Wil je meer weten over onze samenwerking met Megekko? Check dan ons reviewbeleid.
Review: ASUS ROG Chakram
Links;In hardwareland ontstaan de laatste iteraties tussen de joystick afkomstig van een controller samen met randapparatuur. Voorbeelden hiervan zijn mechanische toetsenborden zoals de Wooting One en Cooler Master MK850 met Aimpad techniek. Door een toets zwaarder in te drukken kun je een personage sneller laten lopen, dit is enkel een van de voorbeelden van de diverse mogelijkheden.
ASUS kiest voor een andere benadering en introduceert daarmee een nieuwe gamingmuis: de ROG Chakram. Uitgerust met de bekende knoppen van een muis en in het bijzonder een joystick. Deze joystick bevindt zich op de linkerzijde van het ontwerp en is daarmee toegankelijk met de duim. De Chakram is een rechtshandige muis met een veelzijdig pakket aan features. Ik vertel je graag mee over deze features in de opvolgende hoofdstukken. De ROG Chakram heeft een adviesprijs van circa 150 tot 160 euro.
Een overzicht van de specificaties:
De Chakram is een high-end muis van ROG. Mogelijk heb je dit al opgemerkt aan de adviesprijs. Echter heb ik het hier over de specificaties van de Chakram zelf. De muis is uitgerust met PixArt (PMW3335) optische sensor die van 100 tot 16.000 DPI oploopt. De PMW3335 is een vrij nieuwe sensor en nog op weinig muizen te vinden. Verder is de PMW3335, codenaam (PAW3335DB-TZDU) van PixArt speciaal ontwikkeld voor draadloze gaming. PixArt heeft met het chipontwerp ingezet op een lager energieverbruik van de chip/sensor zelf, wat de batterijduur ten goede moet komen.
Belangrijkste kenmerk van de Chakram is de joystick. Deze detecteert rondom 256 stappen (analoge modus) en kan ook ingesteld worden als vier assen (digitale modus). De joystick is afneembaar en kan verwisseld worden voor een korte en langere variant, beide worden standaard meegeleverd in de verpakking. Nog een belangrijke feature is de tri-mode connectiviteit. Je kunt de Chakram zowel bedraad als draadloos via een 2.4GHz en Bluetooth verbinding gebruiken. De 2.4GHz verbinding is gericht op gaming, waar latency zo laag mogelijk moet zijn. Het voordeel van de Bluetooth verbinding is het waarborgen van een langere batterijduur.
Laten we van start gaan met het uitpak avontuur. De Chakram komt in een ruime verpakking met een luxe afwerking. In de verpakking komen we diverse accessoires tegen, bestaande uit de gebruikershandleiding, een ROG case badge, een etui om de Chakram veilig in op te bergen, een USB Type-A naar USB Type-C kabel voor bedraad gebruik, een USB Type-A naar USB Type-C adapter en een transparante embleemhouder voor het weergeven van een eigen logo. Aanvullend zit er nog kunststof opbergdoosje in met OMRON switches, een pincetje voor het uitwisselen van de OMRON switches en diverse opzetstukjes voor de joystick.
Door naar de Chakram zelf. Qua vormfactor is de muis vrij fors. In het high-end segment doet de muis mij denken aan de ROG Spatha. Toch zit er een groot verschil tussen de Spatha en Chakram, namelijk het gewicht. De ROG Spatha weegt 178.5 gram waar de Chakram 121.6 gram weegt. Nu kan het zo zijn dat 121.6 gram je nog te zwaar is. Mocht je veel FPS games spelen, dan ben je in veel gevallen een low-sense gamer met een lichtere muis, rond de 80 tot 100 gram. Ik zie vooral veel ruimte voor de Chakram voor de ‘allround gamer’. De Spatha was daar destijds mogelijk een tikkeltje te zwaar voor, deze muis was in het bijzonder gemaakt voor MMO-gaming. De Chakram is in mijn ogen niet te zwaar voor zijn omvang.
De vorm is gemaakt voor palm-grip gaming. Een claw- en fingertip grip houding voelen beide onnatuurlijk aan. Een claw-grip houding voelt al snel vermoeiend aan, mede door het formaat en het gewicht van de muis. De Chakram is hier niet voor gebouwd. Met zijn lange L en R-knoppen voelt een palm-grip direct comfortabel aan. Op de linkerzijde heb je een rustgebied voor je duim, hiermee is de joystick en zijn de voor- en achterwaarts knoppen goed toegankelijk. Jammer genoeg zit er op de rechterzijde van de muis geen rust- leungebied voor de pink, deze mis ik persoonlijk.
De Chakram is uitgerust met een USB Type-C aansluiting. Hier kan ik wel enthousiast van worden. De muis is via USB 3.0 binnen 15 minuten op te laden voor circa 12 uur aan gameplezier. Wel is dit sterk afhankelijk van de muisinstellingen. Opladen middels USB Type-C gaat snel. De volledige batterijcapaciteit is met nét wat meer dan een uur volledig tot 100 procent op te laden.
De joystick bevindt zich aan de linkerzijde van de Chakram. ASUS levert in het kunststof opbergdoosjes drie onderdelen mee: een korte joystick, een lange joystick en een afdekplaatje wanneer je de joystick niet wenst te gebruiken. Het verwisselen van joysticks gaat eenvouding. Met een simpele trekbeweging ontkoppel je een joystick. Bij het plaatsen let je op de uitsparing in de joystick wat overeenkomt met het bevestigingspunt op de Chakram zelf. Als je deze goed met elkaar uitlijnt is het eenvoudig monteren en demonteren.
Aan de onderzijde bevinden zich nog een drietal knoppen, namelijk de DPI-knop, een pair-knop voor het koppelen middels de 2.4GHz en Bluetooth verbinding. Gecentreerd op de onderzijde zit de modi knop voor de 2.4GHz en Bluetooth modus. Dit is een schuifknop. Wanneer gepositioneerd in het midden schakel je de muis volledig uit.
Er schuilt zich nog meer achter de Chakram. De muis is volledig toolless te demonteren. De palm rest (achterzijde/bolling) van de muis kun je optillen achter het scrollwiel. Deze zit met een magneet op het frame vast. Idem dito voor de L en R-knoppen. De kans bestaat dat ASUS in de nabije toekomst nog additionele knoppen gaat aanbieden om je Chakram te modificeren. Demontage van de Chakram is eenvoudig en brengt ons bij het verwisselen van het ROG logo (embleem) en de OMRON switches. Het embleem kun je aanpassen met een eigen logo. ASUS levert hier een transparante embleemhouder voor mee, deze was eerder zichtbaar aan het begin van dit hoofdstuk. Zo kun je de Chakram nog wat meer eigen maken. Onder het logo is een enkele RGB LED zichtbaar, aanstuurbaar middels de ROG Armoury II software voor verschillende verlichtingsmodi.
Het verwisselen van de OMRON switches blijft in mijn ogen episch. De losse/meegeleverde OMRON switches zijn de D2F-01F ORMON-switches. Het grote verschil tussen de D2FC-F-K en D2F-01F zit hem in de herkomst. De D2FC-F-K is een Chinese switch, de D2F-01F een Japanse switch. De D2F-01F hebben in vergelijking met de D2FC-F-K maar een klik rating van 10 miljoen kliks, aanzienlijk minder. Het grote verschil zit hem vooral in het zwaartepunt- het actuatiepunt van de switches. Het omwisselen gaat eenvoudig met het meegeleverde pincetje.
De ROG Chakram maakt gebruik van ROG Armoury II. In deze software komt alle randapparatuur van ROG samen. Heb je bijvoorbeeld de ROG Strix Flare (een toetsenbord), dan kun je makkelijk wisselen tussen beide apparaten in dezelfde software. Ook kun je randapparatuur snel op elkaar afstemmen om gezamenlijk dezelfde LED-verlichting te weergeven. Aanvullend heb je nog de AURA-software van ASUS. Hiermee regel je het volledige ‘ecosysteem’ aan ASUS hardware, inclusief moederborden, videokaarten en randapparatuur. Je kunt in de AURA software alles in één simpele handeling afstemmen, deze software staat los van de ROG Armoury II software.
In het eerste scherm krijgen we een overzicht van de knoppen met behorende key bindings. Je kunt dit geheel naar eigen smaak instellen. Aanvullend heb je drie profielen die je ook naar je eigen hand kunt zetten. Bij de Chakram maakt de joystick onderdeel uit van de buttons (key bindings). Ik had de verwachting dat ASUS zou kiezen voor een eigen specifieke pagina voor de joystick, aangezien het een uniek kenmerk is van de Chakram zelf. Er valt vrij weinig te veranderen, enkel dat je de joystick kan instellen op de analoge en digitale modus. Bij analoog (360 graden/256 stappen) is het mogelijk om te wisselen tussen verticale en horizontale bediening. Bij de digitale modus (vier assen) kun je per as een key binding instellen, dit varieert van muis- en toetsenbord functies, macro’s, software en multimedia opties. De joystick zal dus vooral met zijn analoge modus inzetbaar zijn via specifieke game instellingen, oftewel de control opties.
De performance tab staat centraal om de optische sensor en knoppen verder te finetunen. Hier mag ik dan wel enthousiast worden: de Chakram heeft vier DPI-levels per profiel. Lang had ASUS bij zijn muizen maar twee DPI-levels, met de Chakram op high-end niveau komt daar gelukkig verandering in.
Voor de individuele verlichting vinden we een aparte pagina. Op het moment zijn er 7 LED-effecten, hopelijk breidt ASUS dit in de toekomst nog uit, gezien de potentie van de individuele LED-zones op de Chakram. Wave is in mijn ogen het tofste, vooral in combinatie met volledige RGB (regenboog), dit geeft een mooi effect op de ondergrond. Als aanvullende opties het gezamenlijk synchroniseren van de LED-effecten van ASUS randapparatuur, werkt prima! Het instellen van macro’s ontbreekt ook niet. Dit valt goed te combineren met een toetsenbord, zodat je gecombineerde commando’s kunt uitvoeren. Opties zoals loop, één keer klikken en vertragingen zijn ook in te stellen.
Afsluitend de power instellingen voor slaapmodus en een batterij indicator middels de LED-verlichting. We sluiten dit hoofdstuk af met nog wat RGB Chakram Shots!
Comfort en joystick Eerder toegelicht, maar zeker niet onbelangrijk: de Chakram is een palm-grip gamingmuis. De muis ligt comfortabel in de hand met de bolling die bij een gemiddelde tot grote hand natuurlijk aanvoelt. De handpalm kan aangenaam rusten, waardoor je de muis niet stevig hoeft vast te knijpen. Het vastknijpen van een muis behoort meer tot een claw- en fingertip grip. Op de linkerzijde van de muis zit een rustgebied om de duim te laten rusten. De voor- en achterwaarts knoppen zijn hiermee goed toegankelijk. Persoonlijk had ik het fijner gevonden als de voor- en achterwaarts knoppen wat meer textuur zouden hebben, deze zijn nu voorzien van een gladde afwerking.
De L en R-knoppen zijn lang en verlenen zich prima om je vingers ruim te laten liggen. Dit maakt het gewicht van 121.6 gram goed behapbaar. Zelf til ik de Chakram minder snel op tijdens get gamen, dit heb ik wel bij lichtere muizen onder de 100 gram. Mocht je 90 procent aan FPS-games spelen, dan zou ik je de Chakram niet aanraden. Op een DPI-level van 1.000 tot 1.800 tijdens een COD sessie, is een wat lichtere muis met low-sense (lagere DPI-instellingen) fijner. Heb je dan een goede muis in handen met een aangename LOD (lift off distance), dan zul je met deze muis beter af zijn.
Wel is de muis prima voor allround gamingmuis. COD, gevolgd door Rust, Risk of Rain 2 en The Witcher 3 voelen doorgaans natuurlijk aan. Dan komt de joystick nog om de hoek kijken. De joystick in Windows toepasbaar met de digitale modus (vier assen), om bijvoorbeeld te scrollen door een webpagina, mappen en het van links- naar rechts gaan in een lightbox met afbeeldingen. Op YouTube kun je video’s voor- en achteruit spoelen, de key bindings staan hiermee ingesteld op de pijltjestoetsen. In het hoofdstuk software merkte ik al op dat er vrij weinig instellingen zijn voor de joystick zelf. Het is in-game kijken hoe deze reageert en het finetunen vindt veelal plaats in de specifieke game instellingen.
Bij COD kun je bijvoorbeeld peaking/leanen met een wapen om de hoek. Zelf heb ik ervaren dat het vervangen van de WASD-toetsen om te lopen geen combinatie is. Ik heb een tijd zitten experimenteren in Rust. Lopen met de joystick en tegelijkertijd aimen is lastig. Dit heeft een zeer hoge learning curve en zal niet het gewenste resultaat opleveren. Je oefent automatisch een lichte druk uit op de joystick, waardoor je de muis lichtjes beweegt wat je aim kan beïnvloeden. Het gooien van granaten is leuk, hier kun je geheel op joystick wijze een ‘swing’ aan geven, zodat je met een mooi boogje de granaat tot ontploffing laat komen. In een game als Risk of Rain 2 is het lopen met de joystick wat aangenamer. Eindstand is wel dat ik bewegingen liever toevertrouw aan de WASD-toetsen. Wel kan ik mij voorstellen dat de joystick bij simulator games (flight) wel een toegevoegde waarde is voor het besturen van een vliegtuig.
Naar mijn mening is de joystick een aangename toevoeging. Het zit hier en daar wel tussen wal en schip als het om het instellen gaat. Per game ben je verplicht om je eigen instellingen te maken, wat niet direct via de Armoury II software gaat. Het maakt je wel bewust van de mogelijkheden van de joystick. Ik verwacht nog veel te mogen experimenteren in diverse games.
Sensor De PMW3335 vergelijkt zich redelijk aan de PMW3360, maar dan wel met een lager energieverbruik voor een langere batterijduur. De optische sensor werkt accuraat en is met stappen van 100 DPI in te stellen. De PixArt PMW3389 op de Gladius II Wireless is mij nog wat geliefder. Deze voelt naar mijn ervaring nog wat soepeler aan. De PixArt PMW3389 ligt wat hoger gesegmenteerd dan de PMW3335, maar is wel ‘wat’ ouder. Voordelen die je erbij krijgt met de PixArt PMW3389 is extra opties voor angle tuning en stappen van 50 DPI als het om de DPI-instellingen gaat.
Wel is de batterijduur met de ROG Chakram een wenselijk voordeel. De PixArt PMW3335 is zuiger en gaat om die reden langer mee dan de PMW3389. Gezien de verschillen tussen de twee sensoren redelijk klein zijn, zie ik liever de PMW3335 op draadloze muizen dan de PMW3389. De PMW3389 is bij bedraad gebruik de betere keuze. Overigens kies ik voor volledig draadloos, wat de PMW3335 op de Chakram een prima combinatie maakt.
Batterij Ik heb de test gecombineerd met RGB-verlichting ingeschakeld, zodat de Chakram in volledige glorie kan shinen. Hoelang gaat de batterij werkelijk mee? Ik ben iemand die de muis netjes uitgeschakeld wanneer ik deze niet gebruik. Dit is eigenlijk helemaal niet nodig voor batterijbesparing als je wijselijk gebruik maakt van de powerinstellingen in de Armoury II software. Met een slaapmodus van een paar minuten, schakelt de Chakram zichzelf in de slaapmodus en bespaart zijn batterij. Afgelopen weken heb ik gemiddeld routines van 5 uur gehad, als ik dit vermenigvuldig met de dagen van gebruik vooraf aan het opladen, gaat de Chakram ongeveer 7 dagen mee. Dit vertaalt zich naar 35 uur wanneer de verlichting (AURA RGB) is ingeschakeld. Volgens ASUS zelf gaat de batterij maximaal 79 uur mee wanneer de RGB-verlichting uitgeschakeld is.
Vergelijk ik dit met de ROG Gladius II Wireless gamingmuis van ASUS. Voorzien van een krachtige PixArt PMW3389 sensor, dan gaat deze muis met RGB-verlichting ingeschakeld 22 uur mee. Met de extra opties zoals de joystick en verschillende RGB LED-zones, kan ik de batterijduur van 35 uur waarderen. Het is een verschil van 13 uur met de Gladius II Wireless, dit allemaal dankzij de PMW3335 sensor met een lager energieverbruik.
Dit brengt ons bij de eindconclusie van de ROG Chakram. Een high-end muis van ASUS met een eigen joystick voor analoog en digitaal plezier. Hoe de Chakram en zijn joystick presteren, lees je in deze eindconclusie.
Laat ik van start gaan met wat algemene zaken. De Chakram is bedoeld om draadloos te gamen. Anno 2019 (heel dichtbij 2020) gaat dit met de huidige line-up aan PixArt sensoren prima. De Chakram is uitgerust met de PMW3335, codenaam: (PAW3335DB-TZDU) van PixArt. Op papier is het een sensor speciaal ontwikkeld voor draadloos gamen met een lager energieverbruik, wat een positieve uitwerking zou moeten hebben voor de batterijduur. De Chakram bewijst dat dit zo is. Met een batterijduur van circa 35 uur met de RGB-verlichting ingeschakeld, verslaat de Chakram de ROG Gladius II Wireless dik met 13 uur. De Gladius II Wireless is voorzien van een wat hoger gesegmenteerde sensor, namelijk de PMW3389. In de praktijk moet je verdomd goed je best doen om verschillen te kunnen opmerken, wat het voor mij duidelijk maakt: ik prefereer de PMW3335 voor draadloze gaming, enkel om het feit dat je een langere batterijduur krijgt.
De Chakram is gemaakt voor palm-grip gaming. Eerst ontmoeting was even wennen, zoals bij iedere nieuwe muis. Al snel had ik een natuurlijk houding en kun je comfortabel je hand laten rusten op de bolling van de muis. Je vingers liggen daarmee prettig op de lange L en R-knoppen. De duim heeft een eigen rustgebied waarmee de voor- en achterwaarts knoppen goed toegankelijk zijn, idem dito voor de joystick. Wel mis ik een rustgebied voor de pink. Indien dit er op zou zitten, zou de Chakram in mijn ogen meer perfectie bieden.
Ik was bang dat de joystick enkel een gimmick zou zijn. Het blijkt toch meer te bieden dan enkel een gimmick, overigens is dit ook zwaar afhankelijk van de games die je speelt. De joystick zou voor simulator games voorbestemd zijn. Zelf heb ik er veel plezier gehad met het gooien van granaten en het peaken in COD. Het daadwerkelijk rondlopen ter vervanging van de WASD-toetsen was mij wat te veel. In Rust is de combinatie van lopen en aimen tegelijkertijd erg complex. De learning curve ligt hoog, wat je al snel na een vuurgevecht terugbrengt bij je WASD-toetsen als je een waardevolle AK moet inleveren aan je tegenstander.
Toevoeging van het verwisselen van de OMRON switches blijft een genot. Je kunt de muis eenvoudig demonteren met de magnetische opzetstukken. Hopelijk gaat ASUS in de toekomst diverse mogelijkheden aanbieden om de Chakram verder te modificeren. De RGB-verlichting oogt prima en ASUS zijn Armoury II software wordt langzamerhand steeds beter. Op het moment zit de Armoury II software nog niet op het niveau van een Razer en SteelSeries software.
Daarmee lijkt ASUS en het ROG-kamp een stukje niche samen met keurige hardware mooi te combineren. Met niche bedoel ik de joystick, wat niet direct een game changer is, maar wel potentie heeft om te experimenteren. Het kan per genre/game zomaar extra diepgang bieden. Waar ik vooral enthousiast over ben is de keurige PMW3335 sensor die zijn belofte nakomt als het om het waarborgen van de batterijduur gaat. De Chakram gaat lekker lang met de RGB-verlichting ingeschakeld. Snel opladen gaat middels USB 3.0 en kan ook draadloos (QI) opladen, enkel dat het middels USB 3.0 veel sneller gaat, dit heeft dan ook de voorkeur. Prijstechnisch is de Chakram behoorlijk aan de prijs met zijn adviesprijs. Wel is het een muis waarvan je jaren kunt genieten, of dat bedraad, draadloos via 2.4GHz of draadloos met Bluetooth is: het kan alle drie!