontvangt.
Processoren
Vanwege de claims van AMD dat de Ryzen 5 7600X de 12900K in games minstens kan evenaren, plaatsen we dat tweetal tegenover elkaar. Daarbij testen we ook een belangrijke budgetprocessor en dat is de Core i5-12400. Daarbij hadden we graag ook de Ryzen 5 5600 mee willen nemen, maar die hebben we helaas niet in bezit. Gelukkig is dat geen ramp, want de Core i5-12400 representeert een uitzonderlijk prijspunt voor een systeem waarmee je eveneens kan gamen.
Testomgeving | |
---|---|
Processors | AMD Ryzen 5 7600X Intel Core i9-12900K Intel Core i5-12400 |
Moederborden | ASUS ROG Crosshair X670E Hero (0611) ASUS ROG Maximus Z690 Hero (2004) ASUS ROG Strix B660-F Gaming WiFi (1602) |
BIOS | XMP/EXPO, enhancements en PBO ingeschakeld waar mogelijk |
Geheugen | Kingston FURY Beast 5200 MT/s CL40 (KF552C40BBK2-32) |
Videokaart | MSI GeForce RTX 3080 Ti Gaming X Trio 10G Videodriver: 516.94 |
SSD | Samsung 970 EVO Plus 500 GB |
Voeding | Cooler Master MWE Gold 850W V2 |
Processorkoeler | Noctua NH-D15 chromax.black |
Behuizing | Cooler Master Test Bench V1.0 |
Games - instellingen en resoluties
Sinds onze laatste processorreviews is de testreeks aan games uitgebreid met Far Cry 6 en Metro Exodus. Hoewel dit een processorreview is, testen we nog altijd op de drie typerende resoluties: 1080p, 1440p en 4K. Daarbij worden de instellingen van de games zo hoog mogelijk ingesteld, omdat dat een realistischer scenario is voor de gamers onder ons.
Nu is het wel zo dat de laagst mogelijke video-instellingen een mogelijke schaling tussen verscheidene processoren sneller zichtbaar maakt. Echter is het waarschijnlijker dat je met een modern systeem GPU-gebonden bent i.p.v. CPU-gebonden. Zeker als je besluit om op 1440p of 4K te gamen, wat tegenwoordig steeds vaker het geval mag zijn dankzij o.a. betaalbaardere monitoren en technieken zoals AMD FSR, Nvidia DLSS en Intel XeSS.
Het mag in ieder geval duidelijk zijn dat wij meer inleunen op realistische gebruiksscenario’s dan kunstmatige scenario’s om potentiële schalingen te laten zien tussen processoren. Op hogere resoluties en met hogere video-instellingen wordt een videokaart de bepalende factor en dat is wat we met de onderstaande resultaten ook gaan zien en bespreken.
Counter-Strike: Global Offensive
Zeau, dan is het tijd om in de resultaten te duiken, waarbij we beginnen met CS:GO. Vanwege de immens hoge framerates die je daarin behaalt, is deze game zelfs op hogere resoluties nog CPU-gebonden. Zelfs met de video-instellingen op Very High is er vrijwel altijd schaling te vinden tussen diverse processoren. Zo zien we gelijk dat de 7600X en 12900K vrijwel aan elkaar gewaagd zijn op elke resolutie.
Ondertussen zien we bij de 12400 op zowel 1080p als 1440p een flinke prestatievermindering. Dat is in dit geval met deze budgetprocessor wel te verwachten, maar geen zorgen, want in GPU-gebonden scenario’s slaat de 12400 straks terug. Het is welbekend dat eSports-titels zoals CS:GO, Dota, LoL, Valorant, et cetera smullen van snelle processoren - zowel vanwege hoge framerates als de verminderde GPU-kracht die vereist is.
F1 2021
Opvolgend komen we aan bij F1 2021, die de 7600X en 12900K nek-aan-nek zet. In dit geval zien we op elke resolutie bijna hetzelfde resultaat als het gaat om gemiddelde framerate. Daarbij is F1 2021 een game die minimale en maximale framerates deelt aan het einde van de benchmark. In deze game lagen de minima en maxima van 7600X en 12900K vrij dicht bij elkaar, net zoals het gemiddelde, waardoor de ervaring met beide processoren even soepel is in de praktijk.
Hier zien we ook dat de 12400 aanzienlijk in de buurt kan komen van beide processoren, als we kijken naar hogere resoluties zoals 1440p en 4K. Beter nog, dit is een trend die zich voort gaat zetten in andere games. De Intel Core i5-uitingen van tegenwoordig hebben namelijk genoeg ‘oempf’ om geen directe bottleneck te vormen - zelfs niet in dit geval voor een RTX 3080. Dat wil niet zeggen dat de ervaring even soepel is met een 12400, want je hebt ook te maken met minimale en maximale framerates. Beter nog, dat is precies wat we gaan bespreken bij de volgende game.
Far Cry 6
We kijken logischerwijs als eerste naar de gemiddelde framerates die behaald zijn, waar we zien dat de 7600X zowaar minder goed presteert dan de 12900K. Enkel op 4K, in een volledig GPU-gebonden scenario, gaan de beestjes gelijk met elkaar op. Daar waar de 12400 iets mindere prestaties biedt dan de 7600X op 1080p en 1440p. Althans, als het gaat om de gemiddelde framerates…
…want we moeten bij deze game ook kijken naar minimale en maximale framerates. Far Cry 6 was namelijk de enige titel die op dat gebied bijzonderheden demonstreerde, met name aangaande het minimum. Zo zien we in de grafieken hieronder dat de minimale framerate voor de 12400 hoger ligt dan van de 7600X. In de praktijk levert de 12900K de soepelste game-ervaring op dankzij de significant kleinere verschillen tussen het minimum, maximum en gemiddelde.
Gelukkig kan ik alvast verklappen dat Far Cry 6 de enige game was die dit gedrag deed vertonen. Er zijn mogelijk andere games waarin Ryzen 7000 slechtere minima kan ervaren, dus houd daar wel rekening mee. Dit kan in de toekomst eenvoudig verholpen worden met BIOS-updates voor X670 en B650 die richten op stabiliteit en/of prestaties.
Metro Exodus
Dan is het tijd voor de ultieme GPU-killer in onze gaminglijst en dat is niets minder dan Metro Exodus. De gemiddelde framerates zijn vrijwel gelijk bij alle processoren, waar de benchmark geen uitzonderlijkheden liet zien als het ging om minima en maxima. Ook hier zien we dat de 12400 geen directe bottleneck vormt voor de RTX 3080. Mocht je deze game dus willen genieten, dan is extra investering in de videokaart het dus meer waard dan een extra investering in de processor.
Shadow of the Tomb Raider
De welbekende Tomb Raider-benchmark is als volgende aan de beurt, waar de 7600X en 12900X wederom nek-aan-nek gaan. Vanaf 1440p begint deze game grotendeels GPU-gebonden te raken, waardoor zelfs de 12400 weer in de buurt komt van het duo. Al met al is het nog steeds geen prestatiewinst tegenover Intel, ondanks AMD’s beloftes aangaande 7600X.
Total War: Three Kingdoms
Tenslotte is er één van mijn favoriete Total War-games, Three Kingdoms, die op de hoogste resolutie zelfs de RTX 3080 op zijn knieën krijgt. Ook deze game laat duidelijk zien of een processor een mogelijke bottleneck vormt voor de videokaart. Daar hoeven de 12900K en 7600X zich geen zorgen om te maken, waar ook de 12400 comfortabel in de buurt blijft. Kortom, wederom een voorbeeld van hoe die budgetuiting in verhouding staat tot het duo.
Benchmarks, rendering en compiling
Op de onderstaande lijst aan resultaten ga ik niet individueel in, want de 7600X en 12900K presteren zoals je zou verwachten. In multi-threaded omgevingen wint de 12900K het dankzij de 24 threads, waar de 7600X nek-aan-nek loopt als het om single-core gaat. Begrijp me niet verkeerd, dat is een puike prestatie, maar de vergelijking tussen de processoren is niet geheel realistisch en daar weid ik in de nabespreking op uit.
3DMark
Tenslotte zijn er nog behaalde resultaten in 3DMark, waar de 24 threads van de 12900K een duidelijke overwinning teweegbrengen in Fire Strike Ultra en Time Spy Extreme.
In dit hoofdstuk bespreken we de behaalde resultaten, bieden we verdere uitleg omtrent onze testmethodiek en bekijken we nog zaken zoals temperatuur, frequentie en stroomverbruik.
Frequentieverloop
Laten we eerste kijken naar de all-core en single-core frequenties die door onze 7600X behaald zijn. Opvallend is dat de all-core frequentie lager uitvalt dan verwacht, terwijl de single-core frequentie juist hoger is. Omdat we onze tests zijn gestart na de lancering hebben we de gelegenheid gehad om 7600X-reviews van anderen te bekijken, waar onze 7600X niet voorbij de 5 GHz wilde boosten tijdens een render van Classroom in Blender.
De lagere boost kan te wijten zijn aan onze Noctua NH-D15, maar laten we wel wezen, dat is één van de beste luchtkoelers op de markt. Hoe kan dat onvoldoende zijn voor een Ryzen 5? Dat heeft natuurlijk te maken met die boost naar een hoge temperatuur, waar overigens ook wat bijzonderheden mee waren in ons geval. Kortom, daar ga ik zometeen even op in.
Hieronder is de grafiek te zien van de single-core boost tijdens de extended benchmark van PCMark 10. In dit scenario wist de Ryzen 5 7600X frequent tussen de 5,40 en 5,50 GHz te boosten. Beter nog, er zijn zelfs korte pieken van 5,6 of 5,75(!) Ghz te zien. In sommige omstandigheden kan de 7600X dus een aanzienlijke boost krijgen. Dat speelt ongetwijfeld een rol in hoe die uiting weet te concurreren met de 12900K van Intel.
Temperatuurverloop
Opvolgend is het temperatuurverloop aan de beurt, waar het een en ander over te zeggen valt. Bij de lancering van Ryzen 7000 werd bekend dat deze processoren naar de 90-95 graden proberen te boosten. Echter zien we dat onze 7600X tijdens de Blender-render niet voorbij de 80 graden wilde gaan. Het is onzeker waarom dit het geval is, waar we verscheidene BIOS-opties geprobeerd hebben. Er lijkt een lager dan bedoeld temperatuurdoel van 80 graden aangehouden te worden.
Hier komen we in de toekomst met overklokken op terug, waar we kunnen ontdekken of dit te maken heeft gehad met koeling of een BIOS-instelling. Zo gaat het ook in de gangen rond dat je bij Ryzen 7000 eerder moet aankloppen met waterkoeling en dat is bij een Ryzen 5-uiting een schrikbarende gedachte. Tegelijkertijd lijkt Ryzen 7000 een dikke overklokpotentie te hebben, dus het kan zijn dat de intrede simpelweg hoger ligt vanwege die vrijheid/potentie.
Stroomlevering
Tenslotte is er de stroomlevering, waar HWiNFO rapporteert dat de socket niet meer dan 100 W deed ontvangen. Dat is lager dan verwacht, de PPT (Package Power Tracking) voor processoren met een TDP (Thermal Design Power) van 105 W moet op 145 W liggen. Als in, dat de socket tot 145 W aangeleverd kan krijgen, terwijl dat volgens de software véél lager ligt. Het zou de eerdere, lager dan verwachte, all-core frequentie kunnen verklaren.
Nou dient de ogenschijnlijke PPT-beperking bij gamingbenchmarks geen invloed te hebben, want daar belasten we verre van alle threads. Het is niet voor niets dat we met PCMark kleine pieken hebben gezien tot 5,7 GHz, waar de processor op een enkele kern sowieso hoger boost dan AMD zelf adverteert voor de 7600X. Kortom, een onderwerp dat we in de nabije toekomst verder gaan verkennen.
Prijs en prestatieverhouding
Tenslotte komen we bij de nabespreking aan bij het lastigste onderwerp aangaande de 7600X: de totale aanschafprijs. Ja, de processor bezit dezelfde adviesprijs als indertijd de 5600X, maar je bent ditmaal veel meer geld kwijt aan de overige componenten. Wij hebben getest met één van de betaalbaarste DDR5 5200MHz-kitjes, waar de 16GB-variant daarvan ongeveer € 90,- kost. Dat is drie tientjes meer dan een vrij gelijkwaardig DDR4-kitje van 3200 MHz (CL16).
Dan is er de kwestie van koeling, waar deze Ryzen 5 niet langer met een stock-koeler geleverd wordt. Je mag dus zelf een koeler aanschaffen, waarbij het minimaal toch wel een goede moet zijn. Anders zal je dankzij het nieuwe boostgedrag verminderde all-core prestaties krijgen, waar zelfs waterkoeling of een duurdere luchtkoeler verplicht is om het maximale uit zelfs je 7600X te halen. Dat gaan we in de nabije toekomst nog verder onderzoeken en testen.
Oh, en laten we het moederbord niet vergeten, waar de goedkoopste X670-uiting ongeveer € 350,- is. Oké, oké, je paart de 7600X met een B650-bord, maar die arriveren pas in oktober en het is nog niet duidelijk of er meteen dusdanig betaalbare borden zullen komen. AMD heeft belooft dat er B650-borden vanaf $ 125,- zullen zijn, maar heb je dan ook nog leuke features om te benutten, een degelijk stukje koeling of puike VRM’s voor overklokken?
Tegenover andere processoren
Dan is er nog de kwestie van concurrentie, waar in onze tests de Intel Core i5-12400 op de loer ligt. Een degelijk DDR5-systeem met die processor en een B660-bord is al te verkrijgen voor € 430,-. Daar waar het goedkoopste 7600X-systeem met hetzelfde DDR5-geheugen, een toekomstig B650-bord van € 150,- en een luchtkoeler van € 50,- ongeveer € 650,- kost in totaal. Dat is weliswaar goedkoper dan een proper 12900K-systeem - mocht je de gamingprestaties van dat vlaggenschip behoeven -, maar die processor heeft tweemaal zoveel threads én andere doeleinden. Een vergelijking is dus niet echt aan de orde.
We hebben de 5600(X) helaas niet in ons bezit om resultaten te laten zien, maar we weten dat ook die processor met zijn prijs van € 169,- op de loer ligt qua prestaties. Die valt, net zoals de 12400 desnoods, te paren met goedkoper DDR4-geheugen. Het resultaat is in beide gevallen een systeem dat voor veel minder geld fantastische prestaties kan bieden. Nou is AM4 wel ten einde, waar een Intel 600-bord nog te upgraden valt met Raptor Lake, dus dat zijn eveneens zaken om te overwegen. Laten we in ieder geval maar in de conclusie duiken…
AMD beloofde tijdens haar onthulling dat de Ryzen 5 7600X het Alder Lake-vlaggenschip van Intel kon verslaan qua gaming. In onze benchmarks is dat niet echt het geval, waar ze eerder nek-aan-nek gaan of de 12900K het nipt wint. Met betere (lees: nog duurdere) koeling had het nieuwe boostgedrag van Ryzen 7000 mogelijk voor betere resultaten kunnen zorgen, maar sinds wanneer praten we bij een Ryzen 5-processor over dure koeling? Dat is dus één van de euvels van de 7600X.
Uiteindelijk is de grootste kwestie niet de processor, noch de adviesprijs ervan, maar de componenten daaromheen. Je bent in alle scenario’s honderden euro’s duurder uit dan bij een Intel Core i5-12400 of AMD Ryzen 5 5600X - twee voorbeelden van processoren, ofwel systemen die minstens 80% van de gamingprestaties bieden van de 7600X. Binnen een budget kan je dan met het bespaarde geld een krachtigere videokaart halen, met als resultaat een krachtiger systeem.
Nou zijn er voordelen aan het kiezen voor een AM5-platform met een X670 of B670-moederbord. De connectiviteit alleen al is, zowel qua aansluitingen als snelheden, fantastisch. Daarnaast heb je zelfs bij B650 de mogelijkheid om over te klokken, dus je zou bij de 7600X kunnen investeren in mogelijk betere prestaties. Is dat echter de moeite waard voor de gemiddelde pc-gamer die een leuke upgrade behoeft? Dat lijkt me niet.
Zodoende is de 7600X is voor gaming momenteel geen aanbeveling, want er zijn goedkopere setups met betere prijs/prestatieverhoudingen. Voor productiviteit is het logischerwijs ook geen aanrader, want voor hetzelfde geld kan je een systeem samenstellen met meer kernen, ofwel threads. Kortom, de 7600X valt volledig buiten de boot qua positionering. Als je dus ook maar een greintje geeft om prijs/prestatie en/of aan een budget zit, dan is de 7600X momenteel niet de keuze.