Review: ASUS ROG Strix X670E-E Gaming WiFi

Review: ASUS ROG Strix X670E-E Gaming WiFi

• Productpagina

• Specificaties
• Chipset - AMD X670
• Showcase
• BIOS/UEFI
• Testomgeving
• Resultaten
• Conclusie

De ASUS ROG Strix X670E-E Gaming WiFi is een uitgebreid moederbord met veel denkbare features die het X670E-platform met zich meebrengt. Dit moederbord segmenteert zich nipt onder de ASUS ROG Crosshair line-up aan moederborden - heel specifiek zou dit om de ASUS ROG Crosshair X670E Hero gaan waar we ook een review van live hebben staan.

In de basis is het moederbord voorzien van twee PCIe 5.0 x16-sloten voor een x16 of x8/x4 videokaartconfiguratie. Aanvullend zijn er nog drie PCIe 5.0 x4-sloten om Gen5 M.2 SSD’s te huisvesten. De PCIe 5.0-lanes zijn afkomstig van de Ryzen 7000 CPU, waar de PCIe 4.0-lanes afkomstig zijn van de chipset zelf, gezien deze enkel ondersteuning biedt voor PCIe 4.0.

Verder voert ASUS de ROG Strix X670E-E Gaming WiFi aan met Wi-Fi 6E, Bluetooth 5.2, een hoogwaardige Realtek ALC4080 audiochip met geïntegreerde Savitech versterker. In het opvolgende hoofdstuk de specificaties vertel ik je graag meer over dit moederbord.

De ASUS ROG Strix X670E-E Gaming WiFi is verkrijgbaar bij onze webshoppartner Megekko. Bovenaan de review vind je de actuele webshopprijs.

Hieronder treffen we de specificaties aan;

PCIe 5.0-connectiviteit in combinatie met DDR5-werkgeheugen zijn de grootste spelwisselaars van het AM5 (X670E/X670-platform). Naast de gebruikelijke prestatieverbeteringen die de CPU’s zelf met zich meebrengen. Ryzen 7000, ofwel de gloednieuwe Zen 4 Raphael-architectuur maakt zaken als overklokken van de CPU en het geheugen toegankelijker.

In de basis biedt de ROG Strix X670E-E Gaming WiFi een 18+2 teamed-ontwerp powerfasedesign met een VRM/MOSFET-rating van 110A per stuk. De kwaliteit gaat redelijk op met die van de ROG Crosshair X670E Hero, die ook gebruik maakt van een 18+2 teamed-ontwerp powerfasedesign met een waardering van 110A per VRM/MOSFET.

Op het X670E is de fabrikant vrij om te spelen met de PCIe 4.0-configuratie van het moederbord, uiteraard zitten hier ook restricties aan vast wat wel en niet mogelijk is qua bezetting. Opvallend detail is dat er geen USB 4.0 aanwezig is op de ROG Strix X670E-E Gaming WiFi. Het prijssegment zit onder de onlangs geteste en besproken de ROG Crosshair X670E Hero, echter is het prijsverschil niet dusdanig groot. Hiermee mag duidelijk zijn dat ASUS/ROG het aller beste reserveert voor zijn high-end Crosshair line-up aan moederborden.

Nu is de meerwaarde van USB 4.0-apparaten nog discutabel, gezien het feit dat deze nog niet beschikbaar zijn. Hetzelfde valt te pretenderen over PCIe 5.0 videokaarten en M.2 SSD’s - hoewel deze apparatuur in een versnelling binnenkort de markt zal doen betreden. De ROG Crosshair X670E Hero biedt USB 3.2 Gen 2×2 connectiviteit in de vorm van een interne header en één USB Type-C aansluiting op het moederbord I/O. Verder is het moederbord uitgedost met twaalf USB 3.2 Gen 2 poorten op het moederbord I/O, waarvan tien Type-A en twee Type-C. Met de interne headers kan je verder uitbreiden met nog eens twee USB 3.2 Gen 1 poorten en zes USB 2.0 poorten.

Laten we al dat moois eens nader bekijken in de showcase. In het opvolgende hoofdstuk lees je meer over de X670E/X670 (AM5) chipset ontwikkelingen; een gezonde dosis aan informatie om je kennis te verbreden.

In dit hoofdstuk bespreek ik fundamentele zaken aangaande deze nieuwe AMD-generatie c.q. chipset. Standaard bieden de AMD X-processoren ondersteuning voor het overklokken van de processor. Op het moment van schrijven zijn er vier X-processoren aangekondigd, bestaande uit de Ryzen 5 7600X, Ryzen 7 7700X, Ryzen 9 7900X en het topmodel de Ryzen 9 7950X.

PCIe-lanes en Promontory 21

Het X670E-chipset behoort toe tot het topsegment voor overklok mogelijkheden. De E-naamgeving karakteriseert Extreme - ontworpen voor optimale prestaties en stabiliteit. Het voornaamste verschil met het X670-chipset is dat X670E volledige ondersteuning biedt voor PCIe 5.0 (Gen5) lanes. Het X670E-platform biedt daarmee in basis ondersteuning voor achtentwintig PCIe 5.0-lanes afkomstig van de CPU. Van die achtentwintig PCIe 5.0-lanes zijn er vierentwintig lanes beschikbaar voor gebruik, omwille het feit dat er vier PCIe 5.0-lanes gereserveerd zijn voor de chipset zelf (de chipset-downlink). Bij plaatsing van een videokaart kan men een PCIe 5.0 x16 of een x8/x8 of x4 configuratie draaien. Met nog acht PCIe 5.0-lanes beschikbaar zijn er vier gereserveerd voor een PCIe 5.0 x4 M.2 (Gen5) SSD. De resterende vier PCIe 5.0-lanes zijn vrij inzetbaar door de fabrikant, hetzij voor een extra M.2 (Gen5) SSD, extra Thunderbolt 4-poorten of extra USB 4.0-poorten.

X670 biedt enkel ondersteuning voor acht PCIe 5.0-lanes, uitsluitend voor M.2 (Gen5) en extra connectiviteitsmogelijkheden. Hiermee zou je kunnen stellen dat het platform minder toekomstbestendig is, hoewel dit in hardwareland vaak te verwaarlozen valt. Desalniettemin is het een belangrijk detail om kenbaar te maken, vooral met de komst van nieuwe Nvidia en AMD-videokaarten. De vier PCIe 5.0-lanes die gereserveerd zijn voor de chipset (de chipset-downlink) is afkomstig van ASMedia. Het betreft de Promontory 21-chip die vertegenwoordigd wordt op het B650, X670 als X670E-platform. Belangrijke vermelding is dat de Promontory 21-chip enkel ondersteuning biedt voor PCIe 4.0.

Op B650 wordt een enkele Promontory 21-chip toegepast. Waar er op het X670 en X670E-platform een dubbele Promontory 21-chip in serie zijn aangebracht; beter bekend als daisy-chained. In serie hebben de Promontory 21-chips (PROM21_1) en (PROM21_2) twaalf PCIe 4.0-lanes en acht PCIe 3.0-lanes tot hun beschikking. Aanvullend heeft iedere chip zes USB 3.2 Gen 2 (10 Gbps) aansluitingen.

Van PGA naar LGA

AMD neemt met de komst van deze nieuwe generatie afscheid van zijn PGA (Pin Grid Array) lay-out. De fysieke pins op de processor worden vervangen voor LGA (Land Grid Array), waarvan de pins in de socket van het moederbord zitten. Hiermee is het AM5-platform c.q. socket LGA1718 geboren. LGA1718 is compatibel met AM4-koelers en biedt verhoogde stroomlevering aan de processor tot 230 Watt.

De ROG Strix X670E-E Gaming WiFi komt in een opvallende verpakking die al wat weg geeft van het moederbord ontwerp. De inhoud bestaat uit het moederbord, een handleiding, een ROG-stickervel, een Wi-Fi/Bluetooth-antenne, een extra dikke M.2-heatsink, een GPU-houder, twee zwarte SATA-kabels, een ROG-sleutelhanger en een extra thermische pad voor een M.2 SSD.

De ROG Strix X670E-E Gaming WiFi heeft qua ontwerp veel gelijkenissen met de ASUS ROG Strix Z690-E Gaming WiFi, een Intel Z690-moederbord. Op het I/O is wederom gekozen voor de opvallende visualisatie in combinatie met RGB-verlichting. Het roept Audiosurf gevoelens op - een legendarisch puzzel-/muziekspel. Rondom de forse aluminium heatsinks geeft het moederbord veel bloot van zijn printplaat zelf.

Het audiogedeelte; SupremeFX bestaat uit een Realtek ALC4080 in combinatie met Savitech SV3H712 DAC. De Savitech SV3H712 is een audio D/A-converter met hoofdtelefoonversterker met als focus hoogwaardige audiokwaliteit.

Onderaan de printplaat zit het moederbord vol met connectiviteitsmogelijkheden, waaronder vier 4-pin fan headers, twee 3-pin ARGB-headers, drie USB 2.0 headers, de CMOS-batterij en de algemene pin-aansluitingen voor het front I/O van de behuizing.

De rechterzijde van de printplaat bestaat uit vier haakse SATA-poorten, een USB 3.2 Gen1 header, een USB 3.2 Gen 2×2 header en de 24-pins ATX-aansluiting. De rechterbovenhoek huisvest een Q-LED postscherm, een 3-pin ARGB-header, een 4-pin RGB-header, een powerknop, een 4-pin fan header en nog eens drie 4-pin fan headers. Daarmee komt het totaal op acht 4-pin fan headers; indrukwekkend. Leuk detail is dat dit één fan header meer is dan op de Crosshair X670E Hero.

De DDR5-geheugenbanken tolereren snelheden tot boven de 6400 MHz overgeklokt. Totaal is het mogelijk om 128 GB aan DDR5-geheugen te huisvesten. Het powerfasedesign bestaat uit een 18+2 teamed-ontwerp met een MOSFET-rating van 110A per stuk. Teamed (tweeling) wil zeggen dat er per MOSFET een verbinding is met twee vermogensfasen. Iedere fase (twee stuks) krijgt de getolereerde stromen middels het PWM-signaal. Deze gaan gelijktijdig aan en uit. De balans is daarmee zeer zuiver ten opzichte van een conventioneel ontwerp met faseverdubbelaar. Om de VRM’s/110A-mosfets koel te houden is er een royale aluminium heatsink aangebracht.

Totaal telt het moederbord vier M.2-sloten, waarvan drie (M.2_1 + M.2_2 + M.2_3) PCIe 5.0 x4 (Gen5) M.2 SSD’s ondersteunen. Deze staan dan ook in directe verbinding met de CPU-lanes. Vanuit de chipset is er nog één PCIe 4.0 x4 (Gen4) M.2-slot. Uiteraard is de configuratie sterk afhankelijk van ingebruikname van meerdere M.2-sloten in combinatie met de PCIe 5.0-sloten. Totaal telt het moederbord twee PCIe 5.0 x16-sloten en één PCIe 4.0 x16-slot.

Voeding verlangt het moederbord middels twee 8-pinsvoedingsconnectoren richting de CPU. Het moederbord I/O bestaat een HDMI-poort, een DisplayPort, twaalf USB 3.2 Gen 2 poorten waarvan tien Type-A en twee Type-C, een USB 3.2 Gen 2×2 poort in de vorm van Type-C, een BIOS FlashBack-knop, een CMOS-resetknop, een 2,5Gbps-ethernetpoort, twee SMA-aansluitingen voor de meegeleverde antenne (Wi-Fi 6E en Bluetooth 5.2), een optische audio-ingang en vijf audiojacks.

Het BIOS/de UEFI heeft twee schillen als het om indeling gaat. De eerste schil is een eenvoudig overzicht met basale features zoals temperaturen, bootvolgorde, tijd en datum, kloksnelheden en geïnstalleerde ventilatoren. Bij ASUS krijgt het eenvoudige overzicht de naamgeving ‘EZ Mode’ - het zit hem in de naam. Bij EZ mode zit nog een optie: ‘EZ-Tuning Wizard’. Vanuit de EZ Mode kun je door naar de Q-Fan control-optie om aangesloten ventilatoren te beheren. Zichtbare opties als voluit, turbo en volledige snelheid zijn hier beschikbaar. Ook kun je daar kiezen om iedere header zijn werk te laten doen via PWM. Alle fan-headers op het moederbord zijn 4-pins en ondersteunen PWM.

In het Extreme Tweaker-menu krijg je toegang om te overklokken. Opties zoals core voltage zullen we hier verder aanpassen voor het overklokken. Wil je de Turbo-modus uitschakelen, multiplier aanpassen of nog dieper in de voltages springen, dan is AI Tweaker hét menu. Nieuwe instellingen van het AM5-platform bestaan hier o.a. uit D.O.C.P.

Advanced beschikt over de ‘fysieke’ onderdelen die we eerder zagen op het moederbord. Configuratie van de USB-poorten, het uitschakelen van de LAN-poorten of SATA-poorten beheren.

Het monitormenu is verantwoordelijk voor het uitlezen van temperaturen en ventilatoren. Hier kun je kiezen of je wel of niet wil uitlezen. Daarnaast bevindt zich hier het bootmenu, waar we de Fast boot-modus kunnen inschakelen voor een lagere opstarttijd. Vaak in de praktijk wordt de UEFI-post dan overgeslagen om snelheid te winnen. Tevens kun je ook een boot-vertraging inschakelen; handig voor mensen die aan het overklokken zijn. Met een slow boot kun je gegevens/parameters rustiger inladen.

De voorlaatste pagina is de tool-pagina. Hier kun je actieve videokaarten bekijken en ook de PCI Express-snelheid/bandbreedte nagaan, de UEFI flashen, overklokprofielen aanmaken en verdere gegevens over het moederbord inzien.

En als laatste de save en exit-pagina. Gewoon F10 drukken en een kruisje slaan voor een stabiele overklok - tot zover het UEFI van de ROG Strix X670E-E Gaming WiFi.

Als eindnoot: dit is een moederbordreview. Hier kijken we specifiek naar productiviteit en synthetische resultaten. Diepgaandere resultaten aangaande processor, temperatuur en gameresultaten zijn bestemd voor onze processor- en videokaartreviews. Hoewel we bij nieuwe CPU-lanceringen c.q. architecturen veelal de reviews uitbreiden met een goede dosis aan gameresultaten.

Hieronder zijn resultaten te vinden van de ASUS ROG Strix X670E-E Gaming WiFi i.c.m. de AMD Ryzen 9 7950X. Het doel is om in dit hoofdstuk een algemene indruk van prestaties te geven. Prestatieverschillen tussen moederborden zijn veelal marginaal en niet te herleiden in de praktijk, kortom: het verschil is niet significant. Belangrijker gespreksonderwerp bij moederborden zijn zaken zoals de prijs, features en algemene kenmerken.

Benchmarks, rendering en compiling

De ASUS ROG Strix X670E-E Gaming WiFi is een moederbord vol met connectiviteitsopties waar je U tegen zegt. Onderdoen aan de duurdere ASUS ROG Crosshair X670E Hero? Dat valt reuze mee! Je leest waarom in deze conclusie.

In de basis leent de ROG Strix X670E-E Gaming WiFi veel van de ROG Crosshair X670E Hero. Het een 18+2 teamed-ontwerp powerfasedesign met een VRM/MOSFET-rating van 110A per stuk is qua waardering vergelijkbaar aan dat van de Crosshair X670E Hero. Er zijn wat kleine nuance verschillen als het om de specifieke chokes gaat, echter zijn dit geen wereldschokkende details. Sterker nog: de lay-out en veel van de aanwezige headers laten veel overeenkomsten zien met de ROG Crosshair X670E Hero. Verschillen zitten hem dan vooral in de extra’s en algehele luxere uitstraling die de Crosshair X670E Hero weet te bieden.

Voor deze extra’s moet je dan ook dieper in de buidel tasten, waar de ROG Strix X670E-E Gaming WiFi een mooie alternatief is. USB-connectiviteit op het moederbord I/O samen met de interne USB-headers loopt op een totaal van 21 USB-poorten, waar de snelste twee USB-poorten bestaan uit USB 3.2 Gen 2×2 Type-C. Daarvan zit er één rechtstreeks op het moederbord I/O en de tweede is te verkrijgen via een interne header. Zoals je leest is er geen UBS 4.0 connectiviteit aanwezig op dit moederbord.

Met acht 4-pin fan headers telt de ROG Strix X670E-E Gaming WiFi één 4-pin fan header meer dan de Crosshair X670E Hero; indrukwekkend! De aanwezige Realtek ALC4080 in combinatie met Savitech SV3H712 DAC zijn van prima niveau. Met de toevoeging van Wi-Fi 6E (AX210) ben je up-to-date als het om modern netwerken gaat. Tevens biedt AX210-chip ook ondersteuning voor Bluetooth 5.2.

Onder de eindstreep koop je met de ASUS ROG Strix X670E-E Gaming WiFi een compleet AM5-moederbord. Het moederbord is dan wel circa 100 euro duurder dan zijn Intel Z690 tegenhanger was bij lancering; de ASUS ROG Strix Z690-E Gaming WiFi. Daarmee investeer je wel in een volledig PCIe 5.0-moederbord met veel connectiviteitsmogelijkheden. De belofte van AMD om het AM5-platform voor langere tijd te ondersteunen rechtvaardigt dan ook deels de prijs.