Review: MSI RTX 4060 Ti Gaming X Trio
Links; Navigatie;- Specificaties
- Showcase
- Testomgeving
- Benchmarks
- Nabespreking - temperatuur, vermogen, etc.
- Conclusie
Nvidia heeft haar RTX 4060 Ti en RTX 4060 officieel onthuld, waarvan eerstgenoemde vandaag lanceert. Dat welteverstaan met 8 GB aan GDDR6-geheugen, waarbij in juli een 16GB-versie zal verschijnen. De geteste variant betreft de Gaming X Trio van MSI, die een aantal tientjes boven de basisprijs zal uitsteken. Daarover gesproken; de officiële adviesprijs (basisprijs) van de RTX 4060 Ti betreft een flinke € 449,-. In deze review behandelen we zodoende de GPU zelf en de prestaties die het aftermarket-model van MSI biedt.
Overigens mag de benoemde basisprijs drie tientjes meer zijn dan de voormalige RTX 3060 Ti. Zelfs met inflatie in acht genomen, is er sprake van een milde prijsstijging. Voor dat geld belooft Nvidia een gemiddelde prestatiesprong van 15% in traditionele rendering. Met het gebruik van DLSS 3 - vooralsnog exclusief te vinden op RTX 4000 - zou de gemiddelde sprong tot wel 70% zijn. We gaan dus het nodige bespreken omtrent prijs/prestatieverhouding, de waarde van DLSS 3 en of de RTX 4060 Ti een leuke upgrade is voor eigenaren van oudere, mid-range kaarten.
Hieronder zijn de specificaties te vinden;
Specifications | MSI RTX 4060 Ti Gaming X Trio |
---|---|
GPU | NVIDIA GeForce RTX 4060 Ti 8GB |
Interface | PCI Express Gen 4 |
Base Clock | 2310 MHz |
Boost Clock | Extreme Performance: 2685 MHz (MSI Center) Boost: 2670 MHz |
CUDA Cores | 4352 Units |
Memory Speed | 18 Gbps |
Memory | 8GB GDDR6 |
Memory Bus | 128-bit |
Output | DisplayPort x 3 (v1.4a) HDMI™ x 1 (Supports 4K@120Hz HDR and 8K@60Hz HDR and Variable Refresh Rate (VRR) as specified in HDMI™ 2.1a) |
HDCP Support | Y |
Power consumption | 160 W |
Power connectors | 8-pin x 1 |
Recommended PSU | 550 W |
Card Dimension (mm) | 338 x 141 x 52 mm |
Maximum Displays | 4 |
G-SYNC technology | Y |
Digital Maximum Resolution | 7680 x 4320 |
Nvidia RTX 4060 Ti
De RTX 4060 Ti van Nvidia is op papier een… interessant beestje. Deze GPU bezit minder CUDA-kernen en een kleinere geheugenbus dan zijn voorganger, ofwel de RTX 3060 Ti. Daarentegen liggen de klok- en effectieve snelheden van de RTX 4060 Ti hoger en zou het eindresultaat een prestatiesprong moeten zijn van gemiddeld 15% in traditionele rendering. Dat is geen bijzondere verbetering te noemen, maar wat de 40-uiting vooralsnog exclusief biedt, is ondersteuning voor Nvidia DLSS 3. Daarmee zou de RTX 4060 Ti in ondersteunde games een sprong tot wel 70% maken, aldus Nvidia. Straks duiken we in dit hoofdstuk verder in op DLSS 3.
Mogelijke prestaties terzijde, er is een aspect van de RTX 4060 Ti dat uiterst interessant is: een vermogen van slechts 160 W. Dat ligt 80(!) W lager dan de RTX 3060 Ti en stelt de RTX 4060 Ti in staat om met een enkele PCIe-connector van 6+2-pins aangesloten te worden. Dat met een voedingsaanbeveling van slechts 550 W, kortom, het is op de lange termijn dat je met een RTX 4060 Ti mogelijk geld bespaart. Daarnaast maakt een zuinige GPU zoals deze zich interessant voor compacte builds met beperkte(re) koeling, want een dergelijk vermogen is makkelijk te temmen.
8 GB vs. 16 GB
Met wat typerende zaken besproken, is het tijd om een secundair, doch belangrijk onderwerp te bespreken: de hoeveelheid videogeheugen (VRAM). De RTX 4060 Ti die nú lanceert, betreft de variant met 8 GB aan GDDR6-geheugen. In juli zal een 16GB-variant lanceren met ogenschijnlijk dezelfde specificaties. Losstaande van het geheugen zouden deze twee versies verder identiek moeten presteren. Heeft die 16 GB aan geheugen een meerwaarde en is 8 GB eigenlijk wel voldoende voor de komende jaren? Dat is momenteel een verhit onderwerp, dus laten we die vragen proberen te beantwoorden.
Vanuit persoonlijke ervaring en vanuit testwerk is 8 GB op zich nog voldoende voor 1080p-gaming. Echter beginnen er games te arriveren die meer dan 8 GB aan VRAM slurpen op 1080p. Dat is dan wel met de inschakeling van Ultra Max Turbo Über™-instellingen, waar een XX60-kaart veelal niet voor bestemd is. Hoe dan ook doen prestaties (aanzienlijk) verminderen bij een gebrek aan VRAM, dus bij het spelen van toekomstige, VRAM-hongerige games zal je steeds vaker in een scenario belanden waarin je instellingen terug moet brengen of anders slechtere prestaties tegemoetgaat. Dat klinkt logischerwijs als een probleem waar je je als gamer geen zorgen over wil maken.
Die bottleneck met de VRAM gaat dan helemaal op bij 1440p en 4K-gaming natuurlijk, waar de RTX 4060 Ti tevens niet voor bestemd is. Dat mede vanwege de beperkte geheugenbus van slechts 128 bits. Nou heeft Nvidia daar extra L2-cache voor aangebracht - wat men uitbundig besprak in haar presentatie aan de pers -, maar slimme trucjes kunnen niet blijven compenseren voor een te smalle geheugenbus en een gebrek aan VRAM. Is het dan de moeite waard om te wachten op de 16GB-versie in juli? Nou, nee, en dat doen we verder behandelen bij de nabespreking aan de hand van de gemeten prestaties…
Nvidia DLSS 3
Hoewel ik over DLSS zeker te spreken ben - met name de scherpte en werking van versie 2.0 of hoger -, ben ik nog niet dusdanig enthousiast over DLSS 3. Over deze versie heb ik het eerder nog niet uitgebreid gehad, omdat de relevantie er nog niet was. Dat is wat mij betreft nog steeds het geval, want ten tijde van schrijven zijn er slechts 34 games met DLSS 3-ondersteuning. Zet dat in verhouding met de ~300 DLSS 2-games en de vergelijking is eigenlijk niet te maken. Net zoals bij de voorgaande versies is er meer tijd benodigd om DLSS 3 te implementeren in bestaande en nieuwe games, zodat het relevant wordt voor de meeste gamers.
Wat dat betreft is de RTX 4060 Ti een degelijke keuze om dat geduld mee uit te oefenen, want de XX60-modellen zijn vaak degenen die het langst in gebruik blijven. Over de tijd heen kan je mogelijk extra ‘oempf’ uit je GPU halen naarmate meer games DLSS 3 gaan ondersteunen. Anderzijds valt dat ook te zeggen over de RTX 3000-reeks, want DLSS 3 kán op die architectuur werken - dat heeft Nvidia zelf bevestigd. Kortom, de huidige exclusiviteit voor RTX 4000 is niets meer dan een stukje marketing om de Ada Lovelace-kaarten momenteel aantrekkelijker te doen lijken.
Daarnaast zijn er wat kanttekeningen te maken aangaande DLSS 3. Zo is het inmiddels bevestigd dat het gebruik een hogere input latency teweegbrengt - zelfs met de inschakeling van Nvidia Reflex Boost. Daarnaast is niet elke implementatie van DLSS 3 hetzelfde, waarbij er zogeheten ‘artifacts’ of andere fouten opgemerkt kunnen worden in de ‘frame generation’ (de toegevoegde, kunstmatige frames). Geüpdatet versies van DLSS 3 - mits deze ook ingebracht worden door ontwikkelaars - kunnen dat wegpoetsen naarmate de technologie verder ontwikkeld en verfijnd wordt - net zoals dat bij DLSS 1/2 het geval was.
MSI Gaming X Trio
Tenslotte hebben we nog te maken met het RTX 4060 Ti Gaming X Trio-model dat MSI toegestuurd heeft. Het is een welbekende uiting van de fabrikant met een drietal fans en bovengemidelde koelpotentie. Dit overgeklokte model biedt een boostklok van 2670 MHz en via MSI Center van 2685 MHz, al kan je natuurlijk zelf nog een verdere overklok teweegbrengen. Daarnaast betreft het dezelfde koeler - in ieder geval qua formaat - als bij de RTX 4070 Gaming X Trio. Gezien het lagere vermogen van de RTX 4060 Ti zullen de temperaturen ongetwijfeld laag liggen, wat we dadelijk bij de nabespreking gaan behandelen.
De Gaming X Trio-uitingen van MSI zijn ons verre van onbekend, dus er staat ons een typerende verpakking te wachten. Het geüpdatet ontwerp voor RTX 4000 is duidelijk zichtbaar, al wordt het ook duidelijk dat het ogenschijnlijk dezelfde langwerpige koeler en heatsink betreft als bij zijn RTX 4070 en RTX 4070 Ti-broers. Inhoudelijk komen we een GPU-bracket tegen, een aantal boekjes en ditmaal géén Nvidia 12VHPWR-adapter, want de RTX 4060 Ti maakt gebruik van traditioneel 8-pins PCIe - fijn om weer terug te zien.
Opvolgend werpen we een blik op de kaart zelf en is er sprake van hetzelfde uiterlijk als voorheen. Wat dat betreft is het geen lelijk modelletje en kan ik de Gaming Trio-koelers waarderen voor een relatief neutraal uiterlijk. Verder zien we een PCIe-bracket van twee sloten breed, wat niet gek is voor deze kaart/GPU.
Tenslotte werpen we de typerende blik rondom en zien we dezelfde eigenschappen als bij de andere MSI Gaming Trio-uitingen binnen RTX 4000. Het voornaamste puntje om te benoemen, is die voedingsaansluiting. Deze is teruggebracht naar 8-pins PCIe, ofwel 6+2-pins. Dat is erg prettig voor compatibiliteit en kabelmanagement. Daarnaast kan ik als laatste opmerken dat hier geen dual-BIOS aanwezig is.
Hieronder is een overzicht te vinden van het testsysteem en instellingen die wij gebruiken om videokaarten te testen. Daarnaast is er het overzicht van de geteste games en resoluties. Bij de benchmarks in het volgende hoofdstuk staan de gebruikte video-instellingen per game vermeld.
Verder zijn er twee belangrijke kanttekeningen om te maken aangaande de resultaten. Als eerste hebben we niet op tijd een RTX 3060 Ti kunnen bemachtigen om te hertesten, al is dat geen ramp, want er zijn andere vergelijkings- en besprekingspunten. Ten tweede is de data van de RTX 3050 en RTX 3070 inmiddels verouderd, waarbij die twee kaarten inmiddels 1-3% sneller doen presteren, afhankelijk van de games en het testscenario. Dat dankzij de Nvidia GeForce 522.52-driver die DX12-verbeteringen met zich meebracht. Nochtans zijn we in staat om de resultaten in een vergelijking te plaatsen en op basis daarvan een oordeel te vellen.
Testomgeving | |
---|---|
Processor | Intel Core i9-12900K |
Moederbord | ASUS ROG Maximus Z790 Hero (0703) |
BIOS | XMP, ASUS MultiCore Enhancement en Intel Adaptive Boost ingeschakeld |
Geheugen | Kingston FURY Beast 5200 MT/s CL40 (KF552C40BBK2-32) |
Videokaarten | MSI RTX 4060 Ti Gaming X Trio |
Videodriver | 531.93 |
Video-BIOS | Gaming |
SSD | Samsung 970 EVO Plus 500 GB |
Voeding | ASUS ROG Thor 1200W Platinum |
Processorkoeler | Noctua NH-D15 chromax.black |
Behuizing | Cooler Master Test Bench V1.0 |
Games | 1080p, 1440p & 4K - F1 2021 - Far Cry 6 - Metro Exodus - Shadow of the Tomb Raider - Total War Three Kingdoms 4K 4K incl. DLSS |
Hieronder is een aanzienlijke reeks aan benchmarks te vinden van een diverse lijst aan games. De gebruikte video-instellingen staan vermeld bij de games, waar de focus voornamelijk ligt op rasterization. Dat wil zeggen dat we aan het einde van de lijst pas kijken naar zaken zoals Nvidia DLSS en raytracing. Het belangrijkste is om als eerste te kijken naar traditionele rendering in games voor zowel AMD als Nvidia.
Games - 1080p, 1440p en 4K
F1 2021
Laten we van start gaan met de eerste game in onze testomgeving en dat betreft F1 2021. De primaire vergelijking gaat gemaakt worden met de RTX 3070 in onze testdata, want die kaart is nog steeds goed te verkrijgen en bevindt zich rond hetzelfde prijspunt als de RTX 4060 Ti (~450-500 euro). Zo zien we in dit geval dat die twee GPU’s nek-aan-nek gaan, afhankelijk van de resolutie. Zoals aangegeven bij de testomgeving is de 3070-data niet meer up-to-date, als in, dat deze een aantal procent sneller kan presteren, maar dat is juist ten nadele van de 4060 Ti natuurlijk.
Met dat gezegd hebbende, zien we een duidelijk initeel patroon. Hoe hoger de resolutie, des te slechter de RTX 4060 Ti schaalt. Dat is het gevolg van die kleinere geheugenbus, zoals besproken bij de specificaties. De ingenieurtrucjes aangaande de L2-cache en de Ada Lovelace-architectuur zijn onvoldoende om de 4060 Ti hetzelfde door te laten schalen op hogere resoluties. Oké, de GPU wordt aangekaart als keuze voor 1080p-gaming, maar prijs- en prestatiegewijs staat de GPU tegenover die RTX 3070, terwijl dat overduidelijk een GPU was/is die geschikt is voor 1440p-gaming.
Far Cry 6
In onze opvolgende titel, niets minder dan Far Cry 6, zien we de RTX 4060 Ti op 1080p en vervolgens 1440p degelijk schalen. Op die testresoluties worden AMD-kaarten en de RTX 3070 overtroffen, wat eigenlijk mijn minimale verwachting zou zijn. Kijken we echter naar het 4K-resultaat, dan zien we dat de 4060 Ti weer terugvalt en overtroffen kan worden door de 3070 en geëvenaard door AMD. Toegegeven, 55 frames per seconde is geen denderend gemiddelde, maar het patroon van schaling zet zich duidelijk voort.
Metro Exodus
Gaandeweg komen we aan bij Metro Exodus, een Nvidia-geoptimaliseerde titel. Nochtans valt de RTX 4060 Ti op elke resolutie onder de RTX 3070 en dat is een schrikbarend resultaat. Zeker gezien laatstgenoemde voor hetzelfde geld (of zelfs een paar tientjes minder) vooralsnog te verkrijgen valt. Met de Extreme-instellingen en grafische complexiteit van dien, wordt duidelijk dat de 4060 Ti niet kan bijbenen.
Shadow of the Tomb Raider
In het epische avontuur van Lara Croft zien we hetzelfde patroon als bij Far Cry 6. Als in, een degelijke schaling op 1080p en 1440p tegenover andere kaarten en vervolgens op 4K valt de RTX 4060 Ti weer onder de RTX 3070. Desondanks is het voor de 4060 Ti technisch gezien een ‘win’ op de eerste twee resoluties, maar de generatiesprong in het algemeen is gewoonweg niet bijzonder te noemen. Daar waar de RTX 3060 Ti de RTX 2080 Super deed evenaren, komt de RTX 4060 Ti nipt boven de RTX 3070 uit.
Total War Three Kingdoms
Aan het einde van onze eerste testreeks staat Total War Three Kingdoms te wachten, wederom een game die hevig leunt op de GPU. Zodoende valt de RTX 4060 Ti - net zoals bij Metro Exodus - op elke resolutie nipt onder de RTX 3070. Natuurlijk zijn ~112 fps en ~69 fps geen slechte absolute resultaten voor 1080p en 1440p respectievelijk, maar de relatieve prestaties blijven gewoonweg tegenvallen - met name voor die vraagprijs van € 450,-.
Games - 4K en DLSS
Hieronder zijn 4K-only benchmarks te vinden van de RTX 4060 Ti tegenover een sluw aan kaarten van Nvidia en de Radeon RX 7000-kaarten van AMD. De RTX 3070 mag hier helaas ontbreken, maar we kunnen alsnog indrukken opdoen van de relatieve prestaties op 4K. Zo weet de RTX 4060 Ti op 1080p in onze voorgaande tests grotendeels de prestaties te bieden van bijvoorbeeld de RTX 4070. Met een resolutie zoals 4K zien we echter dat de verschillen significant groter zijn.
Op basis van de onderstaande resultaten is de RTX 4070 ongeveer 29%, 36% en 44% sneller dan de RTX 4060 Ti in Warhammer III, Modern Warfare II en Horizon Dawn respectievelijk. Tegenover die kaart komt de RTX 4060 Ti prijs/prestatiegewijs gezien beter uit de verf zetten, maar tegelijkertijd valt te stellen dat de RTX 4070 zelf al te duur is. Dat is een patroon dat we hebben gezien voor RTX 4000 überhaupt en dat blijft gewoonweg het geval. Over prijzen gesproken; laten we dan ook maar richting de nabespreking gaan.
Total War Warhammer III
Call of Duty: Modern Warfare II
Horizon Zero Dawn
Bij deze nabespreking gaan we dieper in op de prijs/prestatieverhouding van de RTX 4060 Ti tegenover andere kaarten en het gedrag van de Gaming X Trio-uiting die we in dit geval getest hebben.
Prijs/prestatieverhouding
Laat me in deze nabespreking een aantal zaken op een rijtje zetten. De absolute prestaties van de RTX 4060 Ti zijn op 1080p niet slecht te noemen - je kan er in feite prima mee gamen. Het is niet gek ook dat Nvidia de kaart hevig doet marketen voor die resolutie. Echter heb ik hierbij een hele simpele vraag die ik aan de groene titaan wil stellen: waarom? Met de opkomst van 1440p en 4K-monitoren beginnen hogere resoluties steeds relevanter te worden. Met prestaties die rond een RTX 3070 vallen - een GPU die overduidelijk geschikt was/is voor 1440p-gaming - zien we Nvidia een stap terugnemen als het gaat om de ‘bedoelde’ markt voor deze RTX 4060 Ti.
Het komt allemaal neer op die kleinere geheugenbus van slechts 128 bits tegenover de 256 bits van zowel de RTX 3060 Ti als de RTX 3070. Ja, er is meer L2-cache aanwezig op de 4060 Ti en er zijn wat trucjes aangebracht, maar het is overduidelijk niet genoeg. Als je nu deze GPU in huis haalt en toekomstig naar 1440p of 4K gaat, dan schalen je prestaties minder goed mee. Dat maakt het lastig om een investering te maken in dit XX60 Ti-model. Daar waar de ’60’-kaarten veelal jaren meegaan en meerdere systemen, upgrades en/of monitoren meemaken. De term ‘futureproof’ is niet één van mijn favorieten, maar het mag duidelijk zijn dat je niet echt futureproof bent met de 4060 Ti.
Datzelfde probleem aangaande toekomstbestendigheid zit in DLSS 3. Die techniek hebben we bewust niet getest, want er zijn nog te weinig games om het relevant te maken. Met toekomstige updates kan dat zeker verbeteren en kan de RTX 4060 Ti zijn ‘spierballen’ (lees: magere kippenbouten) doen flexen. Echter loop je dan ook tegen die 8 GB aan geheugen aan, want die gaat in toekomstige games steeds vaker een bottleneck opleveren. Dat is natuurlijk afhankelijk van instellingen, maar al met al mag het mij duidelijk zijn dat de 4060 Ti voor het geld en relatieve prestaties van dien zich niet interessant genoeg maakt als duurzame upgrade voor eigenaren van RTX 2000, GTX 1000 enzovoort.
Temperaturen en geluidsproductie
Met een lading aan kritiek achter de rug hebben we ook nog het Gaming X Trio-model van MSI te behandelen. Daar ben ik gelukkig - en niet geheel verrassend - over te spreken, want de koeling is logischerwijs top. De GPU-temperatuur kwam tijdens het herhaaldelijk benchmarken van Modern Warfare II niet boven de 48 °C uit en tijdens Metro Exodus niet boven de 54 graden uit. Dat zijn normaliter lage temperaturen die we zijn bij zoiets als een Suprim-uiting van MSI.
Maar ja, dan moet ik ook eerlijk zijn, want met een veel lager vermogen van slechts 160 W - wat één van de weinige pluspunten is van de RTX 4060 Ti - is het niet gek ook dat het beestje koel blijf. Het betreft ogenschijnlijk dezelfde Gaming Trio-koeler als op de RTX 4070 en die bezit een vermogen van 200 W. Zodoende zijn temperaturen en geluidsproductie dik in orde, maar dit specifieke RTX 4060 Ti-model van MSI is daarmee best groot en eigenlijk overkill te noemen.
Mocht je vanwege een aantrekkelijke prijs of anderzijds de mogelijkheid krijgen om deze MSI RTX 4060 Ti Gaming X Trio aan te schaffen, dan doe je zeker geen slechte aankoop, maar houd rekening met het grotere formaat voor een ’60 Ti’-kaart. Prestatiegewijs zal je in ieder geval geen klachten hebben, want de boostklok van ~2805 MHz is prima. Daarnaast is bij zulke lage temperaturen ook amper sprake van een geluidsproductie. Kortom, op die fronten schiet je niet tekort.
Als je op zoek bent naar een compacter alternatief, dan heeft MSI bijvoorbeeld ook haar Ventus-uiting. Daarvan is hieronder vanuit MSI een korte unboxing te zien.
De conclusie voor de RTX 4060 Ti als zijnde GPU mag een simpele en duidelijke zijn: niet de moeite waard. Normaliter ben ik in staat om positieve aspecten te vinden en daarmee het bestaan van een kaart te rechtvaardigen, maar dat gaat vandaag niet op voor deze GPU. Begrijp me niet verkeerd, zaken zoals het lagere stroomverbruik en de ondersteuning voor AV1-encoding zijn goede features. Echter doen die onvoldoende compenseren voor de tegenvallende prestaties en de mogelijke bottleneck met slechts 8 GB aan VRAM, samen met de kleinere geheugenbus van 128 bits - met name in de toekomst.
Het enige aspect van de RTX 4060 Ti dat wél kan rijpen, is de ondersteuning voor DLSS 3 in meer games. Maar ja, tegen de tijd dat er honderden games zijn die het bieden, staat RTX 5000 waarschijnlijk voor de deur of is DLSS 3 mogelijkerwijs ‘gebackport’ naar RTX 3000. Want ja, dat is technisch gezien een mogelijkheid middels “meer innovatie", aldus Nvidia. Hoe dan ook is er te weinig zekerheid om als consument zijnde te ‘investeren’ in een GPU zoals de RTX 4060 Ti. De prestatiesprong is voor € 450,- simpelweg te klein t.o.v. zijn voorgangers en het is duidelijk dat je beperkt bent tot 1080p-gaming - zelfs met de toekomstige 16GB-variant.
Uiteraard is er dan het aftermarket-model van MSI, ofwel de Gaming X Trio. Met die koeler blijft de RTX 4060 Ti logischerwijs ontzettend koel en ga je een stille game-ervaring tegemoet. De enige kanttekening is dat deze uiting dezelfde koeler bezit als zijn RTX 4070-broer. De kaart is daardoor vrij groot voor een XX60 Ti-model, beter nog, de koeler is tikkeltje overkill in dit geval. Dat is niet zozeer een slecht iets, maar als compactheid een rol speelt, dan zal je bij andere modellen van MSI moeten aankloppen. Hoe dan ook heb ik over de werking van de MSI RTX 4060 Ti Gaming X Trio niets aan te merken en is deze op papier de extra tientjes waard.