Review: ASUS ROG Maximus XIII Apex

Review: ASUS ROG Maximus XIII Apex

• Productpagina
• Review: Intel Core i9 11900K
• Review: ASUS ROG Maximus XIII Hero

• Specificaties
• Showcase
• BIOS/UEFI
• Testomgeving
• In de praktijk
• Conclusie

De ASUS ROG Maximus XIII Apex; een moederbordreeks dat uit bijzonder hout gesneden is, gepaard met een duidelijke visie: overklokken. Voor de liefhebbers van het uitlezen van tig parameters, LN2-feestjes en verhoogde voltages - de Apex is het antwoord van ROG.

De Apex-moederbordenreeks vertegenwoordigt het beste van ASUS voor overklokkers, waar de Extreme op zijn beurt het meest extreme moederbord is van ASUS. Met de dertiende generatie (XIII), gebaseerd op de Z590-chipset met socket LGA-1200, maakt dit moederbord zijn borst nat voor Intel Rocket Lake. Evenals dat dit moederbord ook compatibiliteit heeft voor Intel Comet Lake. Wat wil je van een moederbord zoals de Apex? Tja… een dikke overklok met een net zo’n dikke featureset. Op het moment van schrijven kost de ASUS ROG Maximus XIII Apex circa € 477,83.

Hieronder treffen we de specificaties aan;

Het powerfasedesign is het visitekaartje van de Maximus XIII Apex; een dikke 18 stuks met een MOSFET-rating van 90A. Wellicht klinkt dit voor het overklokken van je processor met marginale voltages over de top. Houd hier wel in acht dat het vooral om kwaliteit en efficiëntie gaat.

Nog een belangrijk visitekaartje van de Apex zijn de talloze aansluitingen en connectiviteitsopties op het moederbord. De printplaat (PCB) zit vol met dit lekkers, bestaande uit een BIOS switch-knop, FS mode-switch, een LN2 mode-jumper, een ReTry-knop, een Safe Boot-knop, een Pause-switch, een Slow mode-switch, een aan- en uitknop, een thermische sensorheader, een V_LATCH-switch en acht metingspunten voor diverse parameters. Kortom het pakket voor overklokkers is aanwezig.

Het moederbord maakt gebruik van al het moois dat het Z590-chipset te bieden heeft, waaronder PCIe 4.0, USB 3.2 Gen 2×2 (op het I/O en als interne header) en Thunderbolt 4. Wat mij betreft is de Z590-chipset een feestje. Niet te vergeten dat er ook nog een high-end audio-oplossing aanwezig is: de ALC4082 in combinatie met een Savitech SV3H712 DAC. Aanvullend maakt het moederbord gebruik van Wi-Fi 6E.

De Maximus XIII Apex wordt geleverd in een hoogwaardige verpakking. Chique en stijlvol als je het mij vraagt. De accessoires bestaan uit een handleiding, stickervel, acht zwarte SATA-kabels, een I/O-pin-header, RGB/ARGB-kabeltjes, drie thermistoren - temperatuursensoren, (een ROG GPU-houder (support), een gecombineerde Wi-Fi/Bluetooth-antenne, een ROG-sleutelhanger en een ROG M.2 SSD-adapter voor (verticale montage) op het DIMM.2-slot. Op de verticale ROG M.2 SSD-adapter kan je twee M.2 SSD’s kwijt (slot 1 + 2). Totaal biedt de Maximus XIII Apex ondersteuning voor vier M.2-SSD’s, waarvan twee in PCIe 4.0 x4-modus en twee in PCIe 3.0 x4-modus.

Door met de Maximus XIII Apex. Het is redelijk iconisch voor dit moederbord om inkepingen te hebben in de PCB (de printplaat). Dit zien we rondom de SATA-poorten. Het is heel subtiel, maar kenmerkt de Maximus XIII Apex.

Iets wat vooral op dit moederbord opvalt, versus de Maximus XIII Hero die al buitengewoon uitgebreid is, is het aantal knopjes, headers en aansluitingen. Hoewel dit niet domineert in interne USB-aansluitingen voor het oog, zijn deze er zeker wel. De switches en rijke inhoud aan headers krijgen hier gewoon voorrang voor het oog. Iets waar ik mijn waardering voor uitspreek, is de consistentie. Bij de Maximus XIII-reeks aan moederborden is de stijl vergelijkbaar aan elkaar. Het is een hechte familie aan… moederborden/printplaten met spannende technische hoogstandjes. De Maximus XIII Apex heeft een wat kaler uiterlijk als het om schildjes gaat, waar de Maximus XIII Hero en Extreme meer bedekt zijn.

De nieuwe generatie SupremeFX bestaat op de Maximus XIII Apex uit een Realtek ALC4082 in combinatie met Savitech SV3H712 DAC. Opvallend genoeg zit er op de Maximus XIII Hero een ESS SABRE9018Q2C DAC. Net als de SABRE9018Q2 is dit een audio D/A-converter met hoofdtelefoonversterker en als focus hoogwaardige audiokwaliteit. Verder bestaat het audiopakket uit de gebruikelijke Japanse Nichicon-audiocondensatoren. Om een tipje van de sluier te lichten: kwalitatief scoort de Savitech SV3H712 DAC vergelijkbaar aan dat van de SABRE9018Q2C DAC.

De PCH-heatsink sluit direct aan op overige heatsinks van o.a. de aanwezige M.2-sloten. De M.2_1 en 2-sloten zijn PCIe 4.0 x4. Standaard wijst de Maximus XIII Apex de vier extra CPU PCIe 4.0-lanes van de Rocket Lake-processor toe aan het M.2_1-slot. De overige M.2-sloten functioneren onder PCIe 3.0 x4, waar de Maximus XIII Apex totaal beschikt over vier M.2-sloten.

Het moederbord heeft twee PCIe x16-sloten, waarvan de bovenste twee bediend worden de aanwezige processor, ofwel de CPU-lanes. Deze twee sloten bieden maximaal PCIe 4.0 x16. Het onderste PCIe x16 slot wordt geleverd door de Z590-chipset en heeft een maximale snelheid van PCIe 3.0 x4.

Naast de overklokfunctionaliteiten van de Maximus XIII Apex beschikt dit moederbord ook over een rijke uitrusting aan interne headers. Voor waterkoeling is er zo ook ruimte met een 4-pin AIO-pomp header, een extra waterpomp+ header, een 2-pin water-in header, een 2-pin water-out header en nog eens een 3-pin water-flow header, kortom: voor AIO én vooral voor custom-waterkoeling is de Maximus XIII Apex zeer geschikt.

Unieke features bestaan uit een FlexKey-knop. Deze knop kan je zelf een functie geven, zoals het booten van de BIOS. De LN2-modi tolereert extreme instellingen (temperaturen en omstandigheden) voor het opstarten van het besturingssysteem. Met extreem bedoel ik onder het nulpunt. De probelt-toevoeging zijn meetpunten die aangebracht zijn naast de ATX-aansluiting op het moederbord. Deze meetpunten zijn uit te lezen met een multimeter. Dan zijn er nog diverse knoppen, waaronder de ReTry-knop (herstarten- nogmaals proberen te booten), een safe boot-knop, een aan- en uitknop en een Slow mode-knop. De laatste knop laat processen en diverse instellingen van de UEFI/BIOS langzaam opstarten, om zo een mogelijke BSOD/crash te voorkomen.

De Maximus XIII Apex heeft acht SATA-poorten, een interne USB 3.2 Gen 2×2 header (met ondersteuning voor Type-C), een interne USB 3.2 Gen 1 header en drie USB 2.0 headers. Verder is het moederbord voorzien van RGB-verlichting (AURA), een Q-code postscherm, Q-led indicators voor de CPU, het werkgeheugen, een videokaart en bootmedium.

De aluminium VRM-heatsink is fors; dit om het 18 powerfasedesign te temmen. Voor het oog een mooi aspect van dit moederbord en een stukje techniek dat we maar al te goed kunnen waarderen. Met een MOSFET-rating van 90A is stabiliteit hetgeen wat de Maximus XIII Apex moet benadrukken voor overklokken.

Het I/O bestaat uit een CMOS-knop, een BIOS-knop waarmee je ook zonder CPU kan updaten, twee PS/2-aansluitingen voor een muis en toetsenbord, vier USB 3.2 Gen 1-poorten, vijf USB 3.2 Gen 2-poorten, een USB 3.2 Gen 2×2-poort in de vorm van USB Type-C, twee SMA-aansluitingen voor de meegeleverde antenne, een Intel I225-V 2,5Gbps-ethernetpoort, een optische audio-ingang en vijf audiojacks. De PS/2 aansluitingen zijn redelijk “legacy", maar werken altijd - belangrijk bij het overklokken. Opvallend detail is het gemis aan een fysieke Thunderbolt 4 USB Type-C-poort op het I/O, maar deze is wel beschikbaar middels een interne header op het moederbord. ASUS weet haar line-up op dit soort aspecten duidelijk te onderscheiden, vooral kijkende naar de Maximus XIII Hero die er twee heeft op het I/O. Hier is het vooral keuzes maken wat je voorkeur geniet.

Het BIOS/UEFI heeft twee schillen als het om indeling gaat. De eerste schil is een eenvoudig overzicht met basale features zoals temperaturen, bootvolgorde, tijd en datum, kloksnelheden en geïnstalleerde ventilatoren. Bij ASUS krijgt het eenvoudige overzicht de naamgeving ‘EZ Mode’ - het zit hem in de naam. Bij EZ-mode zit nog een optie ‘EZ-Tuning Wizard’. Vanuit de EZ Mode kun je door naar de Q-Fan control-optie om aangesloten ventilatoren te beheren. Zichtbare opties als voluit, turbo en volledige snelheid zijn hier beschikbaar. Ook kun je daar kiezen om iedere header zijn werk te laten doen via PWM. Alle fan-headers op het moederbord zijn 4-pins en ondersteunen PWM. Belangrijke toevoeging op de Z590-reeks is de Gear-functie; hetzelfde geldt voor de Re-Size BAR-functie

Het Extreme Tweaker menu - het menu voor overklokken is zoals je mag verwachten uitgebreid. Dit een gevalletje: scrollen tot je een keer onderaan de lijst aan mogelijkheden komt. Extra voltages, power management, timings, V/F offset en gewoon de basale zaken komen aan de orde. Dit is gewoon feest voor de diehard overklokker.

Advanced beschikt over de ‘fysieke’ onderdelen die we eerder zagen op het moederbord. Configuratie van de USB-poorten, het uitschakelen van de LAN-poorten of SATA-poorten beheren.

Het monitormenu is verantwoordelijk voor het uitlezen van temperaturen en ventilatoren. Hier kun je kiezen of je wel of niet wil uitlezen. Daarnaast bevindt zich hier het boot-menu, waar we de Fast boot-modus kunnen inschakelen voor een lagere opstarttijd. Vaak in de praktijk wordt de UEFI-post dan overgeslagen om snelheid te winnen. Tevens kun je ook een boot-vertraging inschakelen; handig voor mensen die aan het overklokken zijn. Met een slow boot kun je gegevens/parameters rustiger inladen. Ook hier zien we een uitbreiding voor de Maximus XIII Apex; voltage and current monitor. Het monitoren via de UEFI/BIOS wordt hiermee nog makkelijker. Ook kan men gebruik maken van de acht fysieke meetpunten op het moederbord zelf.

De voorlaatste pagina is de tool-pagina. Hier kun je actieve videokaarten bekijken en ook de PCI Express-snelheid/bandbreedte nagaan, het UEFI flashen, overklokprofielen aanmaken en verdere gegevens over het moederbord inzien. Wederom een mooie toevoeging: een ingebouwde MemTest86. Waardevol!

En als laatste de save en exit-pagina. Gewoon F10 drukken en een kruisje slaan voor een stabiele overklok - tot zover het UEFI van de ASUS ROG Maximus XIII Apex. Als toevoeging op het UEFI/BIOS hoofdstuk vind je hieronder nog wat RGB-foto’s van het moederbord.

Voor de benchmarks zijn een paar belangrijke richtlijnen opgesteld. Alvorens we daarin duiken, is het belangrijk om de testomgeving te delen. Er is gebruikt gemaakt van een Intel Core i7-11700K. Om de beesten te temmen, is gebruikgemaakt van een Noctua NH-D15. Als testplatform is een ASUS ROG Maximus XIII Apex gehanteerd, met daarop 16 GB aan 3200MHz-geheugen en een ASUS ROG STRIX GTX 1080. De volledige setup is hieronder zichtbaar. Bij de benchmarks zelf staan instellingen genoteerd.

Teruggrijpend op de richtlijnen: eventuele verbeteringen vanuit ASUS zijn voor opvolgende benchmarks uitgeschakeld. Dat wil zeggen dat de 11700K zich heeft gedragen conform de richtlijn van Intel zelf. Dit is om onnodige variabelen te voorkomen en een eerlijke vergelijking te maken, onafhankelijk van moederbord en/of fabrikant. Om dat te valideren, is een meting van de processorfrequentie gedaan gedurende een Blender-test. Dit was succesvol, want de all-core turbofrequentie van beide processoren viel na een korte tijd altijd omlaag, om de vermogens-, ofwel TDP-richtlijnen van Intel te volgen.

• BIOS: 0707
• Nvidia Driver: 466.47
• Instelling 1: Intel Core i7-11700K - 3,6 - 5 GHz (stock)
• Instelling 2: Intel Core i7-11700K - 4,9 - 5,1 GHz (OC/all cores)

Als eindnoot: dit is een moederbordreview. Hier kijken we specifiek naar productiviteit en synthetische resultaten. Diepgaandere resultaten aangaande processor, temperatuur en gameresultaten zijn bestemd voor onze processor- en videokaartreviews.

Productiviteit

Blender - BMW Render - lager is beter

Blender - Classroom Render - lager is beter

Cinebench R23

Javascript Kraken - lager is beter

Nabespreking
Productiviteitsbenchmarks heb ik voor de opvolgende Z590-moederbord reviews wat ingeperkt. We weten ondertussen wel wat de elfde Intel Core-generatie ons brengt. De Intel Core i9 11900K-review staat sinds zijn lancering op 30 maart 2021 op onze website. Hoe groot is het verschil daadwerkelijk tussen de 11900K en 11700K? Los van de Thermal Velocity Boost op de 11900K tot 5,3 GHz is er weinig tot geen verschil. Het mag duidelijk zijn dat Intel haar betere CPU-dies verkiest voor de 11900K. De mindere CPU-dies zijn bestemd voor de 11700K, waar de 5,3 GHz Thermal Velocity Boost niet op haalbaar is.

Wat maakt zo’n Maximus XIII Apex nu zo leuk in combinatie met een 11700K? Je kan zonder al te veel moeite een 11700K op zijn staart trappen voor 11900K prestaties. Het verschil is dusdanig klein dat dit de prijs van een 11900K niet kan rechtvaardigen. Op het moment van schrijven kost een 11900K circa € 599,-, terwijl een 11700K al voor € 399,- over de toonbank gaat. Met een overklok van 4,9 tot 5,1 GHz heb ik Thermal Velocity Boost nagebootst, al is de spreiding van 4,9 tot 5,1 GHz een stuk kleiner. Dit is dan ook zichtbaar in de verschillen. Let wel dat de restrictie dan temperatuur is, waardoor de processor soms langzamer is, net als Thermal Velocity Boost. Temperaturen zijn pittig, deze lopen op tot 85 tot 90 graden Celsius met een Core Voltage van 1,45 V. Dit is met een Noctua NH-D15; een bakbeest van een CPU-koeler.

De Maximus XIII Apex is een heerlijk moederbord om in handen te hebben. Voor de doorgewinterde LN2-overklokker zitten er tig mogelijkheden op. Qua prestaties zal de Maximus XII Hero, Apex of Extreme niet direct grootste verschillen aantoonbaar maken. Wel is de Apex het ROG-adres voor serieus overklokken. Iets wat zeker niet vergeten mag worden is dat het moederbord daarnaast veel moderne features heeft, waaronder Wi-Fi 6E, PCIe 4.0, USB 3.2 Gen 2×2, Thunderbolt 4, een 2,5 Gbps ethernetpoort en talloze aansluitingen voor het overklokken inclusief knopjes en switches.

Zit je te dubben over een 11900K of 11700K? Dan kan ik je met een gerust hart een 11700K adviseren. Bespaar jezelf wat geld uit of investeer wat extra in een moederbord, een videokaart kan en durf ik je op het moment niet te adviseren wegens het simpele feit van geen beschikbaarheid. Dat de ROG-moederborden doorgaans wat duurder zijn is geen verassing meer. Pomp je het geld in een 11900K of een chiquer moederbord samen met een 11700K - de deal mag mij duidelijk zijn.

De AMD Ryzen 7 5800X staat tegenover de 11700K als het om kernen en prestaties gaat. Ik zou hier persoonlijk de AMD Ryzen 7 5800X overslaan en kiezen voor een 11700K in combinatie met het Z590-chipset. Voornamelijk door de nieuwere features van dit chipset. Ook presteert de 11700K stock beter dan de AMD Ryzen 7 5800X. Vanaf de AMD Ryzen 9 5900X en 5950X begint het interessanter te worden, dan kan je de 11900K wel vergeten. De 11700K is gewoon de terechte winnaar van de Intel Rocket Lake-generatie, waar de Maximus XIII Apex het nog nét wat leuker maakt.

De ASUS ROG Maximus XIII Apex; het overklok-walhalla van ROG voor de elfde generatie Intel Core-processoren. In deze review behandelde ik de Intel Core i7-11700K als metgezel. Een iconisch overklokduo? Je leest het in deze eindconclusie.

Laat ik voorop stellen dan de Maximus XIII Apex een dik ROG-moederbord is, bestemd voor een specifieke doelgroep: overklokkers. Het overklokken van een Intel Core i7 11700K samen met een Noctua NH-D15 valt in de categorie kinderspel voor dit moederbord. Deze printplaat is gemaakt voor glorieuze LN2-overklok avonturen. De recent geteste ASUS ROG Maximus XIII Hero is doorgaans een gebruikelijker moederbord dat de meeste gebruikers zullen kiezen, al is het enkel om het gemis van een tweede geheugensloten te compenseren. Maar goed, ook hier is daar bij de Maximus XIII Apex een reden voor.

Iets wat uitgebreid besproken is, zijn de talloze aansluitingen, knoppen, headers en connectiviteitsmogelijkheden; hoewel Thunderbolt 4 in zijn fysieke vorm niet direct aanwezig is op het I/O. Hier verkiest ASUS om deze te implementeren als een interne header, waar de Maximus XIII Hero twee Thunderbolt 4 USB Type-C poorten heeft op het I/O. Is dit direct een straf? Nee. Het is een duidelijke afweging die je maakt. De Maximus XIII Apex is het overklok-walhalla en gaat voor legacy-aansluitingen zoals PS/2 op het I/O. Maar komt ook met veel meer trucjes voor LN2-overklokken, custom-waterkoeling en meetpunten om parameters uit te lezen. Naast dit moederbord ligt in veel gevallen standaard een multimeter.

De Intel Core i7-11700K klinkt misschien wat minder high-end als een Intel Core i9-11900K; met een moederbord zoals de Maximus XIII Apex is het verschil tussen deze twee CPU’s in een handomdraai verleden tijd. Ik heb overgeklokt op basis van het “Thermal Velocity Boost"-principe, wanneer de CPU een bepaalde temperatuurdrempel bereikt, zakt deze in snelheid. Het resultaat? Intel Core i9-11900K-prestaties op een Intel Core i7-11700K.

Onder de eindstreep weet de Maximus XIII Apex mij te enthousiasmeren. Het bewijst een overklok-walhalla te zijn. Het primaire doel van dit moederbord is daarmee geslaagd. Iets dat wel ontbreekt is HDMI of DisplayPort op het I/O. De interne iGPU op de Intel Core K-modellen kan hiermee niet benut worden. In veel gevallen schakelt men deze uit tijdens het overklokken - alsnog kan het een handige toevoeging zijn. De ASUS ROG Maximus XIII Apex is een pracht moederbord voor de enthousiasteling en LN2-overklokker; de mogelijkheden en features zal niemand vervelen.