Review: ASUS ROG Strix B650E-F Gaming WiFi

Review: ASUS ROG Strix B650E-F Gaming WiFi

• Productpagina

• Specificaties
• Chipset - AMD B650
• Showcase
• Testomgeving
• Resultaten
• Conclusie

Met de ASUS ROG Strix B650E-F Gaming WiFi, ofwel de B650 Extreme-chipset, kies je net zoals bij X670E voor wat meer premium. In mijn ASRock B650E PG Riptide WiFi-review concludeerde ik dat B650E competitief kan zijn aan gunstig geprijsde X670E-moederborden. Of dit ook geldt voor de ASUS ROG Strix B650E-F Gaming WiFi lees je in deze review.

In de basis heeft B650E wat minder USB-connectiviteit en PCIe-lanes vanuit de chipset. Desalniettemin zien we alsnog capabele specificaties op papier voor dit moederbord, bestaande uit één PCIe 5.0 x16-slot, een PCIe 5.0 x4-slot voor een vijfde generatie M.2 SSD, een Realtek ALC4080 audiochip in combinatie met een Savitech SV3H712-versterker, WiFi 6E en USB 3.2 Gen 2×2. Ondanks het premium aspect van B650E gaat het hier om een moederbord uit het middensegment, om die reden zien we geen implementatie van USB 4.0 of Thunderbolt 4.

De ASUS ROG Strix B650E-F Gaming WiFi is verkrijgbaar bij onze webshoppartner Megekko. Bovenaan de review vind je de actuele webshopprijs.

Hieronder treffen we de specificaties aan;

Los van het feit dat X670E en B650E meer premium zijn dan de X670 en B650 tegenhangers aan moederborden, is de ASUS ROG Strix B650E-F Gaming WiFi in de basis al weer meer premium. Het moederbord zit namelijk in de prijsklasse van de X670E-middenklasser(s), ofwel instapmodellen aan X670E. Hier zijn de specificaties verantwoordelijk voor. De ASUS ROG Strix B650E-F Gaming WiFi is uitgerust met een Realtek ALC4080 audiochip in combinatie met een Savitech SV3H712-versterker. Deze implementatie zien we veelal op hoger gesegmenteerde AMD X670E-moederborden en Intel Z790-moederborden, kortom: noemenswaardig. Het 12+2 powerfasedesign is uitgerust met MOSFETS/VRM’s van 80A per stuk. Waar we veelal MOSFETS/VRM’s zien van 60 tot 70A per stuk op B650E. Bij de écht goedkopere B650E-modellen is dit soms nog lager.

Het moederbord maakt gebruik van een toolless-principe voor de M.2-sloten en het bovenste PCIe-slot. Dit zijn aangename features die we dan ook op de Strix-reeks terug zien, maar bijvoorbeeld niet op nét wat lager gesegmenteerde TUF-moederborden, waaronder de recent geteste ASUS TUF Gaming X670E-Plus WiFi.

Tevens voorziet de ASUS ROG Strix B650E-F Gaming WiFi in een gezonde dosis aan USB-poorten, waaronder USB 3.2 Gen 2×2 Type-C op het moederbord I/O. Uiteraard mogen Wi-Fi 6E en Bluetooth 5.2 ook niet ontbreken.

Het B650E en B650-platform zijn de betaalbaardere chipsetopties versus de reeds gelanceerde X670E en X670-moederborden. Zowel B650E als B650 vallen daarmee in het middensegment, waar X670E en X670 zich typeren als hoogsegment.

PCIe-lanes en Promontory 21

Op B650E en B650 wordt een enkele Promontory 21-chip toegepast. Waar er op het X670E en X670-platform een dubbele Promontory 21-chip in serie zijn aangebracht; beter bekend als daisy-chained. In serie hebben de Promontory 21-chips (PROM21_1) en (PROM21_2) twaalf PCIe 4.0-lanes en acht PCIe 3.0-lanes tot hun beschikking. Aanvullend heeft iedere chip zes USB 3.2 Gen 2 (10 Gbps) aansluitingen. Met één Promontory 21-chip op B650E en B650 zijn er zes USB 3.2 Gen 2 (10 Gbps) aansluitingen beschikbaar. Ook zijn de bovenstaande PCIe-lanes voor zowel 4.0 als 3.0-lanes gehalveerd.

Belangrijk om te weten is dat het B650E-chipset vergelijkbare ondersteuning biedt aan PCIe 5.0-lanes als het X670E-platform. Met één Promontory 21-chip heb je minder PCIe 4.0 en 3.0-lanes en minder USB/SATA-poorten tot je beschikking vanuit de chipset. B650E is een middensegment keuze met minder connectiviteitsmogelijkheden versus X670E. In veel gevallen zullen de X670E-moederborden in de basis wat extremer uitgevoerd worden als het om VRM-huishouden gaat, ofwel het powerfasedesign, uiteraard voel je dit dan ook in de portemonnee.

Op het B650-chipset schrijf je PCIe 5.0 bijna volledig af, er is namelijk optionele ondersteuning voor één PCIe 5.0 (Gen5) M.2 SSD. Met nadruk op optioneel; fabrikanten zijn hier vrij om dit zelf te bepalen. Veel B650-moederborden zullen een mix van PCIe 4.0 en 3.0 zijn, iets wat de prijs aanzienlijk zal drukken. Het B650-platform is voorlopig het meest betaalbare chipset van de vier. Je krijgt voor een schappelijkere prijs alsnog toegang tot het nieuwe Ryzen 7000 platform evenals DDR5-ondersteuning. De balans tussen een B650 met één PCIe 5.0-slot en zonder zal wederom een verhaal zijn voor de portemonnee.

Van PGA naar LGA

AMD neemt met de komst van deze nieuwe generatie afscheid van zijn PGA (Pin Grid Array) lay-out. De fysieke pins op de processor worden vervangen voor LGA (Land Grid Array), waarvan de pins in de socket van het moederbord zitten. Hiermee is het AM5-platform c.q. socket LGA1718 geboren. LGA1718 is compatibel met AM4-koelers en biedt verhoogde stroomlevering aan de processor tot 230 Watt.

De ASUS ROG Strix B650E-F Gaming WiFi arriveert in een opvallende Strix-verpakking; herkenbaar. De inhoud van de verpakking bestaat o.a. uit het moederbord, de gebruikershandleiding met aanvullende leaflets, een ROG-sleutelhanger, de Wi-Fi-antenne en twee zwarte SATA-kabels.

De ASUS ROG Strix B650E-F Gaming WiFi benadrukt duidelijk zijn Strix afkomst. Het moederbord is op zowel de printplaat als heatsinks voorzien van diverse decals. De aanwezige M.2-sloten zijn ieder netjes voorzien van een heatsink. Waar het bovenste PCIe 5.0 x16-slot wat extra versterking met zich meekrijgt. Het moederbord heeft een roze randje op zowel de VRM-heatsink als de PCH-heatsink.

Linksonder aan het moederbord schuilt de Realtek ALC4080 audiochip in combinatie met een Savitech SV3H712-versterker zich. Deze zijn verdekt onder het SupremeFX-schild aangevuld met gouden Nichicon condensatoren. In het verlengde zijn diverse headers te vinden, waaronder een debug-header, twee 3-pin ARGB-headers, twee USB 2.0 headers, twee 4-pin fan headers en de algemene pin-headers voor connectiviteit met het front I/O van de behuizing. Totaal telt het moederbord vier PCIe-sloten, bestaande uit een PCIe 5.0 x16-slot, een PCIe 4.0 x16-slot en twee PCIe 4.0/3.0 x1-sloten. Aan opslag voorziet het moederbord in drie M.2-sloten, waarvan één PCIe 5.0 x4 en twee PCIe 4.0 x4.

Aan de rechterzijde zijn meer aansluitingen te vinden, waaronder vier SATA-poorten, een USB 3.2 Gen1 header, een USB 3.2 Gen2 header, de 24-pin ATX-aansluiting, een 3-pin ARGB-header, een 4-pin RGB-header en de optionele CPU-fan ter hoogte van de geheugenbanken. Het is mogelijk om 128GB aan DDR5-werkgeheugen te huisvesten op dit moederbord met snelheden oplopend tot 6400MHz.

De aanwezige Q-Latch PCIe-oplossing die volledig toolless werkt is mooi detail. Hetzelfde geldt voor de toolless M.2-sloten. Dit zijn dan ook details die dit moederbord nét wat meer premium doen maken; noem het gebruikersgemak. Met de Q-Latch PCIe-oplossing kan je eenvoudig een videokaart verwijderen uit het bovenste PCIe-slot.

Het 12+2 powerfasedesign is uitgerust met MOSFETS/VRM’s van 80A per stuks. Ook is het moederbord voorzien van een forse aluminium heatsink. De CPU-powerconnectoren bestaan uit een enkele 8-pin en 4-pin aansluiting.

Het moederbord I/O bestaat uit de volgende aansluitingen: een HDMI-poort, een Displayport, vier USB 3.2 Gen1 poorten, vier USB 2.0 poorten, drie USB 3.2 Gen2 poorten waarvan één Type-C, een USB 3.2 Gen 2×2 poort Type-C, een BIOS-knop, twee SMA-antenne aansluitingen, een 2.5Gbps-ethernetpoort en vijf audiojacks. Aan USB-connectiviteit levert de ASUS ROG Strix B650E-F Gaming WiFi ruimschoots. Het is ook lekker dat er twee directe USB Type-C aansluitingen te vinden zijn op het moederbord I/O.

Als eindnoot: dit is een moederbordreview. Hier kijken we specifiek naar productiviteit en synthetische resultaten. Diepgaandere resultaten aangaande processor, temperatuur en gameresultaten zijn bestemd voor onze processor- en videokaartreviews. Hoewel we bij nieuwe CPU-lanceringen c.q. architecturen veelal de reviews uitbreiden met een goede dosis aan gameresultaten.

Hieronder zijn resultaten te vinden van de ASUS ROG Strix B650E-F Gaming WiFi i.c.m. de AMD Ryzen 9 7950X. Het doel is om in dit hoofdstuk een algemene indruk van prestaties te geven. Prestatieverschillen tussen moederborden zijn veelal marginaal en niet te herleiden in de praktijk, kortom, het verschil is niet significant. Belangrijker gespreksonderwerp bij moederborden zijn zaken zoals de prijs, features en algemene kenmerken.

Benchmarks, rendering en compiling

De ASUS ROG Strix B650E-F Gaming WiFi staat goed zijn mannetje als het om specificaties gaat, al maakt de prijspositionering het wel dat dit moederbord sneller concurreert met X670E-moederborden, iets waar je dan ook op moet schiften. In mijn ASRock B650E PG Riptide WiFi-review kaartte ik dat bord aan als interessante overweging tegenover goedkopere X670E-moederborden. Gemiddeld zit er een prijsverschil van € 80,- oplopend tot € 100,- tegenover de ASUS ROG Strix B650E-F Gaming WiFi die dan wel de betere specificaties heeft.

Nochtans zit je daarmee in het vaarwater van de goedkopere X670E-moederborden. Het zal dan vooral cherry-picking worden en features overwegen. Mocht je standaard meer USB-connectiviteit en PCIe-lanes willen vanuit de chipset, dan is een goedkoper X670E-moederbord de keuze. Daarmee is nog niet alles gezegd. De goedkopere X670E-moederborden die hier de testomgeving zijn gepasseerd hebben geen Realtek ALC4080 audiochip, hier zien we veelal een goedkopere of oudere uitvoering van Realtek terugkomen. Mocht je hier gevoelig voor zijn; de ASUS ROG Strix B650E-F Gaming WiFi voorziet hierin.

Zo’n X670E-middenklasser van ASUS heb ik onlangs nog besproken: de ASUS TUF Gaming X670E-Plus WiFi. Dit moederbord kan op hoog niveau concurreren met de ASUS ROG Strix B650E-F Gaming WiFi. Ook de ASRock X670E Pro RS levert een capabele strijd - hoewel de ASUS ROG Strix B650E-F Gaming WiFi een streepje voor heeft met zijn directe USB 3.2 Gen 2×2-connectiviteit op de moederbord-I/O.

Zoals je leest in deze eindconclusie is het vooral afwegen wat je verlangt. Met een goedkoper c.q. X670E-middenklasser moederbord heb je meer USB-connectiviteit en PCIe-lanes vanuit de chipset. Het hoeft niet altijd zijn dat deze USB-connectiviteit sneller of toegankelijker is in de vorm van een directe aansluiting; zie het voorbeeld van de ASRock X670ED Pro RS versus dit ASUS ROG Strix B650E-F Gaming WiFi moederbord.

Wel kan ik bevestigen dat de ASUS ROG Strix B650E-F Gaming WiFi een degelijk B650E-moederbord is, dan wel met een hogere prijs. Daarbij heb je ook toegang tot de Strix line-up aan moederbord van ASUS, die zich hoger positioneren dan de reeds besproken ASUS TUF Gaming X670E-Plus WiFi. Lang verhaal kort: in deze prijsklasse is het vooral cherry-picking, waar het bij de ASRock B650E PG Riptide WiFi duidelijk gaat om een scherpere prijs, is de ASUS ROG Strix B650E-F Gaming WiFi specificatiegewijs beter gezind.