Review: ASUS ROG Maximus Z790 Dark Hero

Review: ASUS ROG Maximus Z790 Dark Hero

• Productpagina

• Specificaties
• Showcase
• BIOS/UEFI
• Testomgeving
• Resultaten
• Conclusie

Met de komst van de ASUS ROG Maximus Z790 Dark Hero maken we simultaan kennis met de nieuwe Intel Core i9-14900K. Waar hoofdredacteur Jonah zich buigt over deze nieuwe Intel Raptor Lake Refresh; ik neem je wederom mee op chipsetavontuur.

Of de Intel Raptor Lake Refresh net zo bloeddorstig is als zijn voorganger lees je in de Intel Core i9-14900K-review. Het is goed om te weten dat er op chipset gebied niet zo veel is veranderd. Wederom hebben we te maken met de Z790-chipset tezamen met socket LGA1700 en zien we voornamelijk verfijningen. Zo is de ASUS ROG Maximus Z790 Dark Hero een directe opvolger van de eerder geteste ASUS ROG Maximus Z790 Hero, een moederbord dat ik aan de tand voelde tijdens de lancering van de Intel Core i9-13900K.

In het volgende hoofdstuk ga ik dieper in op de verfijningen en algemene specificaties. De ASUS ROG Maximus Z790 Dark Hero is verkrijgbaar bij onze webshoppartner Megekko. Bovenaan de review vind je de actuele webshopprijs.

Hieronder treffen we de specificaties aan;

PCIe 5.0

Gezien het hier om een refresh gaat van de originele Z790 Hero deel ik bewust de verfijningen in dit hoofdstuk. Het eerste onderwerp is de PCIe 5.0 x4 M.2 ondersteuning, ofwel Gen5. De Z790 Dark Hero biedt directe on-board ondersteuning voor een PCIe 5.0 M.2 SSD. Het betreft het eerste M.2-slot direct onder de socket van het moederbord. Deze krijgt een grotere heatsink om de warmte efficiënter af te kunnen voeren. Op de originele Z790 Hero zit er op deze positie een PCIe 4.0 x2 M.2-slot. ASUS leverde bij dit moederbord een zogenoemde Hyper M.2 SSD-insteekkaart mee. Op deze insteekkaart kan je een PCIe 5.0 M.2 SSD plaatsen. De Z790 Dark Hero maakt daarmee een directe on-board PCIe 5.0 x4 upgrade. Tevens is dit de meeste logische plek, zodat je de GPU niet hoeft te demonteren bij vervanging of onderhoud.

Wi-Fi 7

Nog een belangrijke verfijning is de ondersteuning voor Wi-Fi 7. Op de Z790 Dark Hero zit een Intel BE200 Wi-Fi 7 chip met een 2×2 stream. Tevens biedt de Intel BE200-netwerkchip ondersteuning voor Bluetooth 5.4. De bandbreedte van Wi-Fi 7 is verdubbeld ten opzichte van Wi-Fi 6E van 160MHz naar 320MHz. Verder maakt Wi-Fi 7 gebruik van 4K-QAM (4096-QAM) voor hogere transmissiesnelheden alsmede spectrale efficiëntie. Je router/modem alsmede je apparaten dienen Wi-Fi 7 te ondersteunen om gebruik te kunnen maken van deze gloednieuwe Wi-Fi-techniek. Apparaten die Wi-Fi 6E, 6 of 5 ondersteunen vallen terug op terugwaartse compatibiliteit, ofwel: deze zijn prima te gebruiken tot de maximale Wi-Fi potentie van het apparaat zelf. ASUS neemt voor zijn Wi-Fi 7 upgrade afscheid van de SMA-aansluitingen voor de meegeleverde Wi-Fi antenne. De nieuwe push-in connector is eenvoudig te koppelen op het I/O van het moederbord.

DDR5-snelheden

De Z790 Dark Hero accepteert hogere frequentie DDR5-werkgeheugen voorbij de 8000MHz. Veel van de huidige DDR5-werkgeheugen 6400MHz+ kits maken gebruik van Hynix ICs. Dit is de enige chip die consistent hogere frequenties kan behalen. Met ASUS zijn DIMM Flex feature, bestaande uit een ingebouwde thermische sensor, kan het moederbord temperatuurmetingen uitvoeren. De Hynix ICs worden constant gemeten op basis van temperatuur, waarmee DIMM Flex de tRFC (aantal keren dat het werkgeheugen ververst) en de tREFi (het maximale gemiddelde van periodieke verversing) van het geheugen analyseert. Uiteraard wil je dit zo hoog mogelijk hebben voor de beste prestaties. Middels de BIOS/UEFI kan je DIMM Flex aanspreken en activeren. Het betreft een automatisch feature die zich on-the-fly aanpast op basis van de Hynix ICs temperatuur.

Opslag

De Z790 Dark Hero ruimt twee SATA-poorten op voor verbeterde M.2-ondersteuning. Hiermee telt de Z790 Dark Hero nog vier SATA-poorten, waar de originele Z790 Hero er zes heeft. De eerder besproken Hyper M.2 SSD-insteekkaart die geleverd wordt bij de originele Z790 Hero is verdwenen bij de Z790 Dark Hero. Het moederbord heeft nu vier PCIe 4.0 x4 M.2-sloten op het moederbord en één PCIe 5.0 x4 M.2-slot. Alles bevindt zich dus nu direct op het moederbord, iets wat naar mijn optiek een verbetering is. Als het om expansiesloten (PCIe-sloten) gaat heeft de originele Z790 Hero twee PCIe 5.0 x16-sloten en één PCIe 4.0 x16-slot. De Z790 Dark Hero ruimt het PCIe 4.0 x16-slot op voor een PCIe 4.0 x4-slot. Dit is een concessie die men moet maken mede door de beschikbare lanes.

Tot zover de verfijningen en wijzigingen van de Z790 Dark Hero. Verder is het moederbord los van esthetische veranderingen gelijk gebleven aan de originele Z790 Hero. Zoals ik al in het begin van dit hoofdstuk deelde: het betreft een Z790-refresh.

ASUS presenteert de Z790 Dark Hero in een luxueuze verpakking. De inhoud van de verpakking bestaat uit het moederbord, een quick guide, een ROG-stickervel, een ROG-productregistratiepas, een ROG-sleutelhanger, een USB-stick met de bijhorende drivers, de vernieuwde Wi-Fi 7 antenne met de push-in connectoren, een DDR5 fan-bracket, vier SATA-kabels, een algemene pin-header, een ARGB-kabel en afsluitend een thermische pad voor een M.2 SSD.

De Z790 Dark Hero oogt voornamelijk donkerder dan zijn voorganger. We zien wat veranderingen op de heatsinks als het om graveringen en logogebruik gaat. Esthetisch blijft het een fraai moederbord om te zien.

Onderop het moederbord maak je kennis met het audiopakket, ofwel ROG SupremeFX, bestaande uit een Realtek ALC4082 in combinatie met een ESS SABRE9018Q2C 32-bit DAC. Dit is een 2-kanaals audio D/A-converter met hoofdtelefoonversterker en als focus: hoogwaardige audiokwaliteit. De SABRE9018Q2C levert een DNR van 121 dB en THD + N van -115 dB. Onderaan het moederbord zitten er twee 3-pin ARGB-headers, een 4-pin RGB-header en drie 4-pin fan-headers; mooi gebundeld op het moederbord. Gevolgd door twee USB 2.0-headers, een 4-pin pomp-header, twee 2-pin water-in én out headers, een 3-pin water flow header en de algemene pin-headers voor het front I/O van de behuizing. De aanwezige UISB 3.2 Gen 1-header (5 Gbps) zat op de originele Z790 Hero op de rechterzijde, deze is verplaatst op de Z790 Dark Hero naar de onderzijde.

Aan de rechterzijde bevinden zich vier SATA-poorten, een USB 3.2 Gen 1-header (5 Gbps) en een USB 3.2 Gen 2×2-header (20 Gbps). Gevolgd door de ATX-connector, een fysieke power- en resetknop en een ReTry-knop. Aangrenzend is er nog een 3-pin ARGB-header te vinden. We zitten nu ter hoogte van de geheugensloten van het moederbord.

De PCIe Q-Release-knop keert wederom terug; een pracht feature. Dit is een fysieke knop die de videokaart (of een PCIe-insteekkaart) loslaat, ofwel ontgrendelt. Je zit dus niet meer te klooien tussen een forse heatsink van je CPU-koeler en het vergrendelingssysteem van een traditionele PCIe-slot. Met een test bench en het vaak verwisselen van kaarten, is de toevoeging van de PCIe Q-Release-knop een geschenk.

Bovenaan het moederbord zit een mooie verzameling van vier 4-pin fan-headers voor o.a. de CPU-fan, de optionele CPU-fan, een AIO-pomp en één voor willekeurig gebruik. Het Q-Code LED-paneel is ook aanwezig en geeft codes weer ter indicatie van het systeemstatus. De geheugensloten kunnen maximaal 128 GB aan DDR5-werkgeheugen huisvesten. DDR5 begint standaard met/bij een snelheid van 4800 MHz. In het geval van de Maximus Z790 Dark Hero is overklokken tot boven de 8000MHz mogelijk. Uiteraard is dit sterk afhankelijk van het geplaatste geheugen. Wederom zien we een dual-kanaal setup tezamen met XMP-profielen. De Maximus Z790 Dark Hero maakt gebruik van twee 8-pins-aansluitingen als CPU-voeding.

Het powerfasedesign bestaat uit een 20+1 “teamed" ontwerp met een MOSFET-rating van 90A per stuk. Teamed (tweeling) wil zeggen dat er per MOSFET een verbinding is met twee vermogensfasen. Iedere fasen (twee stuks) krijgen de getolereerde stromen middels het PWM-signaal. Deze gaan gelijktijdig aan- en uit. De balans is daarmee zeer zuiver ten opzichte van een conventioneel ontwerp met faseverdubbelaar. Aanvullend zijn de koellichamen (heatsinks) fors. Opgebouwd uit aluminium in combinatie met een L-vormige heatpipe. Deze zorgt voor een gelijkmatige warmteoverdracht van de aanwezige VRM’s. Ook de M.2-sloten zijn voorzien van deftige koellichamen.

De Maximus Z790 Dark Hero levert ruime connectiviteitsmogelijkheden met een CMOS-resetknop, een BIOS-knop, een HDMI-poort, twee Thunderbolt 4 Type-C poorten, vier USB 3.1 Gen1-poorten, zes USB 3.2 Gen 2-poorten waarvan één USB Type-C, een 2.5Gbps-ethernetpoort, twee vernieuwde Wi-Fi poorten voor de meegeleverde antenne (Wi-Fi 7 en Bluetooth 5.4), een optische audio-ingang en vijf audiojacks.

Hieronder zijn de resultaten te zien van de ASUS ROG Maximus Z790 Dark Hero in combinatie met de Intel Core i9-14900K. Op onze website zijn inmiddels een geruime hoeveelheid aan Z790-moederborden getest in combinatie met onze Intel Core i9-12900K. Gezien dit de laatste uitgave is van het LGA 1700-platform - in de zin van, de laatste refresh - hebben we ervoor gekozen om de Intel Core i9-14900K podium te geven voor de resultaten in plaats van onze gebruikelijke Intel Core i9-12900K - lees ook onze Intel Core i9-14900K-review.

Het doel van dit hoofdstuk is om een algemene indruk van prestaties te geven. Prestatieverschillen tussen moederborden zijn veelal marginaal en niet te herleiden in de praktijk, kortom: het verschil is niet significant. Belangrijker gespreksonderwerp bij moederborden zijn zaken zoals de prijs, features en algemene kenmerken.

Games

Hieronder zijn de resultaten te vinden van het zestal games dat we getest hebben op 4K, 1440p en 1080p. Titels zoals Metro Exodus, Red Dead Redemption 2 en Total War Warhammer III zijn meer GPU-gebonden dan CPU-gebonden. Het tegenovergestelde geldt voor Far Cry 6, Horizon Zero Dawn en Shadow of the Tomb Raider. Bij de games zijn de gebruikte video-instellingen te zien. In de meeste gevallen gaan we uit van (vrijwel) de hoogste instellingen, omdat dat een realistisch gebruik is van de hardware.

Far Cry 6

Horizon Zero Dawn

Metro Exodus

Red Dead Redemption 2

Shadow of the Tomb Raider

Total War: Warhammer III

Benchmarks

Door naar de resultaten van diverse programma’s en synthetische benchmarks. Hier hebben we voor het eerst HandBrake aan toegevoegd, een opensource videoconverter. Al met al krijgen we met deze selectie aan software een beeld van de prestaties die je op dagelijks niveau kan verwachten bij algemeen gebruik en voor productiviteit.

Dat de ASUS ROG Maximus Z790 Dark Hero een continuatie van de originele Hero is, mag helder zijn. Net zoals het originele bord komt de Z790 Dark Hero-variant goed uit de bus. Verdere zien we met de Intel Raptor Lake Refresh iets hogere kloksnelheden op de Core i9-14900K t.o.v. de Core i9-13900K. Voor de rest zijn de veranderingen nihil te noemen. Ik kan zelfs stellen dat de Z790-refresh op moederbordgebied wellicht wat spannender is, al zien we hier ook nipt veranderingen. De kans is groot dat bestaande Z790-moederborden verder zullen zakken in prijs, waardoor de economische overweging wellicht interessanter kan zijn.

Zoals gezegd, zet de Z790 Dark Hero zich voort op een ijzersterk Z790-moederbord. In het (Dark) Hero-segment blijft er weinig te wensen over, waar de Z790 Dark Hero wat mij betreft twee mooie verfijningen met zich mee brengt. De eerste van die twee is het weglaten van de Hyper M.2 SSD-insteekkaart; deze zat namelijk wel op de originele Z790 Hero. Met deze insteekkaart kreeg je toegang tot een PCIe 5.0 x4 M.2-slot. Op de Z790 Dark Hero zit deze nu direct op het moederbord; om precies te zijn direct onder de socket. Deze heeft een grotere heatsink om de warmte efficiënter te kunnen afvoeren.

De toevoeging van Wi-Fi 7 wat velen nog een ver-van-mijn-bedshow is kan ik appreciëren. Ik ben nu eenmaal een liefhebber van de laatste netwerktechniek. De toevoeging van Intel zijn BE200-netwerkchip maakt mij gevoelig voor het upgraden van mijn Wi-Fi 6E netwerk naar Wi-Fi 7, ondanks de algemene ondersteuning op diverse apparaten, ofwel de support voor Wi-Fi 7 mager is. De nieuwe iPhone 15 Pro ondersteunt maximaal Wi-Fi 6E, waar de Samsung Galaxy S23 Ultra en de ASUS ROG Phone 7 wel Wi-Fi 7 ondersteunen.

Afsluitend heeft de ASUS ROG Z790 Dark Hero een prachtig repertoire aan aanwezige hardware. Voorbeelden hiervan zijn het krachtige 20+1 (teamed) powerfasedesign, de acht fan headers, de twee Thunderbolt 4-poorten, de diversiteit aan knoppen en LED-indicators, de veelzijdigheid voor het plaatsen van vijf M.2 SSD’s, waarvan vier PCIe 4.0 x4 en één PCIe 5.0 x4, kortom: het is een flinke waslijst.

Bij lancering zat de originele ASUS ROG Maximus Z790 Hero op een prijspunt van rond de € 729,00,-. De verwachting is dat de ASUS ROG Maximus Z790 Dark Hero met een vergelijkbare prijs komt bij lancering, waar de originele Z790 Hero inmiddels gezakt is rond de € 600,00,-. Hier zal dan ook een serieuze overweging gemaakt moeten worden wat de voorkeur geniet. Lang verhaal kort: het blijft serieus geld, maar met beide Hero-modellen kan deze keuze geen foute keuze zijn.