Review: ASUS ROG Maximus XIII Extreme

Review: ASUS ROG Maximus XIII Extreme

• Productpagina
• Review: Intel Core i9 11900K
• Review: ASUS ROG Maximus XIII Hero
• Review: ASUS ROG Maximus XIII Extreme

• Specificaties
• Showcase
• BIOS/UEFI
• Testomgeving
• In de praktijk
• Conclusie

Na de ASUS ROG Maximus XIII Hero en XIII Apex onder handen te hebben gehad, is het tijd voor de moeder des moeders; de ASUS ROG Maximus XIII Extreme. Dit is de crème de la crème van ROG op het Z590-platform.

Waar bestaat deze crème precies uit? Laat ik wat technische features om je oren slingeren: een 18+2 powerfasedesign met een MOSFET-rating van 100A, hoogwaardige condensatoren, een forse VRM-heatsink om het powerfasedesign te temmen, een Marvell AQtion 10-Gbps-ethernetpoort, een 2-inch OLED-scherm, vijf M.2-sloten en tig aansluitingen op het moederbord zelf.

Dat het hier om high-end premium gaat mag duidelijk zijn. Hetzelfde valt te zeggen over de vraagprijs: op het moment van schrijven kost de ASUS ROG Maximus XIII Extreme circa € 909,-.

Hieronder treffen we de specificaties aan;

Uitgebreid, aanwezig en overtuigend; dat is waar de Maximus XIII Extreme overduidelijk voor gaat. Het betreft een E-ATX-moederbord met een breedte van 27,7 centimeter. Hierdoor is de Maximus XIII Extreme wijder dan een regulier ATX-moederbord.

Met de komst van Intel Rocket Lake is ook PCIe 4.0 van de partij. Combineer je een elfde generatie Intel Core-processor, ofwel codenaam Rocket Lake, dan maak je gebruik van PCIe 4.0. De twee PCIe x16-expansiesloten maken gebruik van PCIe 4.0, evenals de drie aanwezige M.2-sloten op het moederbord onder de heatsink (slot 1, 2 en 3). Het aanwezige DIMM.2-slot ter hoogte van de geheugensloten maakt het nog eens mogelijk om verder uit te breiden met twee PCIe 3.0 M.2 SSD’s. De meegeleverde DIMM.2-adapter in de verpakking voorziet hierin. Veel configuraties zijn mogelijk, maar houd wel rekening met het feit dat je beperkt bent met het aantal lanes c.q. de bandbreedte.

Het powerfasedesign is opgedeeld in een 18+2-modi. Waarvan er achttien bestemd zijn voor de Vcore en twee voor de geïntegreerde GPU (iGPU- SoC). Als het om connectiviteit gaat; in overvloed. Intern op de printplaat heeft de Maximus XIII Extreme een USB 3.2 Gen 2×2-header (tot 20 Gbps), een USB 3.2 Gen 2-header (tot 10 Gbps), twee USB 3.2 Gen 1-headers (tot 5 Gbps) en nog eens twee USB 2.0-headers - hoe bedoel je, compleet? Op het I/O-gedeelte geniet je vervolgens nog eens van acht USB 3.2 Gen 2-poorten in de vorm van Type-A en twee Thunderbolt 4 USB Type-C-poorten met een maximale snelheid tot 40 Gbps.

Naast de drie fysieke PCIe 4.0 M.2-sloten op het moederbord en het uitbreidbare DIMM.2-slot met nog eens twee PCIe 3.0 x4 M.2-sloten zijn er ook nog zes SATA-poorten voor opslag. Wederom geldt hier ook: bij gebruik kan er een beperking voordoen in het aantal lanes c.q. de bandbreedte. Wanneer het DIMM.2_2-slot op de adapter in gebruik is, deelt deze zijn bandbreedte met SATA-poorten 3 en 4. De M.2 krijgt dan geen vier lanes (x4) tot zijn beschikking, maar moet het doen met twee lanes (x2).

Nog wat mooie features voordat we het moederbord nader gaan bekijken: een dikke Realtek ALC4082 in combinatie met een ESS SABRE9018Q2C 32-bit DAC, WiFi 6E in combinatie met Bluetooth 5.2, een Marvell AQtion AQC113CS 10Gbps-ethernetpoort, een Intel I225-V 2.5Gbps-ethernetpoort en tig headers, knoppen en overige features die tijdens de showcase beter belicht worden.

De Maximus XIII Extreme wordt geleverd in een hoogwaardige verpakking. Bomvol accessoires - serieus, het zijn er veel. Hier komt de lijst: een stickervel, acht zwarte SATA-kabels met luxe sleeve (wow), een I/O-pin-header, een USB-stick met drivers, RGB/ARGB-kabeltjes, een ROG GPU-houder (support), een gecombineerde Wi-Fi/Bluetooth-antenne, een ROG-sleutelhanger en een ROG M.2 SSD-adapter voor (verticale montage) op het DIMM.2-slot. Op de verticale ROG M.2 SSD-adapter kan je twee M.2 SSD’s kwijt (slot 1 + 2). Totaal biedt de Maximus XIII Extreme ondersteuning voor vijf M.2-SSD’s, waarvan drie in PCIe 4.0 x4-modus en twee in PCIe 3.0 x4-modus.

Voor wie dacht dat het daarmee gedaan is… er is meer! De ROG Clavis DAC maakt ook onderdeel uit van het accessoires pakket. Dit is een USB-C naar 3,5mm-gaming-DAC met AI Noise-Cancelling (ruisonderdrukking) van ASUS. De ingebouwde microfoon verzorgt de AI Noise-Cancelling, die omgevingsgeluiden (geluiden in zijn algemeenheid) detecteert en verwerkt. Deze techniek is ingeprogrammeerd met een database van 500 miljoen soorten aan achtergrondgeluiden, zodat stemgeluiden beter overkomen. Het optimaliseert dus het aangesloten apparaat. De ROG Clavis DAC is zakformaat, heeft RGB-verlichting en een ingebouwde ESS 9281 QUAD DAC met ingebouwde Master Quality Authenticated (MQA) audiorendertechnologie. Kortom, het handzame beestje zit vol met techniek voor een betere geluids- en microfoonervaring.

Maar wacht, er is nóg meer! Ook levert ASUS een ROG-fancontroller mee. Compleet met aansluitkabel, ARGB-kabels en USB-kabels. Met dit beestje bouw je het festijn aan fans en ARGB-accessoires verder uit. Voor een stukje modding en de perfecte build in zijn thema is het een mooie toevoeging op de al rijke uitrusting van de printplaat van de Maximus XIII Extreme zelf. De fancontroller kan aangestuurd worden middels de FanXpert 4-software van ASUS. Aansluitingen bestaan uit twee temperatuursensoren/headers en zes ARGB-headers in combinatie met 4-pin aansluitingen voor fans. Dat is dus ruimte voor zes extra ARGB-fans.

Hèhè, daar is hij eindelijk: ik presenteer de ASUS ROG Maximus XIII Extreme. Moeder des moeders van de dertiende generatie aan Maximus-moederborden, ofwel het Z590-platform. Van de Extreme is er ook nog een glacial-variant met waterblokken van EK. Dit moederbord heeft vrijwel identieke features; enkel dat deze in een wit jasje uitgevoerd is met een compleet EK-blok.

De Maximus XIII Extreme is een fors moederbord in zijn E-ATX-verschijning, iets om rekening mee te houden. Wel schroeft deze weg als een ATX-moederbord in je behuizing, enkel dat deze net wat langer (extended) is. Ik heb in het verleden gebruikgemaakt van de ASUS ROG Rampage VI Extreme, een X299-moederbord. Met de Maximus XIII Extreme in handen, mag direct duidelijk zijn dat het moederbord is aangekomen. Wat een beest aan gewicht. Het schild strekt van de voor- naar de achterzijde en beschermt zo de PCB (de printplaat). Deze heeft meer functies dan enkel bescherming; het aluminium pantser moet ook voor extra warmte-afdracht zorgen. Tevens heeft deze een esthetische functie.

Die esthetisch functie doet het maar al te goed. Mijn gevoelens voor moederborden zijn vaak sterk, maar met een Extreme-moederbord van ASUS loopt dit de spuigaten uit. Wel ben ik mij er bewust van dat dit moederbord op het moment van schrijven € 900+ kost, maar goed, dat mag de pret niet drukken. Ik heb bijna alleen maar kans om verliefd te worden. Tussendoor knijp ik mijzelf om mijn rol als reviewer serieus te nemen en dat lukt maar al te goed. Het is een high-end moederbord dat gezien mag worden in zijn pracht en praal, maar onder de streep betaal je daar dan ook voor.

Beginnende aan de onderzijde; het audiopakket. Hier heeft ASUS het op de Maximus-moederborden vaak wel goed voor elkaar. High-end componenten voor een high-end moederbord. Uitgevoerd met een Realtek ALC4082 in combinatie met een ESS SABRE9018Q2C 32-bit DAC. Dit is een 2-kanaals audio D/A-converter met hoofdtelefoonversterker en als focus: hoogwaardige audiokwaliteit. De SABRE9018Q2C levert een DNR van 121 dB en THD + N van -115 dB. Aanvullend zit er nog een OPA 2836 geïntegreerde versterker op van Texas Instrument.

De Maximus XIII Extreme heeft twee PCIe x16-sloten, waarvan de bovenste twee bediend worden de aanwezige processor, ofwel de CPU-lanes. Deze twee sloten bieden maximaal PCIe 4.0 x16. Vanuit de chipset is er nog een PCIe 3.0 x4-slot aanwezig. Onder het schild tussen de PCIe-sloten zitten de drie M.2-sloten die werken onder PCIe 4.0 x4 in combinatie met een Rocket Lake-processor. Wanneer je gebruikt maakt van een Comet Lake-processor draaien deze standaard op PCIe 3.0 x4. De meegeleverde M.2-adapter (DIMM.2) levert nog eens twee extra M.2-sloten onder PCIe 3.0 x4, ongeacht een Rocket Lake of Comet Lake-processor.

Onderop de printplaat zit een heuze verzameling aan aansluitingen, headers en extravagante mogelijkheden, bestaande uit: een RGB-header, ARGB-header, twee USB 2.0-headers, een V-LATCH switch, een RSVD-1 en RSVD-2 switch, een Slow Mode switch, een Safe Boot-knop, een ReTry-knop een BIOS-switch-knop, twee 4-pins-fanaansluitingen specifiek voor waterkoeling, maar ook gewoon inzetbaar voor een fan, een water in en uit-header, een waterflow-header en de algemene pinaansluitingen. Moment… ik moet even aan de beademing voor de volgende alinea’s!

De rechterzijkant van het moederbord kent grotendeels een horizontale oriëntatie aan aansluitingen. Onder andere zijn hier de ATX-aansluiting in opgenomen, twee ARGB-aansluitingen, twee 4-pins-fanaansluitingen en diverse knoppen. Hier komen we wederom een FlexKey-knop tegen, net als op de ASUS ROG Maximus XIII Apex. Deze knop kan je zelf een functie geven, zoals het booten van het BIOS. Ook is hier ruimte gemaakt in het schild voor de startknop (power). De horizontale oriëntatie, met name voor de ATX-connector, kan ik maar al te goed waarderen.

Op deze zijkant bevinden er zich ook nog acht SATA-poorten en zeker niet onbelangrijk: extra interne USB-connectiviteit. Bestaande uit een USB 3.2 Gen 2×2-header (tot 20 Gbps), een USB 3.2 Gen 2-header (tot 10 Gbps) en twee USB 3.2 Gen 1-headers (tot 5 Gbps). Laten we de twee USB 2.0 headers, die we eerder zagen onderaan het moederbord, ook niet vergeten!

Bovenaan het moederbord gaat alles gewoon verder. Zo is er nog een Q-postscherm te vinden, drie 4-pins-aansluitingen en de ATX-poweraansluitingen (2x 8). Aan geheugen is het mogelijk om maximaal 128 GB aan DDR4-geheugen te plaatsen met een snelheid van 5333 MHz. Het DIMM.2-slot voor de M.2-insteekkaart zit direct naast de geheugensloten.

Het 18+2 powerfasedesign is opgedeeld in achttien VRM’s voor de Vcore/CPU en twee voor de geïntegreerde GPU/SoC. ASUS maakt gebruik van de Renesas ISL69269-controller. Elke VRM/MOSFET heeft een rating van 100A. Dit brengt het totaal voor de Vcore op 1800A - indrukwekkend! Uiteindelijk gaat het om de kwaliteit van de toegepaste componenten tezamen met de heatsink. De MOSFETS zijn afkomstig van Texas Instruments; de TI CSD59881. Toegepaste condensatoren zijn vaste polymeermodellen uit de FPCAP 10K-serie.

Dan hebben we nog een OLED-scherm van 2-inch en het I/O voor directe connectiviteit. Ook hier mag ik genieten. Het I/O bestaat uit de volgende aansluitingen: een CMOS-knop, een BIOS-knop waarmee je ook zonder CPU kan updaten, een HDMI-aansluiting, acht USB 3.2 Gen 2-poorten, twee Thunderbolt 4 USB Type-C-poorten, een Marvell AQtion AQC113CS 10Gbps-ethernetpoort, een Intel I225-V 2.5Gbps-ethernetpoort, twee SMA-aansluitingen voor de meegeleverde antenne, een optische audio-ingang en vijf audiojacks.

Het BIOS/UEFI heeft twee schillen als het om indeling gaat. De eerste schil is een eenvoudig overzicht met basale features zoals temperaturen, bootvolgorde, tijd en datum, kloksnelheden en geïnstalleerde ventilatoren. Bij ASUS krijgt het eenvoudige overzicht de naamgeving ‘EZ Mode’ - het zit hem in de naam. Bij EZ-mode zit nog een optie ‘EZ-Tuning Wizard’. Vanuit de EZ Mode kun je door naar de Q-Fan control-optie om aangesloten ventilatoren te beheren. Zichtbare opties als voluit, turbo en volledige snelheid zijn hier beschikbaar. Ook kun je daar kiezen om iedere header zijn werk te laten doen via PWM. Alle fan-headers op het moederbord zijn 4-pins en ondersteunen PWM. Belangrijke toevoeging op de Z590-reeks is de Gear-functie; hetzelfde geldt voor de Resizable BAR-functie.

Het Extreme Tweaker-menu - het menu voor overklokken - is zoals je mag verwachten uitgebreid. Dit een gevalletje: scrollen tot je een keer onderaan de lijst aan mogelijkheden komt. Extra voltages, power management, timings, V/F offset en gewoon de basale zaken komen aan de orde. Dit is gewoon feest voor de diehard overklokker. Hier zien we dat de Maximus XIII Extreme veel vergelijkbare features heeft van de Maximus XIII Apex; het overklok-walhalla-moederbord.

Advanced beschikt over de ‘fysieke’ onderdelen die we eerder zagen op het moederbord. Configuratie van de USB-poorten, het uitschakelen van de LAN-poorten of SATA-poorten beheren.

Het monitormenu is verantwoordelijk voor het uitlezen van temperaturen en ventilatoren. Hier kun je kiezen of je wel of niet wil uitlezen. Daarnaast bevindt zich hier het boot-menu, waar we de Fast boot-modus kunnen inschakelen voor een lagere opstarttijd. Vaak in de praktijk wordt de UEFI-post dan overgeslagen om snelheid te winnen. Tevens kun je ook een boot-vertraging inschakelen; handig voor mensen die aan het overklokken zijn. Met een slow boot kun je gegevens/parameters rustiger inladen. Ook hier zien we een uitbreiding voor de Maximus XIII Extreme: voltage and current monitor. Het monitoren via het UEFI/BIOS wordt hiermee nog makkelijker.

De voorlaatste pagina is de tool-pagina. Hier kun je actieve videokaarten bekijken en ook de PCI Express-snelheid/bandbreedte nagaan, het UEFI flashen, overklokprofielen aanmaken en verdere gegevens over het moederbord inzien. Wederom een mooie toevoeging: een ingebouwde MemTest86. Waardevol!

En als laatste de save en exit-pagina. Gewoon F10 drukken en een kruisje slaan voor een stabiele overklok; tot zover het UEFI van de ASUS ROG Maximus XIII Extreme. Als toevoeging op het UEFI/BIOS hoofdstuk vind je hieronder nog wat RGB-foto’s van het moederbord.

Voor de benchmarks zijn een paar belangrijke richtlijnen opgesteld. Alvorens we daarin duiken, is het belangrijk om de testomgeving te delen. Er is gebruikgemaakt van een Intel Core i7 11700K. Om het beest te temmen, is een Noctua NH-D15 geplaatst. Als testplatform hebben we natuurlijk de ASUS ROG Maximus XIII Extreme, met daarop 16 GB aan 3200MHz-geheugen en een ASUS ROG STRIX GTX 1080. De volledige setup is hieronder zichtbaar. Bij de benchmarks zelf staan instellingen genoteerd.

• BIOS: 0707
• Nvidia Driver: 466.47
• Instelling 1: Intel Core i7-11700K - 3,6 - 5 GHz (stock)
• Instelling 2: Intel Core i7-11700K - 4,9 - 5,1 GHz (OC/all cores)

Als eindnoot: dit is een moederbordreview. Hier kijken we specifiek naar productiviteit en synthetische resultaten. Diepgaandere resultaten aangaande processor, temperatuur en gameresultaten zijn bestemd voor onze processor- en videokaartreviews.

Productiviteit

Blender - BMW Render - lager is beter

Blender - Classroom Render - lager is beter

Cinebench R23

Javascript Kraken - lager is beter

Nabespreking
Productiviteitsbenchmarks heb ik voor de opvolgende Z590-moederbord reviews wat ingeperkt. We weten ondertussen wel wat de elfde Intel Core-generatie ons brengt. De Intel Core i9 11900K-review staat sinds zijn lancering op 30 maart 2021 op onze website.

Dat de Maximus XIII Extreme alles wat extremer aanpakt, dan de eerder geteste Maximus XIII Hero en Apex, mag duidelijk zijn. De featureset van dit moederbord is bizar uitgebreid. Qua prestaties, direct uit de verpakking, doet de Maximus XIII Extreme veel van hetzelfde als de Maximus XIII Apex. Resultaten zijn doorgaans vergelijkbaar, waar de Maximus XIII Extreme ironisch genoeg soms wat meer puntjes pakt. Je kiest dus vooral voor de extra “crème" van dit moederbord. En eerlijk is eerlijk: qua connectiviteit, opties en mogelijkheden is dat simpelweg genieten. Als liefhebber van harde waren en reviewer kan ik hier alleen maar van genieten. Met een moederbord zoals de Maximus XIII Extreme is dat gewoon een vereiste!

Wat maakt zo’n Maximus XIII Extreme nu zo leuk in combinatie met een 11700K? Je kan zonder al te veel moeite een 11700K op zijn staart trappen voor 11900K-prestaties. Het verschil is dusdanig klein dat dit de prijs van een 11900K niet kan rechtvaardigen. Op het moment van schrijven kost een 11900K circa € 599,-, terwijl een 11700K al voor € 399,- over de toonbank gaat. Met een overklok van 4,9 tot 5,1 GHz heb ik Thermal Velocity Boost nagebootst, al is de spreiding van 4,9 tot 5,1 GHz een stuk kleiner. Dit is dan ook zichtbaar in de verschillen. Let wel dat de restrictie dan temperatuur is, waardoor de processor soms langzamer is, net als Thermal Velocity Boost. Temperaturen zijn pittig, deze lopen op tot 85 tot 90 graden Celsius met een Core Voltage van 1,43 V. Dit is met een Noctua NH-D15; een bakbeest van een CPU-koeler.

Zit je te dubben over een 11900K of 11700K? Dan kan ik je met een gerust hart een 11700K adviseren. Bespaar jezelf wat geld uit of investeer wat extra in een moederbord, een videokaart kan en durf ik je op het moment niet te adviseren wegens het simpele feit van geen beschikbaarheid. Dat de ROG-moederborden doorgaans wat duurder zijn is geen verrassing meer. Pomp je het geld in een 11900K of een chiquer moederbord samen met een 11700K - de deal mag mij duidelijk zijn.

De AMD Ryzen 7 5800X staat tegenover de 11700K als het om kernen en prestaties gaat. Ik zou hier persoonlijk de AMD Ryzen 7 5800X overslaan en kiezen voor een 11700K in combinatie met de Z590-chipset. Voornamelijk door de nieuwere features van dit chipset. Ook presteert de 11700K stock beter dan de AMD Ryzen 7 5800X. Vanaf de AMD Ryzen 9 5900X en 5950X begint het interessanter te worden, dan kan je de 11900K wel vergeten. De 11700K is gewoon de terechte winnaar van de Intel Rocket Lake-generatie, waar de Maximus XIII Extreme het… extreem leuk maakt!

Wat een avontuur was het weer met zo’n dik Extreme-moederbord van ASUS. De ASUS ROG Maximus Extreme XIII is “king of the hill" in het Z590-kamp van ROG. Om de ROG-koning te bemachtigen moet je diep in de buidel tasten. Hoe dat zich vertaalt in de praktijk lees je in deze eindconclusie.

Wie de ASUS ROG Maximus XIII Extreme opzoekt, hetzij rechtstreeks via onze website, een zoekmachine of ander medium, weet dat we het hebben over een premium moederbord. Met een klein budget voor een moederbord zoek je dit Z590-beest niet zo snel op, of je moet gewoon heel erg geïnteresseerd zijn in wat high-end (lees: EXTREME) te bieden heeft. Het is en blijft een hobby, waar voor de één meer geld in gaat dan de ander. De Maximus XIII Extreme heeft een premium prijs. Op het moment van schrijven kost de ASUS ROG Maximus XIII Extreme gemiddeld € 909,- bij Nederlandse webwinkels.

Waar wil ik naartoe met deze eindconclusie? Ik probeer in geen enkele vorm de prijs te verdedigen of goed te praten, want het is en blijft een bulk met geld voor een moederbord. Voor de gemiddelde gamer ben je ook prima uit met een dik Strix-moederbord van ASUS of net wat duurder de Maximus XIII Hero. Hier zit het kaartje premium er dik op. Het is voor de enthousiasteling die ruim geld uitgeeft aan zijn hobby. Met de potentie van dit moederbord ga je gewoon voor een dikke M.2-configuratie, waar zomaar een Samsung 980 Pro 1 á 2 TB op te vinden is in het twee tot drievoud. Waar een RTX 3080 of misschien wel een RTX 3090 onderdeel uitmaakt van de setup. Wellicht binnenkort wel de reeds aangekondigde RTX 3080 Ti, mits je een videokaart te pakken kan krijgen. Kortom: het is voor de enthousiasteling die de eerder besproken crème de la crème zoekt, vindt en verovert.

Naast de reeds besproken ASUS ROG Maximus XIII Apex, die de stempel overklok-walhalla meekreeg, doet de ASUS ROG XIII Extreme dit gladjes na. Enkel het ontbreken van een legacy PS/2-aansluiting maakt nog het verschil tussen de twee. Ook ben ik te spreken over het dubbele BIOS dat te vinden is op de Maximus XIII Extreme. Dat kan het leven op sommige momenten zoveel makkelijker maken, vooral als het BIOS tegenwerkt (we’ve all been there).

Ik ga niet de volledige featureset nogmaals optrommelen in deze conclusie. Het staat uitgebreid beschreven in de specificaties en showcase met bijhorende foto’s. Mocht je nu terug scrollen: het zijn er veel. Om die reden mag deze Maximus XIII Extreme zich ook benoemen tot het extreemste van ASUS. Eigenlijk laat het moederbord weinig te wensen over. Nogmaals zit daar een stevige prijs aan vast. Waar de één achteroverslaat bij het nog maar zien van de prijs. Het is premium en in een zekere zin niché. Voor degene die voor premium gaat, is de ASUS ROG Maximus XIII Extreme de koning op die spreekwoordelijk heuvel. Of je deze gaat beklimmen: die keuze ligt bij jezelf en je budget. Linksom of rechtsom: de Maximus XIII Extreme is episch.