Review: ASRock B650I Lightning WiFi + A620I Lightning WiFi
Links; Navigatie;
Het is tijd om vandaag weer eens in de wereld van Mini-ITX-moederborden te duiken. In dit geval met een opvallend duo van ASRock: de B650I Lightning WiFi en A620I Lightning WiFi. Wat maakt deze borden uitzonderlijk? Het feit dat dit nu de betaalbaarste ITX-borden op de markt zijn - met hun respectievelijke chipsets - voor AMD Ryzen 7000. Ten tijde van schrijven kost de ASRock B650I Lightning WiFi slechts € 229,90, waar de A620I Lightning WiFi voor € 189,90 over de toonbank gaat bij onze webshoppartner Megekko.
Uiteraard volgt er dan een logische vraag: wat is er zoal ingeleverd om die prijspunten mogelijk te maken? Nou, dat blijkt nog mee te vallen, want qua connectiviteit en features weten beide borden aardig wat neer te zetten. Beter nog, zelfs de A620I weet zaken zoals een I/O-schild, twee M.2-sloten en de nodige headers te bieden. Laten we de verschillen tussen de B650I en A620I op een rijtje zetten, de borden op onze pijnbank slaan en een oordeel vellen!
Hieronder treffen we de specificaties aan;
| Specifications | ASRock B650I Lightning WiFi | ASRock A620I Lightning WiFi |
|---|---|---|
| CPU | - Supports AMD Socket AM5 Ryzen™ 7000 Series Processors | |
| Chipset | - AMD B650 | AMD A620 |
| Memory | - Dual Channel DDR5 Memory Technology - 2 x DDR5 DIMM Slots - Supports DDR5 non-ECC, un-buffered memory up to 7200+(OC)* - Max. capacity of system memory: 96GB - Supports Extreme Memory Profile (XMP) and EXTended Profiles for Overclocking (EXPO) memory modules *Please refer to Memory Support List for more information. |
|
| BIOS | - 256Mb AMI UEFI Legal BIOS with GUI support | |
| Graphics | Integrated AMD RDNA™ 2 graphics (Actual support may vary by CPU) - 1 x HDMI 2.1 TMDS/FRL 8G Compatible, supports HDR, HDCP 2.3 and max. resolution up to 4K 120Hz |
|
| Audio | - 7.1 CH HD Audio (Realtek ALC897 Audio Codec) - Nahimic Audio |
|
| LAN | - 2.5 Gigabit LAN 10/100/1000/2500 Mb/s - Dragon RTL8125BG - Supports Phantom Gaming LAN Software - Smart Auto Adjust Bandwidth Control - Visual User Friendly UI - Visual Network Usage Statistics - Optimized Default Setting for Game, Browser, and Streaming Modes - User Customized Priority Control |
|
| Wireless LAN | - 802.11ax Wi-Fi 6E Module - Supports IEEE 802.11a/b/g/n/ac/ax - Supports Dual-Band 2×2 with extended 6GHz band* support - 2 antennas to support 2 (Transmit) x 2 (Receive) diversity technology - Supports Bluetooth 5.2 + High speed class II - Supports MU-MIMO * Wi-Fi 6E (6GHz band) will be supported by Microsoft® Windows® 11. The availability will depend on the different regulation status of each country and region. It will be activated (for supported countries) through Windows® Update and software updates once available. |
|
| Slots | CPU: - 1 x PCIe 4.0 x16 Slot (PCIE1), supports x16 mode* Chipset: * Supports NVMe SSD as boot disks |
|
| Storage | CPU: - 1 x Blazing M.2 Socket (M2_1, Key M), supports type 2280 PCIe Gen5x4 (128 Gb/s) mode* Chipset: * Supports NVMe SSD as boot disks |
CPU: - 1 x Hyper M.2 Socket (M2_1, Key M), supports type 2280 PCIe Gen4x4 (64 Gb/s) mode* Chipset: * Supports NVMe SSD as boot disks |
| RAID | - Supports RAID 0 and RAID 1 for SATA storage devices - Supports RAID 0, RAID 1 and RAID 10 for M.2 NVMe storage devices* * Requires additional M.2 NVMe expansion cards to support RAID 10 |
|
| USB | - 1 x USB 3.2 Gen2 Type-C (Rear) - 3 x USB 3.2 Gen2 Type-A (Rear) - 1 x USB 3.2 Gen1 Type-C (Front) - 2 x USB 3.2 Gen1 Type-A (Front) - 6 x USB 2.0 (4 Rear, 2 Front) * All USB ports support ESD Protection |
- 1 x USB 3.2 Gen2 Type-C (Rear) - 2 x USB 3.2 Gen2 Type-A (Rear) - 1 x USB 3.2 Gen1 Type-A (Rear) - 1 x USB 3.2 Gen1 Type-C (Front) - 2 x USB 3.2 Gen1 Type-A (Front) - 4 x USB 2.0 (2 Rear, 2 Front) * All USB ports support ESD Protection |
| Connector | - 2 x Addressable LED Headers* - 2 x CPU/Water Pump Fan Connectors (4-pin) (Smart Fan Speed Control)** - 1 x Chassis/Water Pump Fan Connector (4-pin) (Smart Fan Speed Control)*** - 1 x 24 pin ATX Power Connector - 1 x 8 pin 12V Power Connector (Hi-Density Power Connector) - 1 x Front Panel Audio Connector - 1 x USB 2.0 Header (Supports 2 USB 2.0 ports) - 1 x USB 3.2 Gen1 Header (Supports 2 USB 3.2 Gen1 ports) - 1 x Front Panel Type C USB 3.2 Gen1 Header * Support in total up to 5V/3A, 15W LED Strip |
|
| Rear Panel I/O | - 2 x Antenna Ports - 1 x HDMI Port - 3 x USB 3.2 Gen2 Type-A Ports (10 Gb/s)* - 1 x USB 3.2 Gen2 Type-C Port (10 Gb/s) - 4 x USB 2.0 Ports - 1 x RJ-45 LAN Port - 1 x BIOS Flashback Button - HD Audio Jacks: Line in / Front Speaker / Microphone * USB32_23 are Lightning Gaming Ports. |
- 2 x Antenna Ports - 1 x HDMI Port - 2 x USB 3.2 Gen2 Type-A Ports (10 Gb/s)* - 1 x USB 3.2 Gen1 Type-A Port* - 1 x USB 3.2 Gen2 Type-C Port (10 Gb/s) - 2 x USB 2.0 Ports - 1 x RJ-45 LAN Port - 1 x BIOS Flashback Button - HD Audio Jacks: Line in / Front Speaker / Microphone * USB32_23 are Lightning Gaming Ports. |
| Software and UEFI | Software - ASRock Motherboard Utility (Phantom Gaming Tuning) - ASRock Phantom Gaming LAN Software - ASRock Polychrome SYNC* UEFI *These utilities can be downloaded from ASRock Live Update & APP Shop. |
|
| Accessories | - 1 x User Manual - 2 x SATA Data Cables - 2 x ASRock WiFi 2.4/5/6 GHz Antennas - 1 x Screw for M.2 Socket |
|
| Form Factor | - Mini-ITX Form Factor: 6.7-in x 6.7-in, 17.0 cm x 17.0 cm - 8 Layer PCB |
|
| OS | - Microsoft® Windows® 10 64-bit / 11 64-bit | |
| Certifications | - FCC, CE - ErP/EuP ready (ErP/EuP ready power supply is required) |
|
ASRock B650I vs. A620I
Op papier doen de B650I Lighting WiFi en A620I Lightning WiFi niet veel van elkaar verschillen. Het is duidelijk dat ASRock de B650I als basis heeft genomen en gevraagd heeft waar er minimaal op ingeleverd kan worden om de A620I het leven in te roepen. Het antwoord ligt voornamelijk in de connectiviteit. Beide borden bieden twee M.2-sloten, maar de B650I heeft PCIe 5.0 en PCIe 4.0 als respectievelijke snelheden, waar de A620I neerkomt op PCIe 4.0 en PCIe 3.0. Geen ramp, maar wel iets om rekening mee te houden.
Het andere verschil zit in de I/O achterop. We zien dat de B650I in bezit is van zeven USB-A-poorten totaal, waarvan driemaal USB 3.2 Gen 2 (10 Gbps) en viermaal USB 2.0. Bij de A620I is dat omlaag naar vijf USB-A-poorten gebracht, waarvan eenmaal USB 3.2 Gen 2 (10 Gbps), tweemaal USB 3.2 Gen 1 (5 Gbps) en tweemaal USB 2.0. Wel zijn beide borden in bezit van een USB-C-poort van 10 Gbps, een 2,5Gbps-ethernetpoort, een HDMI 2.1-poort, audio-aansluitingen én een handige BIOS Flashback-knop.
Verschillen in chipset
Logischerwijs zijn er nog verschillen te bespreken als het gaat om de chipsets zelf. Mocht je er niet mee bekend zijn: tegenover de B650-chipset biedt de A620-chipset géén PCIe 5.0-ondersteuning. Dat is waar het verschil in snelheden voor de M.2-sloten vandaan komt tussen de B650I Lightning WiFi en A620I Lightning WiFi en waarom eerstgenoemde een grotere heatsink heeft voor het PCIe 5.0 M.2-slot - om dergelijke SSD’s koel te houden.
Verder biedt de A620-chipset alsnog ondersteuning voor geheugenprofielen met AMD EXPO/Intel XMP, doch géén overklokfeatures voor de processor. Kortom, Ryzen 7000-processoren met een X-aanduiding kan je dus niet hoger of langer laten boosten met AMD Precision Boost Overdrive (PBO). Daardoor valt de A620I Lightning WiFi het beste te gebruiken met een non-X-processor, zoals de Ryzen 5 7600. Dan nog testen wij met een Ryzen 9 7950X en dat levert straks een leuk besprekingspunt op bij de resultaten.
Uiteindelijk zijn de verschillen tussen de B650I en A620I Lightning WiFi vrij minimaal, met zelfs hetzelfde powerfasedesign van 8+2+1. Als je geeft om overklokken, PCIe 5.0 en USB-poorten, dan neig je mogelijk naar de B650I. Daar waar de A620I aantrekkelijker oogt als het betaalbaarste AM5 ITX-bord. Mocht je oprecht geven om een upgradepad voor toekomstige Ryzen-processoren, dan kan de B650I Lightning WiFi toch nog interessanter zijn. Veelal worden de duurdere chipsets, zoals B650 en X670 in dit geval, eerder voorzien van BIOS-updates.
Met het uitpakproces voor deze showcase zetten we de B650I Lightning WiFi én A620I Lightning WiFi direct naast elkaar. Hoewel de moederborden onderdeel van de Phantom Gaming-lijn van ASRock uitmaken, komt dat niet terug in de naamgeving, doch wel op de dozen en borden zelf. Bij het openen van de verpakkingen komen we als eerste de borden tegemoet in anti-statische verpakking en daaronder een beschermend laagje schuim.
Onder de borden treffen we logischerwijs de accessoires aan en die bestaan uit hetzelfde voor beide borden. Denk maar een algemene gebruikershandleiding, een handleiding voor het installeren van een AM5-processor, twee SATA-kabels, de Wi-Fi-antennes, klittenband voor kabelmanagement, een ASRock-badge en tenslotte één M.2-schroefje.
Dan werpen we een mooie blik op de borden zelf. Op eerste gezicht lijken ze zowel van voren als achteren overeen te komen, met als enige uitzondering de M.2-heatsink. Het uiterlijk van de borden is vrij minimalistisch te noemen met het zwarte thema. Dat geldt ook voor de branding, want het is enkel op de I/O-heatsink en rechts naast de socket dat we Phantom Gaming en de naam van het desbetreffende bord zien.
Aan de achterzijde treffen we de AM5-bracket aan, alsmede de bracket voor het I/O-schild. Wat we óók tegenkomen, is een tweede M.2-slot aan de achterzijde. Voor een B650-ITX-bord is dat niet bijzonder, maar voor een A620-ITX-bord wel. Kortom, de A620I Lightning WiFi weet daarmee indruk te maken en het hebben van een tweede M.2-slot op zo’n betaalbaar bord is niet verkeerd.
Een tweede verschil tussen de B650I en A620I wordt zichtbaar wanneer we naar de I/O achterop kijken. Zoals besproken bij de specificaties is de A620I in bezit van slechts twee USB 2.0-poorten i.p.v. vier. Daarnaast verschillen de snelheden van de snellere USB-poorten ietwat, maar de lay-out is verder hetzelfde. Zoals eerder aangegeven, komen we bij beiden een 2,5Gbps-ethernetpoort tegen, HDMI 2.1, audio-aansluitingen en tenslotte een verrukkelijke BIOS Flashback-knop.
Laten we het M.2-slot onder de processor even onder de loep nemen. Tussen de borden ligt het verschil in de grootte van de heatsink die zich daarop bevindt. Vrij logisch, want de B650I ondersteunt in dat M.2-slot PCIe 5.0-SSD’s en die vereisen goede koeling. In de praktijk verwacht ik niet dat de hogere heatsink van de B650I in de weg komt voor kabelmanagement of anderzijds. Onder de heatsink treffen we een M.2-slot aan dat visueel hetzelfde oogt voor beide borden.
Dan komen we uit bij de rondleiding van de lay-out voor de headers en poorten. De lay-out is exact hetzelfde voor zowel de B650I als de A620I - in dit geval betreffen het foto’s van de B650I. Laten we van start gaan met de hoek links onder, waar we de bekende HD_AUDIO-header en een fan-header aantreffen. In de rechterhoek treffen we de CLRCMOS-header aan, die dus onder een videokaart terechtkomt bij een horizontale installatie daarvan. Geen slechte plek, maar wel belangrijk om in acht te houden.
Vanaf dezelfde hoek kunnen we kijken naar de USB-C-header, daarnaast de Front Panel-header, daarboven een USB 2.0-header en rechts naast dat alles de USB 3.2 Gen 1-header. Niet verrassend treffen we dáárnaast de SATA-poorten aan en de 24-pins ATX-aansluiting. In de hoek rechtsboven treffen we zowaar twéé CPU-FAN-headers aan - erg handig - en twee ARGB-headers. Tenslotte is er nog de 8-pins aansluiting voor de CPU-voeding in de linker bovenhoek. Oh, en dan is er de blik die we kunnen werpen op de LGA 1718-socket natuurlijk.
Al met al kan ik zeggen dat de headers goed geplaatst zijn voor het makkelijk aansluiten daarvan en kabelmanagement. Daarnaast kan ik waarderen dat de SATA-poorten naast elkander geplaatst zijn i.p.v. achter elkaar. Dat stelt je in staat om bij beide poorten SATA-kabels met een hoek te benutten, wat zeker de voorkeur kan hebben in krappe builds.
Vervolgens arriveren we bij het BIOS van de borden, ofwel de UEFI. Deze bestaat voor zowel de B650I Lightning WiFi als A620I Lightning WiFi uit een typerende omgeving met bekende opties. Het belangrijke verschil zit in het uitblijven van de ‘Performance Preset’-feature bij de A620I om AMD Precision Boost Overdrive (PBO) te benutten. Dat betekent dat de A620I in de praktijk niet de voordelen van PBO kan benutten - het langer en hoger boosten van een Ryzen 7000X-processor.
ASRock B650I Lightning WiFi
ASRock A620I Lightning WiFi
Hieronder is meer informatie te vinden over de testomgeving en toegepaste testmethoden.
| Testomgeving | |
|---|---|
| Processor | AMD Ryzen 9 7950X |
| Moederborden | ASRock B650I Lightning WiFi (1.28)
ASRock A620I Lightning WiFi (1.28) |
| BIOS | XMP/EXPO, enhancements en PBO ingeschakeld waar mogelijk |
| Geheugen | Kingston FURY Renegade DDR5 6400 MT/s CL40 (KF564C32RSK2-32) |
| Videokaart | MSI GeForce RTX 3080 Gaming X Trio 10G Videodriver: 516.94 |
| SSD | Samsung 970 EVO Plus 500 GB |
| Voeding | MSI MEG Ai1300P PCIE5 |
| Processorkoeler | Noctua NH-D15 chromax.black |
| Behuizing | Cooler Master Test Bench V1.0 |
Als eindnoot: dit is een moederbordreview. Hier kijken we specifiek naar productiviteit en synthetische resultaten. Diepgaandere resultaten aangaande processor, temperatuur en gameresultaten zijn bestemd voor onze processor- en videokaartreviews. Hoewel we bij nieuwe CPU-lanceringen c.q. architecturen veelal de reviews uitbreiden met een goede dosis aan gameresultaten.
Dan is het tijd om de behaalde resultaten van de ASRock-bordjes te bespreken. Kort gezegd, kan ik ze beschrijven als verrassend en tegelijkertijd niet. Persoonlijk had ik de verwachting dat de B650I Lightning WiFi met het gebruik van AMD PBO op multi-core-gebied hoger zou scoren. Echter gaan de borden nek-aan-nek tot een punt dat ik de instellingen van het B650I-bordje ging nakijken. Maar ja, AMD PBO was gewoonweg ingeschakeld om de Ryzen 9 7950X mogelijk te laten boosten - met nadruk op ‘mogelijk’ in dit geval.
Wat ik vermoed dat er gaande is, is dat het powerfasedesign van de bordjes (8+2+1) een bottleneck vormt voor een monster zoals de 7950X. Zelfs met het gebruik van Precision Boost Overdrive weet de B650I Lightning WiFi niet in de buurt te komen van andere B650-borden die we getest hebben. Beter nog, in bijna elke multi-core-test belanden beide borden op de laatste plek. Gelukkig geldt dat niet voor single-core-prestaties en dat betekent dat je zonder prestatieverlies van de CPU op deze bordjes moet kunnen gamen, zoals te zien aan PCMark 10 en SPECviewperf 2020.
Benchmarks, rendering en compiling
Zeau, tijd voor een heerlijke conclusie. Waarom heerlijk? Omdat ASRock mij aangenaam verrast heeft met de B650I Lightning WiFi en A620I Lightning WiFi. Met hun respectievelijke chipsets zijn het de betaalbaarste Mini-ITX-borden voor het AM5-platform. Nochtans leveren ze niet teveel in om hun prijspunten mogelijk te maken. Zo krijg je zelfs nog op de A620I zaken zoals een tweetal M.2-sloten, twee CPU_FAN-headers, een I/O-schild en voldoende heatsinkgeweld. Het is enkel dat je twee USB-A-poorten achterop verliest bij dat bord én PCIe 5.0 voor het eerste M.2-slot.
Uiteraard zijn er verschillen tussen de B650 en A620-chipsets, waar je met laatstgenoemde niet kan overklokken. Nochtans wist de B650I Lightning WiFi met AMD PBO in onze test geen verschil te maken voor de Ryzen 9 7950X op multi-core-gebied. Uiteindelijk gaan de B650I en A620I nek-aan-nek in onze testomgeving en lopen ze qua single-core-prestaties niet achter tegenover andere borden. Kortom, voor gaming ogen beide bordjes meer dan geschikt te zijn. De keuze tussen de B650I en A620I komt eigenlijk neer op een stukje USB en PCIe 5.0.
Waar ik tenslotte óók tevreden over ben, mag de lay-out van de bordjes zijn. De diverse headers en poorten zijn dusdanig gepositioneerd dat ze handig uit kunnen komen voor de krappere ITX-builds. Daarnaast is er het feit dat er überhaupt veel connectiviteit is - zelfs nog voor de A620I. Kortom, ASRock heeft voor het mogelijk maken van deze betaalbare ITX-borden niet veel hoeven in te leveren. Voor het prijspunt en de aanwezige features krijgt de fabrikant van mij dan ook twee dikke awards voor een budgetfocus en de fantastische prijzen.
