Wil je meer weten over onze samenwerking met Megekko? Check dan ons reviewbeleid.
Review: MSI Claw Ultra 7
Links; Navigatie;Sinds de lancering van de Nintendo Switch kwam er steeds meer aandacht op handhelds te staan, waar Valve met de Steam Deck succesvol op inspeelde. Hoe mooi is het om de games die je normaal gesproken thuis speelt mee te nemen, om onderweg of bijvoorbeeld op vakantie te spelen. Waar de Steam Deck met zijn eigen OS is uitgerust zijn andere, nieuwe handhelds uitgerust met Windows 11. Daarvan bespreken we vandaag MSI zijn uiting: de Claw A1M.
De MSI Claw is er in twee smaken: een variant met een Intel Ultra 5-processor en een variant met een Intel Ultra 7-processor. Beide processoren maken gebruik van de nieuwe Intel ARC technologie voor de grafische verwerking, waarbij de Ultra 5 gekoppeld is aan 512GB aan opslagruimte, is deze bij de Ultra 7 verhoogd tot 1TB. De variant die wij hebben getest is uitgerust met de Ultra 7 processor, dus de krachtigste variant.
Nu leent Windows 11 zich normaal gesproken niet voor kleine touchscreens, dus zijn we heel benieuwd hoe MSI dit heeft aangepakt om er hopelijk een zeer gebruiksvriendelijke gaming handheld van te maken.
Een overzicht van de specificaties:
MSI | Claw A1M | |
---|---|---|
Processor | Intel Core Ultra 5 | Intel Core Ultra 7 |
Graphics | Intel Arc Graphics | |
Memory | Max 32GB LPDDR5-6400 | |
Storage Capabilities | 1x M.2. 2230 SSD (Gen 4) | |
Installed Storage | 512GB SSD | 1TB SSD |
Display | 7” FHD (1920x1080), 120Hz, IPS-Level Touchscreen | |
Battery | 6-Cell 53 Battery (Whr) | |
AC Adapter | 65W PD adapter | |
OS | Windows 11 Home | |
Communication | Intel® Killer™ BE Wi-Fi 7 + Bluetooth 5.4 | |
Audio | 2x 2W Speaker | |
Audio Jack | 1x Mic-in/Headphone-out Combo Jack | |
I/O Ports | 1x Type-C (USB / DP / Thunderbolt™ 4) with PD charging 1x Micro SD Card Reader | |
Security | Fingerprint Security | |
Dimension (WXDXH) | 294 x 117 x 21.2 mm | |
Weight with Battery | 675 g |
Als we de doos er bij pakken komt de Claw in een donkere doos met daarop een afbeelding van de Claw waarop het duidelijk zou moeten zijn dat we hier te maken hebben met een apparaat gemaakt voor één doeleinde: gaming.
Als we de doos open maken zien we dat alles netjes verpakt is, en dat we ook een extra accessoire terugvinden welke bij de Ultra 5 standaard niet wordt meegeleverd, namelijk een mooie beschermhoes.
Naast de beschermhoes vinden we uiteraard ook de Thunderbolt 4 oplader die groter is dan je wellicht zou verwachten, maar er gaat natuurlijk wel 65 watt doorheen, waardoor de oplader zijn warmte wel goed kwijt moet kunnen. Ook wel fijn is dat de oplader aardig wat lengte heeft aan de kabel, waardoor je niet binnen één meter van een stopcontact hoeft te gaan zitten als de Claw bijna leeg is.
Als we de MSI Claw zelf even op een mooie standaard plaatsen, dan zien we een mooie handheld die goed in elkaar zit. Alle denkbare knoppen en controllers zitten erop en zijn behoorlijk goed geplaatst vanuit een ergonomisch standpunt. Hij ligt daardoor ook behoorlijk goed in de hand.
Als we de achterkant en bovenkant goed bekijken zien we behoorlijk wat luchtroosters zitten zodat de warmte goed kan worden afgevoerd. Alle I/O is verder bovenop geplaatst waaronder een koptelefoon-connector, powerbutton met ingebouwde vingerafdrukscanner en de Thunderbolt 4 connector. Mocht 1TB aan SSD ruimte niet voldoende zijn kan je dit ook nog uitbreiden met een Micro-SD kaart die je bovenop in de MSI Claw kan klikken.
Al met al zit de Claw dus goed en doordacht in elkaar.
Nu we de MSI Claw goed hebben bekeken wordt het tijd om wat dieper in het gebruik te duiken. Zoals al eerder vermeldt maakt de Claw gebruik van Windows 11 als basis met daarover heen een UI laag genaamd “MSI Center M". Als we de Claw opstarten komen we direct in deze UI terecht en qua uiterlijk en gebruiksvriendelijkheid heeft MSI het goed voor elkaar. MSI Center M gebruik je naast games ook om alle instellingen van de Claw aan te passen, waaronder de RGB-verlichting via MSI Mystic Light.
Binnenin de MSI Center M laag kan je heel gemakkelijk games vanuit verschillende launchers samenvoegen zodat je gemakkelijk door de games heen bladert. De meest populaire launchers zijn als icoon al toegevoegd, denk aan de launchers van Blizzard, EA, Steam, Xbox, Ubisoft en Epic Gaming. Zodra er games via deze launchers zijn geïnstalleerd kan je in de Center M software deze laten scannen en toevoegen als snelkoppeling waardoor je snel games moeten kunnen opstarten.
Maar hoe installeer je de launchers en de games überhaupt? Zodra je één van de launchers aanklikt wordt je de eerste keer automatisch naar een download pagina de Windows 11 desktopmode gestuurd, waar de download (niet altijd) standaard wordt gestart. Het installeren van de launchers verloopt daarna exact hetzelfde als op elke Windows laptop/desktop met als enige verschil dat het wat lastiger te bedienen valt op het kleine scherm.
De Windows 11 desktopmode kan je altijd naartoe schakelen met één druk van de knop, maar eerlijk gezegd is dit zonder muis en toetsenbord behoorlijk priegelig en we wellicht was het beter geweest als ook het installaties van de launchers en de games binnenin de Center M software had gekund. Je kan daarnaast ook soms tegen kleine installatievragen aanlopen zoals de Direct X installatie op de foto hieronder waar het wat moeite kostte om de juiste vinkjes aan of uit te zetten.
Naast de bekende launchers en Windows 11 games is er nog een extra mogelijkheid om games te installeren en te spelen. Dit kan namelijk via de Google Playstore, waardoor je op papier een grote hoeveelheid extra games tot je beschikking hebt. Waar we echter meerdere malen tegen aanliepen is, dat veel bekendere games of niet beschikbaar waren in onze regio of dat ze simpelweg niet goed wilde samenspelen met het scherm en/of de controllers.
Leuke toevoeging, maar levert op dit moment nog meer irritaties dan plezier aangezien je simpelweg een Android telefoon emuleert. Maar wellicht brengen toekomstige software-updates hier positieve veranderingen in.
De MSI Claw is natuurlijk gemaakt voor één doeleinde en dat is onderweg, in een luie stoel of bijvoorbeeld op vakantie kunnen genieten van dezelfde games die je normaal thuis speelt. Dus hoe bevalt de MSI in de praktijk, hoe is de accuduur en hoe zijn de gameprestaties? Dat zijn enkele vragen waar we nu antwoord op gaan geven.
Op de MSI Claw hebben we verschillende games geïnstalleerd waaronder Devil May Cry 5, Football Manager 2023, Batman Arkham City, Control en Deus Ex Mankind Divided. We zullen niet elke game in detail bespreken, maar we pakken er een paar uit.
Football Manager 2023
Als we beginnen met Football Manager 2023 is de standaard versie simpelweg onspeelbaar, omdat het totaal niet geprogrammeerd is voor Touch of Controller bediening. De elementen waren erg klein, scrollen was erg lastig en alles moest met het puntje van je vinger aangeklikt worden. Dus deze game is niet aan te bevelen op een Windows Gaming Handheld.
Batman Arkham City
Batman Arkham City gaf daarentegen wel een mooie speelervaring, omdat het direct herkende dat een controller was aangesloten en daar het hele menu, plus spelbesturing op aanpaste. De game zag er prima uit op 1920×1080 met de meeste settings op medium/low en draaide grotendeels ook wel vloeiend. Al zagen we wel steeds framedrops de eerste paar seconden als het spel net is ingeladen of we een nieuw gebiedje in liepen. Ditzelfde zagen we ook terug in de ingebouwde benchmark, de eerste keer dat we hem draaide hadden we een minimum framerate van 17 met een gemiddelde van 100 FPS. Toen we hem voor de 2e keer draaide was de minimum framerate gestegen naar 73 en het gemiddelde daardoor ook naar 113 FPS.
Control
Control gaf qua gameplay en soepelheid hetzelfde beeld als Batman Arkham City. Omdat de game ook op consoles uit is hoef je zelf geen zorgen te maken over de speelbaarheid op de MSI Claw. Er werd bij het opstarten direct herkend dat er een controller was ‘aangesloten’ en de menu’s waren prima op de gebruikservaring aangepast. Bij de grafische settings stelde de game zelf voor om 1920×1080 te pakken met de meeste settings op low en dat is begrijpelijk aangezien het een iets moderner spel is die ook meermaals door Nvidia is gebruikt om de kracht van o.a. DLSS aan te tonen. Gemiddeld genomen draaide de game prima en schommelde de framerate tussen de 50 en de 75 FPS met uitschieters naar boven, maar vooral bij het inladen van een level en als er een nieuw gedeelte ingeladen moet worden van de omgeving dropt de framerate duidelijk en zal je een aantal haperingen ervaren. Al met al zag de game er wel prima uit zelfs met de low settings omdat je door het 7-inch scherm toch een behoorlijke scherpte te zien krijgt.
Devil May Cry 5
We hebben behoorlijk genoten met Devil May Cry 5 op de MSI Claw! De game speelde erg soepel en knalt echt van het scherm af. Hier zie je wel hoe goed een game geprogrammeerd kan worden zodat het ook goed draait op ‘mindere’ hardware dan een desktop of bijvoorbeeld een PS5. Hier en daar waren kleine haperingen te merken maar over het algemeen werd op 1920×1080 met medium settings een steady 60 tot 70 FPS. Het speelde zelfs zo lekker, dat de reviewer in kwestie in Frankrijk bij het zwembad lekker is verder gegaan.
Temperaturen en geluidsproductie
De Intel processor zorgt voor een interessant dilemma aangezien het best een krachtige chip is en dan vooral op het gebied van CPU-cores. Zeker bij Control (en ook bij Devil May Cry 5) had de chip het wel behoorlijk zwaar om een steady framerate op het scherm te blijven toveren en begonnen de fans iets harder te draaien dan bij andere games. Aan de achterkant was de extra warmte ook goed voelbaar als je je handen bij de ventilatiegaten hield, maar gelukkig is het design van MSI wel zo slim in elkaar gezet dat de plakken waar je handen zitten niet tot nauwelijks warmer worden. Dus de “Cooler Boost Hyperflow" koeling zit goed in elkaar en zorgt ervoor dat de game ervaring niet negatief wordt beïnvloedt door warmteontwikkeling of opstijgende ventilatoren.
Accuduur
Maar hoe zit het nu met de accuduur? MSI claimt dat de Claw met de grotere 53WHr accu in combinatie met de Intel chip tot wel 50% langere accuduur moet kunnen halen dan de concurrentie. Dus hoe is dat in de praktijk gegaan? Devil May Cry 5 bleek de zwaarste dobber waarbij er net iets meer dan één uur gespeeld kon worden, terwijl Batman Arkham City (de oudste game in dit lijstje) de langste accuduur bood met ruim twee uur. Dus de accuduur kan behoorlijk variëren met betrekking tot de game(s) die je gaat spelen. Je zal de accuduur wel nog iets kunnen verlengen als je gaat spelen met de grafische instellingen (lower settings en bijvoorbeeld een framerate cap op 30 FPS). Maar helaas is de accuduur niet om over naar huis te schrijven en zal hopelijk met toekomstige software updates nog iets verbeteren. Wel biedt de MSI Claw een iets lagere accuduur dan de ASUS ROG Ally, die in de meeste testen bij ons het net iets meer dan een uur volhield.
De MSI Claw is zonder meer een interessant apparaat waarbij de gameprestaties redelijk goed zijn en de accuduur iets langer is dan een directe concurrent in de vorm van de ROG Ally.
De Intel chip weet op processor gebied zijn mannetje wel te staan, maar grafisch merk je dat de AMD Ryzen Z1 Extreme chip net iets krachtiger is. De kleine haperingen bij het inladen van spellen was op de Ally ook veel minder aanwezig of helemaal niet, dus hopelijk weet MSI dit met toekomstige software updates op te lossen en te verbeteren. Als het gaat om de games zelf qua besturing zou ik zelf aanraden vooral te focussen op games waarbij je weet dat er ook een console versie van uit is. Hierdoor loop je tegen veel minder issues of irritaties aan en kan je direct bij opstarten aan de slag via de controller.
Het scherm zelf ziet er erg mooi uit (al hadden we liever een OLED-scherm gezien, wellicht voor de tweede generatie MSI?), het is met 120Hz behoorlijk soepel en weet net zoals de ROG Ally (die hetzelfde beeldscherm heeft) de details goed op de voorgrond te duwen waardoor het er zelfs met lagere grafische setting nog steeds scherp uit ziet.
De software staat nog een beetje in zijn kinderschoenen, maar heeft zeker potentie. MSI Center M heeft al behoorlijk wat pluspunten die de gebruikservaring ten goede komt waaronder het gemakkelijk kunnen bladeren door verschillende instellingen van de MSI Claw, het toevoegen van geïnstalleerde games in het homescherm en Mystic Light. Waar het daarna misgaat is Windows 11 zelf. Windows 11 is niet gemaakt om op een 7 inch scherm gebruikt te worden en games installeren via de verschillende launchers zijn soms een bron van ergernis omdat je vingers te dik/groot zijn voor het kleine klikelement. MSI (en andere Windows handheld fabrikanten overigens) zouden hun UI-schil hierop moeten uitbreiden zodat je eigenlijk nooit Windows 11 desktop mode hoeft in te gaan. Dit zal de gebruikservaring zeker ten goede komen, maar vooral ook de snelheid met elke handeling.
Als MSI het voor elkaar krijgt om de accuduur en de UI te voorzien van flinke updates dan zal het ook steeds een leuker apparaat worden, maar dan hopelijk ook tegen een iets lager prijskaartje want de MSI Claw is gemiddeld genomen iets hoger geprijsd dan de concurrenten. Maar in het geheel genomen is het een zeer interessant apparaat, maar niet zonder minpunten.