Review: ASUS ROG Swift PG27UQ Gaming Monitor
Links;
Bij de lancering van nieuwe hardware is er veelal sprake van twee scenario’s. In de eerste heb je een product dat bestaande technologie(ën) samenbrengt in een fris jasje, veelal vergezeld met up-to-date en/of unieke software. Dan heb je de hardware met de allernieuwste, “bleeding edge" technologie, die op dat moment een nieuwe standaard neerlegt voor producten in de desbetreffende categorie. Vandaag is van geen van beiden sprake, want wat de ASUS ROG Swift PG27UQ Gaming Monitor doet, is zijn tijd extreem ver vooruit. Dusdanig zelfs dat het nog een uitdaging mag zijn om dit nieuwe vlaggenschip van ASUS te reviewen.
Met dit product heeft de fabrikant namelijk de eerste 144Hz, 4K HDR monitor op de markt gebracht. Althans, samen met de Predator X27 van Acer. Toch is er tussen die twee een belangrijk verschil, want ASUS heeft vaak de betere software aan haar zijde. Gelukkig maakt dit voor het prijskaartje weinig uit, want beiden zijn ten tijde van de review voor ongeveer 2500,- euro te verkrijgen. Goh, denk je dan waarschijnlijk, dat is me een exorbitant bedrag. Daar is geen twijfel aan mogelijk en hoewel ASUS de monitor richt op gamers, is de potentiële markt binnen die doelgroep erg beperkt te noemen voor een monitor van dit kaliber.
Laten we dus wel wezen, de ASUS PG27UQ is meer dan slechts een monitor. Het is een statement vanuit de industrie om technologische grenzen te verleggen. Maar hoezo dat dan? Nou, ten tijde van schrijven is het niet mogelijk om gebruik te maken van alle features die deze monitor in huis heeft. Het technische aspect daarvan bespreken we iets later in de review, maar de boosdoeners zijn de huidige versies van HDMI en DisplayPort. Waarom brengt ASUS de PG27UQ dan nu al op de markt? Omdat het bedrijf nou eenmaal graag het allerbeste wenst te bieden en dat is hier ongetwijfeld het geval.
Uiteraard moet dat ook onderbouwd worden, dus laten we een uitgebreide blik werpen op de ASUS ROG Swift PG27UQ Gaming Monitor.
Hieronder treffen we de uitgebreide specificaties aan;
HDR en belichting
Voor een monitor van meer dan twee ruggen verwacht je logischerwijs het allerbeste. Kijkende naar de bovenstaande specificaties lijkt daar ongetwijfeld sprake van te zijn. Met name als het gaat om de benodigdheden voor een propere HDR-monitor. Dat is namelijk één van de vele verkooppunten die ASUS hanteert voor de PG27UQ. Zo zien we dat tijdens dagelijks een helderheid tot wel 600 cd/m² geboden wordt. Een zeer respectabele verdubbeling van wat non-HDR-monitoren veelal in huis hebben. Belangrijker is echter de helderheidspiek, die de zeer belangrijke grens van 1000 cd/m² bereikt. Voor een propere HDR-ervaring is dat tegenwoordig de standaard.
Daarnaast speelt de verlichting van het scherm een cruciale rol in het verhaal. In tegenstelling tot vele IPS-panelen is de PG27UQ voorzien van full array local dimming (FALD). Dit betekent dat het scherm niet vanuit de zijkanten verlicht wordt, maar in het geheel. Het resultaat is een uitzonderlijk contrast en de “zwartere zwarten" en “wittere witten" waar men vaak over praat. Naast dit dynamische duo spelen ook kleuren een belangrijke rol en daar heb je kleurdata voor nodig. Héél, véél kleurdata. Gelukkig voldoet de monitor hier ook aan met een aanzienlijk kleurbereik, mede dankzij het gebruik van quantum dots.
Laatstgenoemde is een technologie die sinds vorig jaar de ronde doet in televisies en monitoren. Kort gezegd leveren deze quantum dots een zeer accuraat spectrum aan kleuren. In combinatie met de ondersteuning voor 10 bit kleurweergave zou de monitor dus een zeer gedetailleerd 1,07 miljard aantal kleuren moeten weergeven. Helaas is de kleurweergave in de praktijk slechts 8 bit en wordt er gebruik gemaakt van frame rate control om in de buurt te komen van 10 bit. Voor een semiprofessionele designer die eveneens gamet is de PG27UQ alsnog interessant te noemen. Voor een industrieprofessional is het dan weer een ander verhaal. Hierover straks meer in de praktijkervaring.
Overige technologieën
Verder zien we voor een compleet pakket de integratie van G-SYNC van NVIDIA. Bij een 4K-monitor is dit van uiterst belang, want de kans is groot dat je de meeste games niet op 144 frames per seconde zal spelen. Want ja, dusver heb ik het belangrijkste verkooppunt nog niet besproken en dat is natuurlijk de refresh rate van 144Hz. Voor het gamen op 4K klinkt dit natuurlijk geweldig. Echter draait de PG27UQ vanuit de fabrieksinstellingen op “slechts" 120Hz, maar middels een ingebouwde overklokfunctie kun je die snelheid behalen. De minder technische kenners vragen zich wellicht af waarom dit niet standaard ingeschakeld is.
Nou, dat heeft te maken met de beperkingen van HDMI en DisplayPort, zoals beschreven in de inleiding. Momenteel is het namelijk onmogelijk om een 4K monitor op 144Hz te draaien, met daarbij 10 bit kleurenondersteuning, zonder kwaliteitsverlies. Hier gaan we bij het praktijkgedeelte dieper op in met de bespreking van chroma subsampling en de gevolgen hiervan.
Voor het verschepen van de PG27UQ maakt ASUS gebruik van een stevige verpakking. Het pakket was nog verrassend zwaar te noemen en bij het tillen van de monitor uit de doos werd duidelijk waarom. Niet alleen is het scherm zelf aanzienlijk zwaarder dan ik persoonlijk gewend ben; de standaard mag er ook wezen. Gelukkig voel je dan ook meteen waar je voor betaalt. Eenmaal uit de bescherming getoverd en op de standaard getild is het resultaat een prachtig plaatje.
Het gamer-uiterlijk is prominent, maar ik durf te stellen dat het voor de non-gamer geen storende factor zou zijn. Toegegeven, waarom je als non-gamer de PG27UQ zou aanschaffen, is mij allicht onbekend. Maar ja, er zijn nou eenmaal individuen die het enkel voor de specificaties doen.
Voor het gebruikersgemak is het scherm te kantelen naar boven, onder én opzij! Laatstgenoemde maakt het aansluiten en managen van kabels tijdens het werken zeer eenvoudig. Bovendien is het voor designwerk zeer handig, wat de monitor wederom aantrekkelijk maakt voor de semiprofessionele designer. Nou wil ik mezelf niet zozeer in die categorie plaatsen, maar als persoon zijnde die regelmatig foto’s bewerkt was dit een doorslaggevende factor voor een positieve designervaring.
Als laatste toveren we nog even de klep tevoorschijn om de poorten af te dekken. Hierdoor krijgt de monitor een erg schoon uiterlijk.
Zo komen we aan bij het gewichtige onderdeel van de review en dat is hoe de PG27UQ in de praktijk weet te presteren. Tja, dat is me nog best een verhaal te noemen. De korte versie is dat ik met een lichtelijk mishaagd gevoel in de maag zit. Niet zozeer richting de monitor zelf, maar eerder vanwege de realiteit daaromheen. Laten we dan maar beginnen met de lange versie van het verhaal en dat is met een uitleg omtrent wat technologische zaken.
144Hz en chroma subsampling
Het voornaamste verkooppunt van de PG27UQ is logischerwijs de refresh rate van 144Hz. Wat je als gemiddelde consument wellicht niet weet, is dat dit buiten de bandbreedte ligt die momenteel beschikbaar is voor digitale signalen. HDMI 2.0b ververst namelijk op maximaal 60Hz wanneer een 4K-resolutie wordt gehanteerd, terwijl DisplayPort maximaal 120Hz ondersteunt. Hoe weet ASUS dan de 144Hz te bieden die op de doos staat? Dat is een optie via het zogeheten chroma subsampling.
Wat dat inhoudt, is vrij simpel. De hoeveelheid kleurdata in het signaal wordt gecomprimeerd tot het punt dat deze op de genoemde refresh rate doorgevoerd kan worden. Nou resulteert dit in een eenvoudig probleem en dat is informatieverlies. Het gevolg is dat kleuren niet langer accuraat worden weergegeven of er zelfs corruptie van kleuren kan ontstaan. In games valt dit met een oplettend oog op, maar het is met name te merken tijdens het dagelijkse gebruik en dat is onacceptabel.
Een voorbeeld hiervan is zwarte tekst die lichtelijk geel werd op een witte achtergrond. Dat ASUS de grenzen heeft willen verleggen met de PG27UQ, is erg tof, maar het is gewoonweg niet praktisch om deze refresh rate in te schakelen. Niet alleen vanuit een technisch standpunt trouwens. Want ja, probeer ook maar eens 144 frames per seconde te behalen in moderne games op een 4K-resolutie. Daar gaan we straks even naar kijken wanneer we de benchmarks erbij halen.
HDR en haar kwalen
Aansluitend komen we aan bij het tweede grote verkooppunt en dat is HDR. Nou kan je in theorie HDR-video genieten, zoals blu-ray of streams, maar de ondersteuning hiervan is nog vrij beperkt. In een realistisch scenario zal je dus enkel gebruik maken van HDR in pc-games die het zodoende ondersteunen. Maar ja, die lijst is vooralsnog niet heel erg groot te noemen, zoals te zien op de PC Gaming Wiki.
Daarnaast verschilt het per game hoe de HDR ingeschakeld dient te worden. Zo is het mogelijk om in Battlefield 1 HDR gewoonweg aan te zetten in de opties. Daarentegen dien je voor Call of Duty: WWII de HDR-instelling in Windows 10 zelf in te schakelen. Het probleem van dit besturingssysteem is dat SDR-content tijdens de inschakeling al zijn kleuren verliest en er een grijze waas over content lijkt te liggen. Om dit te voorkomen, moet je de HDR-instelling aldoor aan- en weer uitzetten.
Mede daardoor acht ik de HDR-ondersteuning als een “geinig" extraatje, maar vooralsnog geen verkooppunt. De toevoeging hiervan aan de immense lijst van technologieën in de PG27UQ begrijp en waardeer ik echter wel. ASUS wenst nou eenmaal die complete, ultieme ervaring aan te beiden met deze monitor. Dat Microsoft nog geen propere HDR-ondersteuning weet te bieden zonder kwalen, is iets dat buiten de macht van ASUS ligt.
OSD-menu
Graag wil ik nog even het OSD-menu aanhalen, dat in de praktijk erg gemakkelijk te bedienen is. Een fijnere ervaring met een dergelijk menu heb ik niet eerder gehad en dat dankzij de bronzen joystick. In het menu tref je overigens de nodige opties aan, waaronder de overklokmogelijkheid tot 144Hz, een blauwfilter, diverse aanpassingen van kleur en belichting, RGB-opties, input-selectie en nog veel meer.
We nemen ook nog even de kijkhoeken mee van de monitor, die in de praktijk nog vrij goed blijken te zijn. Dat mag ook wel, gezien de instelbaerheid van het scherm. Qua kleurvervorming of dergelijke zaken maak ik gelukkig niets mee bij het kijken vanuit een hoek. De FALD en quantom dots spelen hier vermoedelijk een grote rol in.
Om de waarde van de monitor en gebruikte technologie te meten, is er gekeken naar twee belangrijke factoren. Als eerste de kleuraccuraatheid en tot hoeverre deze gekalibreerd diende te worden voor een perfecte weergave. Vervolgens hebben we benchmarks met de ASUS ROG Poseidon GTX1080 Ti om te bepalen hoe realistisch het behalen van 144Hz of 120Hz werkelijk is. Om alvast een tipje van de sluier te lichten; het is nou niet echt realistisch.
Kleuraccuraatheid en kalibratie
Om de monitor tot het uiterste te kalibreren is gebruik gemaakt van de X-Rite iDisplay Pro in combinatie met DisplayCal. Alvorens de kalibraties en tests zijn uitgevoerd, heeft de monitor een langdurige tijd kunnen opwarmen. Nou oogt de monitor met haar fabrieksinstellingen al zeer accuraat als het gaat om de kleuren en algehele weergave. Toch is het leuk om dat laatste beetje verbetering eruit te persen. Hieronder een overzicht van de opstelling;
[list][/list]
Vanuit de fabriek staat de PG27UQ overigens ingesteld op Racing Mode. Dit is vrijwel de standaard voor monitoren van ASUS. In het OSD-menu zijn nog andere profielen te vinden, waaronder de sRGB-modus. Dit is de enige variant waarin het niet mogelijk is om handmatig de helderheid, het contrast, de kleurtemperatuur en gamma aan te passen. Nou is dit vrijwel niet nodig, aangezien de fabriekswaarden van de monitor al zeer goed uit de test komen met het Racing-profiel. Dat is hieronder zichtbaar.
Grotere versies van de afbeeldingen zijn te bekijken door op ze te klikken.
Fabriekswaarden
Na een kalibratie van maximale duur, meestal 45 minuten, hebben de genoemde verbetering er inderdaad nog uit kunnen persen. Op het gebied van contrast is deze minimaal, maar de kleuren zijn na de kalibratie het accuraatst wat ik dusver heb mogen meemaken. Petje af dus voor ASUS en de kwaliteitshandhaving bij de productie van de PG27UQ. Dit getuigt ook van het mogelijke gebruik van deze monitor vanuit een designerstandpunt, met als enige uitzondering als je 10 bit kleurweergave wenst.
Met de huidige techniek, 8 bit kleurweergave + zogeheten dithering, is het mogelijk om in de buurt te komen van een 10 bit weergave. Een simpel testplaatje onthult echter dat de weergave eerder in de buurt zit van 8 bit. Dan is er natuurlijk nog het feit dat 10 bit niet te combineren valt met 144Hz of 120Hz. Je zal daarvoor de refresh rate moeten verlagen naar 98Hz. Het is dus een kwestie van wachten op HDMI 2.1 en een opvolger van de PG27UQ om alle technologieën proper samen te brengen.
Na kalibratie
Gaming benchmarks
Alle benchmarks zijn driemaal uitgevoerd om een eventuele foutmarge zo klein als mogelijk te maken. Er is geen gebruik gemaakt van vaste benchmarks om in plaats daarvan een realistische testomgeving te creëren. Naast het meten van de framerate wenste ik ook G-SYNC in actie te zien bij de framerates die gegarandeerd variabel zijn. Zodoende ben ik uitgekomen voor mijn tests bij een tweetal shooters, Titanfall 2 en Battlefield 1, en een tweetal RPG’s, Path of Exile en Divinity: Original Sin 2.
In beide categorieën hebben de eerstgenoemde games veel effecten, waarbij de andere games uitgebreide grafische pracht tonen. Het gebruikte testsysteem is hieronder te zien, waarbij ook de resultaten. Wat mij betreft zijn ze zoals verwacht, als in, dat het vooralsnog vrij lastig is om de 120 frames per seconde te behalen op 4K. Hierdoor kun je dus nog niet optimaal gebruik maken van de refresh rate van de PG27UQ in de modernste games. Tenzij je natuurlijk een RTX2080 in de pre-order hebt staan, want dan is het een ander verhaal.
Als positieve afsluiter wil ik wel nog G-SYNC aanhalen, die aldoor voor een soepele ervaring zorgde. In Path of Exile, waarin de explosies en effecten aldoor afgaan, was dit een fantastische belevenis. Het gemakkelijk kunnen lezen van tekst van de loot filter, ondanks de chaos, klinkt wellicht als iets kleins. Maar het geeft de broodnodige rust aan de ogen die je in een game zoals Path of Exile anders niet zou hebben. Kortom, dat stukje technologie is een uitstekende toevoeging aan het geheel.
Aan het einde van de dag, na vele uren besteed te hebben aan de PG27UQ van ASUS, resteert er een simpele vraag. Is het de moeite waard om deze monitor aan te schaffen? Het antwoord is meer dan een volmondig “ja" of “nee" en de complexiteit daarvan is moeilijk te bevatten. Er zullen maar weinig gamers zijn die 2500,- euro willen betalen voor een monitor. Maar laten we wel wezen, de doelgroep die dit product kan overwegen, kijkt minder streng naar de prijs. Als je op zoekt bent naar de ultieme gamingmonitor op de huidige markt, dan is dit gewoonweg je beste keuze.
Mocht je nou geduld uitoefenen en enkele jaren wachten, dan zal een monitor van dit kaliber veel goedkoper te verkrijgen zijn. Nota bene met de realisatie van alle features dankzij geüpdatet HDMI en/of DisplayPort. Desondanks is 4K gaming op “slechts" 120Hz, mits je daar de grafische kracht voor bezit, een uitmuntende ervaring. Het niet kunnen toepassen van 144Hz met een volledige, 10 bit kleurweergave maakt voor pc-gaming uiteindelijk weinig tot geen verschil.
Als we kijken naar de HDR-functionaliteit, tja, dan ben ik minder te spreken over de PG27UQ. Begrijp me niet verkeerd, de toepassing ervan in pc-games werkt naar behoren. Voor blu-ray is dit echter een ander verhaal en is het gebrek aan een ware 10 bit kleurweergave een domper op de ervaring. Mocht je een multimediafanaat zijn, dan ben je dus goedkoper en beter af met een 4K HDR-televisie. Nota bene als je ook nog eens HDR-ondersteunde games op de console wil spelen naast je pc-games. Maar ja, dat is nou eenmaal niet de primaire markt waar ASUS op richt met dit product.
Uiteindelijk komt de keuze dus neer op je persoonlijke wensen en dat is de beste samenvatting die ik je kan geven. Als de “mindere" aspecten van de PG27UQ je niet interesseren, dan is deze tijdelijke koning van de monitoren de beste ervaring die je op het moment kan krijgen. Mijn ogen zijn in ieder geval vrij verwend door de soepelste 4K-ervaring dusver en dat weet ASUS als één van de weinigen te bieden. Voor deze gedurfde fusie van technologieën en het verleggen van grenzen verdient de fabrikant van mij een dikke stempel. Ik kan niet wachten om de opvolger te zien die gebruik maakt van HDMI 2.1 en ongetwijfeld weer grenzen zal verleggen.
