Review: MSI Katana GF76 12UE-013NL
Links; Navigatie;- Specificaties
- Showcase
- Invoer - toetsenbord en touchpad
- Scherm - kleurdekking en gebruik
- Prestaties - benchmarks, SSD, temperaturen en geluid
- In de praktijk - ervaring en batterij
- Conclusie
De Katana GF76 maakt onderdeel uit van MSI’s nieuwe gaminglaptopgeneratie met Intel Alder Lake-processoren. Waar de Katana GF76 specifiek gebruik maakt van de Intel Alder Lake-H; het high-end platform van Alder Lake’s mobiele variant.
De GF76 is uitgerust met een Intel Core i7-12700H processor, 16 GB aan 3200 MHz DDR4-werkgeheugen, een Nvidia GeForce RTX 3060 Laptop GPU, een 1 TB M.2 Gen4 SSD en een 17,3″ Full HD (1920×1080) scherm met een vernieuwingsfrequentie van 144 Hz. De GF76 heeft een kleiner broertje van 15,6″ die door het leven gaat als de GF66 - het beeldschermformaat is dan ook het enige onderscheid tussen de twee.
De GF76 heeft stevige specificaties voor een competitieve prijs van € 1749,00. Weet deze Katana met het mes aan de goede kant te snijden? Je leest het in deze review.
Een overzicht van de specificaties:
Van de Katana GF76 - het 17,3″ Full HD-model - zijn nog wat configuratie smaken te vinden. Dit uit zich voornamelijk in wat meer werkgeheugen, een krachtigere processor en in veel gevallen een wat krachtigere Laptop GPU. Het GF76 (12UE)-model heeft een Nvidia GeForce RTX 3060 Laptop GPU, waar het GF76 (12UG)-model een Nvidia GeForce RTX 3070 Laptop GPU bezit. Nog een stapje daarboven bevindt het GF76 (12UGS)-model zich met een Nvidia GeForce RTX 3070 Ti Laptop GPU - de configuraties leggen vooral de nadruk op een krachtigere Laptop GPU.
Het reviewmodel: de Katana GF76 12UE-013NL is dus het (12UE)-model, zoals af te leiden is aan de naam c.q. de codering. Deze gaminglaptop heeft een Nvidia GeForce RTX 3060 Laptop GPU met 6GB GDDR6-geheugen, een TGP van 105 watt tezamen met een boost kloksnelheid oplopend tot 1475MHz. De Intel Core i7-12700H processor maakt een belangrijke combinatie als het om prestaties gaat. De 11e generatie - Intel Tiger Lake kon de competitie van AMD nauwelijks bijbenen. Met de komst van de mobiele variant van Intel Alder Lake zou het tij moeten keren.
De Intel Core i7-12700H bevat 6 Power-kernen en 8 Efficiency-kernen; effectief zijn dit 14 kernen en 20 threads. De Power-kernen maken namelijk gebruik van hyperthreading, waar dit op de Efficiency-kernen ontbreekt. De Intel Core i7-12700H heeft 24 MB L3-cache met een standaard TDP van 45 watt. De Power-kernen werken standaard op 2,3 GHz en hebben een boost tot 4,7 GHz. De Efficiency-kernen werken standaard op 1,7 GHz en lopen maximaal in boost-modus op tot 3,5 GHz.
Verder biedt de GF76 12UE-013NL een HD-webcam van 720p/30FPS, een 802.11ax WiFi 6-chip met Bluetooth 5.2, een verlicht toetsenbord en twee 2W-speakers. De toetsenbordverlichting kan naar wens uitgeschakeld worden middels MSI’s software. Dit betreft single-color verlichting op de kleur rood. In het opvolgende hoofdstuk maak je verder kennis met de laptop en zijn aansluitingen.
De Katana GF76 verschijnt in een relatief algemene verpakking. Inhoud bestaat uit de laptop, de 240W-adapter (voeding), een handleiding en diverse informatieboekjes. Bescherming van de laptop beoogt prima.
.JPEG)
.JPEG)
Met de komst van de Katana GF76 maken we op de redactie van TechGaming voor het eerst kennis met de mobiele variant van Intel Alder Lake. MSI was overigens de eerste die er snel bij was. De Katana GF76 is volledig vervaardigd uit kunststof, iets wat dan ook in lijn licht met de prijssegmentering van deze gaminglaptop. Veelal gaan de duurdere modellen gepaard met materiaalkeuzes zoals metaal en aluminium behuizingen. Het MSI-drakenlogo is subtiel te vinden op de klep. De Katana GF76 is 389 mm breed, 273 mm lang en 25,2 mm hoog en weegt 2,6 kilogram.
.JPEG)
.JPEG)
.JPEG)
.JPEG)
Desalniettemin beoogt de bouwkwaliteit van de kunststof constructie goed. Bij het uitoefenen van druk op diverse positie van de behuizing, is het enige punt van flex op het middengedeelte direct boven het toetsenbord. Verdere posities geven weinig tot niet mee, dit zijn dan ook de posities waar je polsen veelal rusten ter hoogte van het touchpad. Prijsverhouding en afwerking lijken hand in hand te gaan.
Op de linkerzijde van de laptop bevinden zich een tweetal USB-poorten, waarvan één USB 3.2 Gen 1 Type-A poort en één USB 2.0 Type-A poort. Hier bevindt zich ook een uitsparing voor ventilatie met daarboven de stroomaansluiting.
.JPEG)
Op de rechterzijde bevindt zich een LAN-poort, een HDMI-poort (4K/60Hz), een USB 3.2 Gen 1 Type-C poort, een USB 3.2 Gen 1 Type-A poort en een gecombineerde microfoon- audiolijningang. Aan de achterzijde van de laptop zijn verder geen poorten te vinden, wel zitten hier twee ventilatieopeningen. Belangrijk aspect dat wellicht ontbreekt voor je op deze laptop is de ondersteuning voor Thunderbolt 3/4, USB 3.2 Gen 2 en/of USB 3.2 Gen 2×2. In dit prijssegment moeten we dan ook een realistische kijk hebben op zaken, deze features zijn weggelegd voor de duurdere modellen.
.JPEG)
.JPEG)
Ook geldt dit voor de ingebouwde netwerkchip: de Intel WiFi 6 AX200 die aanwezig is op deze Katana GF76. Waar de duurdere modellen veelal gebruik maken van Intel’s WiFi 6E AX210-netwerkchip. Opvallend feit is dat deze twee chips zich op het moment van schrijven op de Nederlandse markt elkaar niet ver ontlopen qua prijs.
De onderzijde van de laptop maakt gebruikt van een deels gesloten en open ontwerp. Wie goed kijkt ziet de koperen heatpipes door de ventilatieopeningen. De laptop is verhoogd met rubberen pootjes, zodat deze aan de onderzijde ook warmteproductie kwijt kan.
.JPEG)
.JPEG)
Toetsenbord
Zoals eerder in de specificaties vermeldt maakt de Katana GF76 gebruik van een single-color verlichting van het toetsenbord; dit is rood. Met de F8 + FN-toets op het toetsenbord kan je de verlichting naar lichtintensiteit- helderheid instellen. Deze heeft drie modi van helder tot gemiddeld naar laag. Nog een keer doordrukken maakt het dat de verlichting uitgeschakeld is.
De FN-toets in combinatie met diverse functietoetsen laat een prima arsenaal zien voor algemeen- en gaming gebruik. Mediaopties zoals volume verhogen en verlagen, het dempen van geluid en de microfoon behoren tot de mogelijkheden. De twee memorabele opties middels de FN-toets zijn die op de pijltoetsen. Op de omhoog (vooruit) pijltoets kan je de fans op 100% zetten en op de omlaag (achteruit) pijltoets kan je een vizier op het scherm toveren o.a. voor FPS-gaming.
De toetsenbordindeling is standaard - met het bredere ontwerp is er ruimte voor een numpad, deze is relatief compact opgenomen in de totale indeling, maar representeert wat extra liefde voor productiviteit. De weerstand van de toetsen zijn bij een initiële toetsaanslag wat stevig, maar toveren al snel een soepele typervaring.
.JPEG)
.JPEG)
.JPEG)
.JPEG)
Touchpad
Het touchpad is wat compacter en oriënteert zich op de linkerzijde van de behuizing. Positie is wat mij betreft prima, deze vindt meer zijn weg richting de spatiebalk en de welbekende WASD-knoppen. Hiermee ontwijkt de touchpad deels het numpad en mag de focus gewoon duidelijk zijn: gaming.
Onder vingers is er duidelijk op het touchpad een onderscheid te maken tussen de linker- en rechterknop (klik). De touchpad werkt dus met een fysieke klik. Verder zijn de gebruikelijke zaken zoals vegen om te scrollen van toepassing. De touchpad voldoet, maar is niet bijzonder of onderscheidend. Overigens ligt dit in lijn met de verwachtingen. Ik heb liever dikkere specificaties voor een aantrekkelijke prijs, dan wanneer ik een laptop van € 2000 - 3000+ koop waar je gewoon van verwacht dat deze zaken met meer stijl zijn afgewerkt.
Het scherm betreft een 1080p (1920×1080) - Full HD-scherm van 17,3″. De vernieuwingsfrequentie ligt op 144 Hz. De kijkhoeken zijn redelijk, waar de algemene beoordeling van dit beeldscherm ook als redelijk beschouwd mag worden. Het feit dat de vernieuwingsfrequentie op 144 Hz ligt is leuk voor snellere games met name in het FPS-genre.
Kleurdekking en helderheid zijn acceptabel, maar mogen wederom beschouwd worden als redelijk voor het prijssegment. Het is dan ook vooral de totaliteit aan hardware en daarmee specificaties die de Katana GF76 interessant maakt. Met de X-Rite i1Display Pro gemeten ligt het aantal Nits, ofwel de maximale helderheid op 253 Nits. Voor binnen gebruik prima, tevens licht het de kamer goed op in het donker. Voor buitengebruik is 253 Nits in combinatie met zonlicht minder effectief.
De sRGB-dekking is met 59% niet superieur. Voor productiviteit - hetzij zaken in vormgeving en videobewerking is de Katana GF76 de mindere keuze, hier wil je dan gewoon voor weg blijven. Belangrijk om te vermelden is dat ik de vernieuwingsfrequentie belangrijker acht dan de sRGB-dekking op een laptop. Overigens ligt het contrast op 1242, iets wat ik als redelijk tot goed beschouw.
.JPEG)
.JPEG)
.JPEG)
In dit hoofdstuk deel ik statistiek afkomstig uit CPU, GPU en CPU/GPU-gecombineerde benchmarks. Indien nodig licht ik kort mijn bevindingen toe. In het hoofdstuk ‘in de praktijk’ ga ik dieper in op de totaalervaring. De resultaten zijn tot stand gekomen met de Katana GF76 aangesloten op de oplader/adapter. Het energieschema staat op “beste prestaties" (hoogste prestaties) in Windows 11.
Benchmarks
7-Zip
Blender - BMW Render
Blender - Classroom Render
Cinebench R23
Javascript Kraken
PCMark 10
CS:GO
F1 2020
Shadow of the Tomb Raider
3DMark Fire Strike Ultra
3DMark Time Spy Extreme
3DMark Port Royal
SSD
De Katana GF76 is uitgerust met een 1 TB M.2 Gen4 SSD. Met PCIe 4.0 ligt de snelheid gemiddeld dubbel zo hoog dan op PCIe 3.0. Resultaten zijn niet slecht, maar zeker niet uitzonderlijk voor een PCIe 4.0 Gen4 SSD - waar maximale snelheden van 7,100MB/s lees en 6,600 MB/s schrijf snelheden mogelijk zijn.
Temperaturen en geluidsproductie
De Katana GF76 maakt gebruik van MSI’s Cooler Boost 5-technologie. Deze bestaat uit zes koperen heatpipes die de warmte doen verdelen over twee ventilatoren. Van de zes heatpipes staan er twee in verbinding met de Intel Core i7-12700H en vier met de Nvidia GeForce RTX 3060 Laptop GPU.
Gemiddeld tikt de Intel Core i7-12700H een CPU-temperatuur aan van 90 tot 94 graden Celsius onder load met een gemiddeld verbruik van 45 watt. Deze 45 watt is conform de fabrieksopgaaf van Intel, ofwel de standaard TDP van deze processor. Deze resultaten zijn afgenomen onder de “beste prestaties" conform de energiemodus van Windows 11.
Met MSI Afterburner is gekeken naar de GPU-temperatuur van de Nvidia GeForce RTX 3060 Laptop GPU. Gemiddeld ligt de temperatuur rond de 83 - 85 graden Celsius - ook hier is gebruik gemaakt van het profiel “beste prestaties’. Met de meegeleverde MSI Center-software - standaard op de laptop geïnstalleerd is er ook tijdens het afnemen van deze testen gebruik gemaakt van de “Gaming Mode". Het totaalpaatje mag beschouwd worden als “Extreme Performance".
De Nvidia GeForce RTX 3060 Laptop GPU is aangeduid in de specificaties als 105 watt. Grotendeels van de tijd verstookt die GPU 80 tot 90 watt. Waar pieken naar 105 watt voorkomen, maar niet standaard zijn. Overigens geeft MSI wel aan in de specificaties dat dit per scenario kan verschillen. Gemiddeld ligt de geluidsproductie van de fans op basis van het bovenstaande profiel onder load op 46 tot 47 dB(A), dit is gemeten op een afstand van 40 centimeter
.JPEG)
Geluid
Uitgerust met twee speakers van 2 watt en zaken zoals Hi-Res audio, Nahimic Sound 3 en MSI audio boost-technologie weet de kwaliteit redelijk goed te benadrukken. Ook hier is een mix van acceptabel te vinden in de prijscategorie van deze gaminglaptop. Waar men dan ook concessies moet maken.
De Nahimic Sound 3 heeft leuke toevoegingen voor audiogebruik, zowel voor over de speakers als voor een aangesloten headset. Je kan spelen met een equalizer en geluidsprofielen voor o.a. muziek, films, communicatie en gaming. Zaken zoals optimalisaties voor het ontvangen van stemgeluid over Discord behoren ook toe tot de opties, evenals het spelen met de bass en treble.
Ervaring
Er telt ook nog iets als ervaring naast de overige hoofdstukken. De Katana GF76 heeft een kunststof behuizing die prima in een laptoptas glijdt. Ik heb de gaminglaptop op diverse tripjes meegenomen, waar de behuizing na circa 3 weken er nog steeds puik uitziet. Er zijn geen zichtbare krassen of kleine haarkrasjes te vinden, dit geeft dan ook wel wat vertrouwen in de bouwkwaliteit.
De ervaring van de Intel Core i7-12700H gepaard met de Nvidia GeForce RTX 3060 Laptop GPU is episch. Kijk ik terug naar een recent geteste gaminglaptop met de Intel Core i9-11900H samen met een Nvidia GeForce RTX 3080 Laptop GPU - dan zijn GPU-prestaties uiteraard beter; je hebt het hier dan ook over appels met peren vergelijken. Kijk ik naar de prestaties en het gedrag van de Nvidia GeForce RTX 3060 Laptop GPU, dan zien we doorgaans meer prestaties dankzij de combinatie met de Intel Core i7-12700H. Het mag duidelijk zijn; de mobiele variant van Intel Alder Lake is krachtig.
Zowel de synthetische, gecombineerde en game-benchmarks profiteren ervan. Het beeldscherm tovert prima prestaties, waar de kleuren doorgaans wat minder zijn, maar zeker niet volledig afgevlakt. De vernieuwingsfrequentie van 144 Hz is zeker toegankelijk onder 1080p/Full HD. De Katana GF76 levert veel “bang for buck", maar levert ook op wat diverse punten in. Het zit hem dan vooral in wat zaken zoals een instapscherm, een langzamere M.2 Gen 4 SSD en een mindere batterijduur, wat vooral komt door de wat kleinere batterijcapaciteit.
.JPEG)
Batterij
De Katana GF76 is uitgerust met een 53.5 WH-batterij, dit is relatief klein. Je kan spelen met de batterij middels energiebesparende factoren zoals helderheid van het scherm en verlaagde prestaties middels een energieschema. Bij gemiddeld gebruik wist ik 4 tot 5 uur uit de batterij te persen. Gaming levert een resultaat op van hooguit 2 uur, hoewel ik altijd voorstander ben van de laptop aangesloten op het netstroom tijdens het gamen; simpelweg om het feit dat de hardware dan kan functioneren onder maximale prestaties.
Belangrijk detail is de geïntegreerde Intel Iris Xe Graphics G7 (96EU) - ingebakken op de Intel Core i7-12700H processor. Deze wisselt af met de Nvidia GeForce RTX 3060 Laptop GPU afhankelijk van 2/3D-appliacaties - iets wat ook extra batterijbesparing oplevert.
De MSI Katana GF76 12UE-013NL kenmerkt zich als een instapmodel gaminglaptop, die voor een interessante doch eerlijke prijs over de toonbank gaat. Is de combinatie van een Intel Core i7-12700H en Nvidia GeForce RTX 3060 Laptop GPU de juiste formule? Je leest het in deze eindconclusie.
Met de komst van de mobiele variant van Intel Alder Lake lijkt het er toch écht op dan het tij gekeerd is. We hebben nog geen hands-on gehad met AMD Ryzen 6000 mobile, wel laat de Intel Core i7-12700H veel achter zich als het om eerdere prestaties gaat uit onze database. De Intel Core i7-12700H laat de Intel Core i9-11900H achter zich - het topmodel van de vorige generatie aan mobiele processoren voor Intel. En dan heb ik nog niet gesproken over het topmodel van deze nieuwe mobiele Intel Alder Lake generatie; de Intel Core i9-12900H.
Het voelt vooral juist aan, iets waar we na de vorige generatie naar smachtte, althans ik. De combinatie van een Nvidia GeForce RTX 3060 Laptop GPU brengt meer vreugde met een krachtige processor zoals deze, iets wat we dan ook in de resultaten terug zien. Gemiddeld scoort de Intel Core i7-12700H 250 punten meer in de Cinebench R23-benchmark als het om single-core prestaties gaat. Waar we op multi-core prestaties ook een kleine verbetering zien, omwille de 4 threads meer die de Intel Core i7-12700H geniet ten opzichte van de Intel Core i9-11900H. Het mag duidelijk zijn: de mobiele Intel Alder Lake processoren laten spierballen zien.
De Nvidia GeForce RTX 3060 Laptop GPU geniet deels mee van de verbeterde prestaties, zowel in de synthetische als game benchmarks. De nieuwe architectuur samen met verbeterde single-core prestaties zijn hier verantwoordelijk voor. Kortom: je perst ook meer prestaties uit de videokaart. Vooral kijkende naar de Full HD resolutie (1920×1080) leunt dit meer op de processor dan direct de videokaart. Het samenspel is om van te genieten.
Verder telt de laptop een gezonde dosis aan USB-aansluiting, niet te gek, maar voldoende voor het prijspunt. De HDMI-poort heeft een (4K/60Hz) output, wat het verbinden van een 4K-monitor interessant maakt. De aanwezige Intel WiFi 6 AX200 had van mij een WiFi 6E AX210 netwerkchip mogen zijn, desalniettemin voldoet WiFi 6 prima voor veel gebruikers. Ik ben zo’n gek die WiFi 6E inmiddels al heeft geadopteerd. Overigens is de toevoeging van de 720p/30FPS webcam een aangename toevoeging voor een gaminglaptop.
Afsluitend is de MSI Katana GF76 12UE-013NL een instapmodel die zich ruimschoots bewijst als degelijke middenklasser als gaminglaptop. De laptop oogt relatief simpel en gekozen materialen spelen logischerwijs in op een scherpere prijsklasse. Desondanks is de afwerking en bouwkwaliteit gewoon goed. Voor het geld krijg je een zeer capabele gaminglaptop, waarmee je het gros van de games vloeiend tot comfortabel speelt. Mocht dit model met een adviesprijs van € 1749,00 je toch te duur zijn, dan is de variant met een Nvidia GeForce RTX 3050 Ti wellicht een betere keuze voor € 1499,00.
