Review: ASUS ROG Strix X570-E Gaming
Links;We zijn ondertussen alweer dik een jaar verder sinds de lancering van AMD Ryzen 2000, om precies te zijn circa 14 tot 15 maanden. CPU-land is sinds de comeback van AMD weer een stuk interessanter geworden. De ‘CPU-kernen oorlog’ is ondertussen wel redelijk tot stilstand gekomen, ondanks we nog steeds verwend worden met meer kernen onder hogere snelheden. De nieuwe generatie van AMD is gebaseerd op de 7 nanometer Zen 2-architectuur. Met deze nieuwe generatie weet AMD aanzienlijk het TDP te verlagen van de lager- en hoger gesegmenteerde Ryzen 3000 processors.
In deze review maak ik gebruik van een AMD Ryzen 5 3600X. Ik betrek eerdere resultaten van de AMD Ryzen 7 1700X, de AMD Ryzen 5 2600X en AMD Ryzen 7 2700X ter vergelijking. Je komt tabellen tegen met stockresultaten om in één oogopslag inzichtelijk te krijgen wat de grote veranderingen zijn in prestaties. De stap van AMD Ryzen 1000 naar 2000 was voor zowel de multi als single core prestaties een aangename stap, hoewel deze single core prestaties nog niet op niveau waren met Intel. Hiermee bleef de AMD Ryzen 2000 series in een aantal aspecten achter op specifieke gaming- resolutie resultaten. Uiteraard is dit sterk afhankelijk van de game zelf.
De nieuwe AMD Ryzen 3000 series neemt plaats op het nieuwe troonstuk: chipset X570. Zo ging ik van start met mijn AMD Ryzen 5 3600X avontuur op de ASUS ROG Strix X570-E Gaming. Een Strix moederbord in het gaming-segment, waar ik eerder van de X470-F variant van testte. X570 brengt naar verwachting verbeteringen met zich mee, zo is PCI-e 4.0 mainstream wat een verdubbeling in snelheid moet opleveren t.o.v. van PCI-e 3.0. Overigens zijn de AMD Ryzen 3000 series ook compatible met X470. Naar verwachting zullen de X570-moederborden door de PCI-e 4.0 implementatie duurder zijn dan X470 tijdens launch. Hoewel de AMD Ryzen 3000 series zuiniger zijn in verbruik, is het X570 t.o.v. het X470 wat minder zuinig. X570 heeft een TDP van 11/15 Watt waar dit 6 Watt is bij X470. Doordat het TDP van chipset X570 wat hoger ligt, rusten fabrikanten de nieuwe X570 moederborden uit met een actieve ventilator, deze zit ter hoogte van de PCH-heatsink voor de chipset.
Genoeg specificaties daar dienen namelijk de opvolgende hoofdstukken voor. Terug naar de ASUS ROG Strix X570-E Gaming. Belangrijkste kenmerken van dit moederbord: ondersteuning voor AMD Ryzen 3000, PCI-e 4.0, Intel WiFi 6 AX200 (ac/ax-ondersteuning) met MU-MIMO en een SupremeFX S1220A audiochip. De ASUS ROG Strix X570-E Gaming heeft een adviesprijs van 325 euro.
Een overzicht van de specificaties:
De ASUS ROG Strix X570-E Gaming krijgt nieuwe ontwikkelingen afkomstig van het X570 chipset. Naast de X570-E Gaming is er ook nog een X570-F Gaming. De X570-F Gaming is de goedkopere variant van de twee met nét wat minder features en connectiemogelijkheden. De X570-E Gaming is uitgerust met een Realtek RTL8125G 2.5G ethernet poort met daarnaast nog een tweede Intel I211-AT 1G ethernet poort. WiFi 6 is aanwezig met de nieuwe Intel AX200 WiFi 6 module (802.11ax).
Het moederbord is op het I/O uitgerust met zeven USB 3.1 generatie 2 poorten, nu bekend als USB 3.2 generatie 2. Tevens is het moederbord uitgerust met een HDMI 2.0 en een 1.2 DisplayPort voor AMD APU’s. Er zijn drie volledige PCI-e 4.0 sloten aanwezig. Mogelijke opstellingen met deze PCI-e 4.0 sloten zijn: x16, x8 / x8 en x8 / x8 / x4, waarvan de laatste vier afkomstig zijn van het chipset. RGB vanuit ASUS krijgt een update met RGB Gen2 headers. Deze zijn met de geactualiseerde Aura Sync RGB software volledig te beheren tot in de kleine details.
We gaan van start met het uitpakavontuur. Net als eerdere Strix moederborden komt de X570-E Gaming in een soortgelijke verpakking, oftewel de standaard moederbordverpakking. Inhoud is netjes verzorgd, de eerste laag bestaat uit het moederbord, gevolgd door twee aparte vakjes voor de accessoires en in het midden de boekjes. Op de voorzijde van de verpakking vinden we relevante kenmerken van het X570 platform, waaronder de nieuwe AMD generatie en PCI-e 4.0.
Accessoires bestaan uit een gebruikershandleiding, een stickervel, een WiFi- Bluetooth adapter en antenne, vier zwarte SATA-poorten, RGB-kabeltjes en een AURA deurhanger. De schroefjes zijn meegeleverd voor het vastzetten van de M.2 SSD’s.
Door naar de ASUS ROG Strix X570-E Gaming. Bij een nieuwe generatie krijgt het ontwerp van de moederborden vaak wat designveranderingen met zich mee. Van X370 naar X470 vond ik dit persoonlijk bij veel fabrikanten een grote sprong. Van X470 naar X570 blijft dit redelijk vertrouwd. Ongeacht blijft de X570-E Gaming in mijn optiek een deftig moederbord. Typisch no-nonsense wat goed samengaat met diverse build en kleurenschema’s. Wel valt het VRM-gedeelte van de X570-E Gaming goed op. De heatsinks samen met het pakket aan VRM’S (12+4) is als powerdesign flink verzwaard. De PCI-e 4.0 uitbreiding samen met uitbreidingen op VRM/CPU zorgen ervoor dat X570 in het algemeen meer vraagt. Het TDP van 11/15 Watt ligt 5 - 9 Watt hoger dan dat van X470 met 6 Watt. Dit is een forse stap, waardoor het X570 chipset actief gekoeld moet worden. Zaken zoals meer PCB-lagen, uitbreiding op bedrading in het PCB voor o.a. het geheugen en PCI-e 4.0 maakt X570 chipset complexer en daarmee duurder.
Terug naar het moederbord zelf. De X570 kenmerken zijn daarmee duidelijk zichtbaar, ook in het lagere segment aan X570 moederborden zal er actieve koeling aanwezig zijn. Op de X570-E Gaming zit deze in het rooster verwerkt ter hoogte van de chipset/PCH-heatsink. Deze bedekt grotendeels het oppervlak van het moederbord aan de onderzijde gecombineerd met de twee M.2 heatsinks.
Waar we dan minder schildjes vinden is rondom het audiogedeelte. Het moederbord is uitgerust met een Realtek ALC S1220A audiochip/codec. De ALC S1220A is een net wat luxere variant van de ALC 1220. De S-variant heeft een aparte headset versterker, waardoor deze compatible is met headsets die een hogere impedantie gebruiken voor high-end audiokwaliteit. Rondom de audiochip (afgebeeld met SupremeFX) bevinden er zich gouden Nichicon condensatoren. Dit zijn condensatoren specifiek voor het waarborgen van audiokwaliteit.
Onderop vinden we diverse pin-headers, een Q-POST scherm (heerlijk), twee USB 2.0 interne headers voor 4 USB-poorten, een USB 3.2 generatie 1 interne headers voor 2 USB-poorten en twee AURA 4-pin RGB headers. De M.2-sloten zijn netjes bedekt met een heatsink.
Op de rechterzijde vinden we acht SATA 600 poorten met ondersteuning voor Raid 0, 1 en 10. Gevolgd door de actieve koeler op het X570 chipset, een USB 3.2 generatie 2 header en vier geheugensloten. Geheugenondersteuning en de snelheid hiervan is bij deze generatie fors verbeterd. Het moederbord kan maximaal 128GB aan werkgeheugen huisvesten. Het geheugen heeft zijn eigen VRM om te overklokken.
Boven het geheugen vinden we vier PWM-headers, waarvan één voor de CPU-FAN, één voor de CPU-OPT (optionele fan) en één voor een pomp. Daarnaast bevindt zich nog een AURA 4-pin RGB header. De plaatsing van de 4-pin RGB header(s) zowel bovenaan, als één op de zijkant en twee onderop kan voor het routen van je kabels een fijne toevoeging zijn. Soms kom je bij specifieke randapparatuur lengte te kort, met meerdere headers kun je dan beter uit de voeten.
Het forse ontwerp van de VRM heatsinks is een blikvanger. Het maakt duidelijk dat dit moederbord de capaciteit heeft om flink te kunnen overklokken. Op X570 kun je een tweede generatie Ryzen plaatsen, een tweede generatie Ryzen met graphics (APU) en natuurlijk de nieuwe Ryzen 3000 series. Je kunt Ryzen 3000 ook kwijt op een X470 en B450 moederbord. Bij X370 en B350 is het afhankelijk, mits er een BIOS-update beschikbaar wordt gesteld.
CPU-voeding gaat via de 8 + 4-pin CPU_Power connectoren. Opvallend is dat er één voorzien is van een laagje metaal, leuke toevoeging, echter niet zichtbaar wanneer deze in de behuizing zit. Ook vraag ik mij sterk af waarom de 4-pin connector buiten de boot valt voor een metalen afwerking.
Het I/O is bedekt met een schild. Deze gaat over op de VRM-heatsink als één totaliteit. Het onderste gedeelte van het schild is voorzien van RGB-verlichting, ter hoogte van het ‘Strix spiegeltje’. Het I/O is uitgerust met een HDMI 2.0-poort, een 1.2 DisplayPort, een BIOS FlashBack knop, 8 USB-poorten, waarvan één USB 3.2 generatie twee, een Realtek 2.5G ethernetpoort en Intel 1G ethernetpoort, twee antenne aansluitingen en een optische audio ingang met vijf audio Jacks.
In het eerste gedeelte van dit hoofdstuk vind je relevante informatie van de gebruikte instellingen, gevolgd door diverse synthetische benchmarks. Er is gebruik gemaakt van eerdere eigen stock resultaten van de AMD Ryzen 7 1700X, de AMD Ryzen 5 2600X en de AMD Ryzen 7 2700X. Opvolgend zullen er nog wat game benchmarks gepresenteerd worden tussen de Intel Core i5 9600K (6-core/3.7GHz - 4.6 GHz, stock) en de AMD Ryzen 5 3600X (6-core/3.6GHz - 4.4 GHz). De Intel Core i5 9600K is in het 4e kwartaal van 2018 vrijgegeven. De synthetische benchmarks met een CPU/GPU combinatie test zijn getest met een GTX 1080. De daaropvolgende game benchmarks zijn getest met een GTX 1080Ti.
De benchmarks zijn tot stand gekomen met de volgende instellingen: [list]
Instelling 1: AMD Ryzen 5 3600X stock | 3.6 - 4.4GHz
[/list] Cinebench 11.5
Cinebench 15
Passmark 8 - CPU Mark
Blender - BMW Render - lager is beter
Kraken JavaScript Benchmark
3DMark - Fire Strike 1.1
Time Spy
Valley Benchmark
Heaven
Thief in 1920×1080, 2560×1440 en 3840×2160
Shadow of War in 1920×1080, 2560×1440 en 3840×2160
Rise of the Tomb Raider in 1920×1080, 2560×1440 en 3840×2160
De BIOS/UEFI heeft twee schillen als het om indeling gaat. De eerste schil is een eenvoudig overzicht met basale features als temperaturen, boot volgorde, tijd en datum, kloksnelheden en actieve ventilatoren. Bij ASUS krijgt het eenvoudige overzicht de naamgeving ‘EZ Mode’, het zit hem in de naam! Bij EZ mode zit nog een optie ‘EZ Tuning Wizard’. Vanuit de EZ Mode kun je door naar de Q-Fan control optie, om aangesloten ventilatoren te beheren. Zichtbare opties als voluit, turbo en volledige snelheid zijn beschikbaar, ook kun je kiezen om iedere header zijn werk te laten doen via PWM. Alle fan-headers op het moederbord zijn 4-pin en ondersteunen PWM.
In het Extreme Tweaker menu krijg je toegang om de computer over te klokken. Opties zoals core voltage zullen we hier verder aanpassen voor het overklokken. Wil je de Turbo modus uitschakelen, multiplier aanpassen of nog dieper in de voltages springen; AI Tweaker is het menu.
Advanced beschikt over de ‘fysieke’ onderdelen die we eerder zagen op het moederbord. Configuratie van de USB-poorten, het uitschakelen van de LAN-poort of SATA-poorten beheren.
Het monitor menu is verantwoordelijk voor het uitlezen van temperaturen en ventilatoren. Hier kun je kiezen of je wel of niet wilt uitlezen. Daarnaast bevindt zich het boot menu, waar we de Fast boot modus kunnen inschakelen, om nog sneller op te starten. Vaak in de praktijk wordt de UEFI post dan overgeslagen om snelheid te winnen. Tevens kun je ook een boot vertraging inschakelen, handig voor mensen die aan het overklokken zijn. Met een slow boot kun je gegevens / parameters veelal ook rustiger inladen.
De voorlaatste pagina is de tool pagina, hier kun je actieve videokaarten bekijken, en ook de PCI-e express snelheid / bandbreedte nagaan, de UEFI flashen, overklok profielen aanmaken en nog verder gegevens over het moederbord inzien.
En als laatste de save en exit pagina, gewoon F10 drukken en een kruisje slaan voor een stabiele overklok, tot zover de UEFI van de ASUS ROG Strix X570-E Gaming.
Het mag duidelijk zijn, de ASUS ROG Strix X570-E Gaming is een compleet X570 moederbord, maar hoe interessant is dit moederbord in zijn prijssegment? Dit en meer lees je in deze eindconclusie.
X570 heeft mooie technische verbeteringen. Verbeteringen zoals PCI-e 4.0, betere geheugenondersteuning en nieuwe techniek zoals WiFi 6 wat het moederbord tijdens release actueel maakt. Het TDP van het chipset zelf ligt wat hoger met 11/15 Watt, iets dat actieve koeling d.m.v. een chipset fan verlangt. Tijdens mijn review avontuur heb ik geen hinder ondervonden van deze fan als het om geluidsproductie gaat.
De AMD Ryzen 5 3600X laat in de benchmarks zijn spierballen zien. Deze processor is de Intel Core i5 9600K in veel synthetische benchmarks voor, iets wat niet direct zichtbaar is in de synthetische benchmarks van deze review, maar wel berust op eerdere resultaten. Wel is het zichtbaar dat AMD een flinke stap maakt als het om single core prestaties gaat. De AMD Ryzen 5 3600X is out-of-the-box stock sneller in single core prestaties dan de Intel Core i5 9600K. Nu is het wel feit dat de Intel Core i5 9600K alweer wat langer beschikbaar is. Desondanks dat: de AMD-boodschap mag duidelijk zijn.
De processor is in sommige gevallen sneller dan de AMD Ryzen 2700X, ook is zichtbaar hoe snel de evolutie van de Ryzen familie ontwikkeld is. Ryzen 2000 bracht IPC-verbeteringen met zich mee, net als Ryzen 3000 nu circa met 15 procent doet. De Ryzen 2000 series bleven destijds toch nog wat achter op de single core prestaties. Bij game benchmarks is het lood om oud ijzer tussen de AMD Ryzen 5 3600X en de Intel Core i5 9600K. Opvallend is wel dat de AMD Ryzen 5 3600X op 3840×2160 (4K Gaming) net wat meer FPS pakt dan de Intel Core i5 9600K.
De ASUS ROG Strix X570-E is met zijn connectiemogelijkheden een top moederbord, er zijn weinig tekortkomingen. Je bent voorbereid op WiFi 6 met de Intel chip, naar verwachting volgt de officiële release van WiFi 6 snel. In mijn zeer korte testperiode van dit setje heb ik PCI-e 4.0 nog niet écht kunnen benadrukken. Voor de game benchmarks maakt dit overigens niet zoveel uit. PCI-e 3.0 heeft vooralsnog voldoende bandbreedte. Het is niet zo dat PCI-e 4.0 extra FPS op het scherm tovert met de GTX 1080 en GTX 1080Ti. Wel is het voor NVME SSD’s en doorvoersnelheden van je systeem een zeer aangename toevoeging. Dit kan voordelen bieden, vooral als je hoofdzakelijk je computer gebruikt voor data, editing of werk gerelateerde zaken.
De ASUS ROG Strix X570-E zit met zijn prijs van 325 euro niet in het budgetsegment. X570 is een duurder chipset vanuit de basis dan het X470 chipset. Indien de voordelen zoals PCI-e 4.0, WiFi 6 en de 2.5G ethernetpoort je écht ten goede komen, dan zou ik zonder twijfel voor X570 kiezen. In alle andere gevallen is X470 een prima alternatief. De ASUS ROG Crosshair VII Hero (WiFi) kost je bijvoorbeeld 294 euro. Je hebt dan een zeer luxueus moederbord voor minder geld, terwijl je met een AMD Ryzen 5 3600X dezelfde prestaties neerzet. Ik kan mij ook goed voorstellen dat je het nieuwste van het nieuwste wilt samen met je AMD Ryzen 3000 processor. De X570 Strix-E stelt zeker niet teleur als het om prestaties en mogelijkheden gaat. Het model heeft nét wat meer te bieden dan het standaard X570 moederbord.