Review: MSI RTX 3080 Ti en RTX 3000 round-up (Gaming X Trio)
Links; Geteste producten;- MSI RTX 3080 Ti Gaming X Trio
- MSI RTX 3080 Gaming X Trio
- MSI RTX 3070 Gaming X Trio
- MSI RTX 3060 Ti Gaming X Trio
- MSI RTX 3060 Gaming X Trio
- Specificaties - RTX 3080 Ti en RTX 3000-overzicht
- Benchmarks - games en raytracing
- Nabespreking - de beste waarde
- Conclusie
Nvidia heeft begin juni twee nieuwe videokaarten gelanceerd: de RTX 3080 Ti en RTX 3070 Ti. Laatstgenoemde hebben we nog niet bemachtigd, maar de RTX 3080 Ti heeft afgelopen week plaatsgenomen op onze testbench. In deze review werpen we dus een blik op de RTX 3080 Ti Gaming X Trio van MSI. Daarnaast fungeert deze review als round-up van RTX 3000, met de RTX 3060, RTX 3060 Ti, RTX 3070 en RTX 3080. Allen overigens afkomstig van MSI met dezelfde Gaming X Trio-koeler.
Met gelijkwaardige koeling valt er een accurate vergelijking te maken qua prestaties. Zodoende beoordelen we in deze review twee aspecten: hoe de Gaming X Trio-uiting(en) van MSI bevallen en Nvidia’s RTX 3080 Ti weet te presteren voor het geld. Daarover gesproken, deze nieuwe kaart bezit een heftige adviesprijs van € 1199,-. Voor dat geld dien je prestaties te krijgen die gelijkwaardig zijn aan de RTX 3090, doch voor € 300,- minder. Dat klinkt aantrekkelijk, toch?
Helaas zijn adviesprijzen nog altijd een lachertje in het huidige landschap. Zodoende kost de MSI RTX 3080 Ti Gaming X Trio ten ten tijde van deze review zo’n € 1800,-. Het hoeft natuurlijk niet uitgelegd te worden dat geen enkele videokaart dat geld waard is. Om een objectief oordeel te vellen, worden Nvidia’s adviesprijzen voor alle kaarten gehanteerd. Dat uiteraard in samenhang met de prestaties. Kortom, tijd om RTX 3000 (grotendeels) aan de tand te voelen, inclusief de RTX 3080 Ti.
Hieronder de specificaties van Nvidia RTX 3000, verdeeld in drie groepen:
| Specificaties | RTX 3080 | RTX 3080 Ti | RTX 3090 |
|---|---|---|---|
| GPU | GA102 | ||
| Proces | 8 nm (Samsung) | ||
| Base Clock | 1440 MHz | 1365 MHz | 1395 MHz |
| Boost Clock | 1710 MHz | 1665 MHz | 1695 MHz |
| Memory Clock | 1188 MHz | 1219 MHz | |
| Geheugen | 10 GB | 12 GB | 24 GB |
| Geheugentype | GDDR6X | ||
| Geheugenbus | 320 bits | 384 bits | |
| Bandbreedte | 760,3 GB/s | 912,4 GB/s | 936,2 GB/s |
| CUDA-kernen | 8704 | 10240 | 10496 |
| Tensor-kernen | 272 | 320 | 328 |
| RT-kernen | 68 | 80 | 82 |
| Specificaties | RTX 3070 | RTX 3070 Ti |
|---|---|---|
| GPU | GA104 | |
| Proces | 8 nm (Samsung) | |
| Base Clock | 1500 MHz | 1575 MHz |
| Boost Clock | 1725 MHz | 1770 MHz |
| Memory Clock | 1750 MHz | 1188 MHz |
| Geheugen | 8 GB | |
| Geheugentype | GDDR6 | GDDR6X |
| Geheugenbus | 256 bits | |
| Bandbreedte | 448 GB/s | 608,3 GB/s |
| CUDA-kernen | 5888 | 6144 |
| Tensor-kernen | 184 | 192 |
| RT-kernen | 46 | 48 |
| Specificaties | RTX 3060 | RTX 3060 Ti |
|---|---|---|
| GPU | GA106 | GA104 |
| Proces | 8 nm (Samsung) | |
| Base Clock | 1320 MHz | 1410 MHz |
| Boost Clock | 1777 MHz | 1665 MHz |
| Memory Clock | 1875 MHz | 1750 MHz |
| Geheugen | 12 GB | 8 GB |
| Geheugentype | GDDR6 | |
| Geheugenbus | 192 bits | 256 bits |
| Bandbreedte | 360 GB/s | 448 GB/s |
| CUDA-kernen | 3584 | 4864 |
| Tensor-kernen | 112 | 152 |
| RT-kernen | 28 | 38 |
Reden van bestaan
Dé kaarten om de RTX 3080 Ti mee te vergelijken, zijn logischerwijs de RTX 3090 en RTX 3080. Die zijn allemaal in bezit van de GA102-GPU en diverse hoeveelheden GDDR6X-geheugen. Zo komt de RTX 3090 met 24 GB, de RTX 3080 Ti met 12 GB en de RTX 3080 met 10 GB. Nou is het geheugen de reden geweest om een Ti-variant van de 80-kaart te lanceren. Nvidia duidt namelijk aan dat er dan twee RTX 3080 Ti’s gemaakt kunnen worden i.p.v. één RTX 3090.
Toegegeven, dat klinkt in eerste instantie logisch. Althans, als GDDR6X-geheugen de enige beperkende factor zou zijn in de productie. Dat is echter verre van het geval, omdat er algemene tekorten zijn voor vrijwel alle onderdelen van een videokaart. Die reden is dus echt wel in twijfel te nemen. Maar oké, het doel is dus om de prestaties van een RTX 3090 in betaalbaardere vorm neer te zetten. Welke overige specificaties heeft de RTX 3080 daarvoor meegekregen?
RTX 3090 in vermomming?
Naast elkaar gelegd zijn de RTX 3080 Ti en RTX 3090 zéér vergelijkbaar. Zo verschillen de kernsnelheden slechts 30 MHz en komen de kernaantallen van CUDA, Tensor en Raytracing bijna overeen. Wat sowieso gelijkmatig is, mag de geheugenbus van 384 bits zijn. Daarmee ligt de bandbreedte van de RTX 3080 Ti stukken hoger dan de RTX 3080. Laatstgenoemde wint het enkel als het gaat om de kernkloksnelheden.
Eigenlijk mag het gewoon gezegd worden zoals het is: de RTX 3080 Ti mag overuidelijk een RTX 3090 zijn, waarvan de GPU nét niet aan de gewenste eisen voldoet. In zo’n scenario worden enkele onderdelen uitgeschakeld en komt de GPU in een lagere klasse/SKU terecht. Dat is overigens een vrij normaal proces en de waarschijnlijkste reden dat de RTX 3080 Ti het leven is ingeroepen.
MSI RTX 3080 Ti Gaming X Trio
Maar goed, we zijn hier natuurlijk ook om de Gaming X Trio-uiting van MSI te bespreken. Wat biedt deze versie zoal? Zoals we gewend zijn, komt deze met een dual slot-koeler met drie fans, ofwel de TRI FROZR 2. Die stelt de RTX 3080 Ti in staat om naar 1770 MHz te boosten i.p.v. 1665 MHz. In de praktijk wordt die kloksnelheid middels GPU Boost 3.0 nóg hoger geduwd, maar daar komen we straks op terug.
Verder zien we typerende zaken zoals drie DisplayPort-aansluitingen en één HDMI-aansluiting. Daarmee staat de RTX 3080 Ti gelijk aan de overige uitingen (van MSI). Verder zien we de drie 8-pins-voedingsconnectoren terugkeren van de RTX 3080 en RTX 3090. Hoewel er veel overeenkomsten zijn met laatstgenoemde, mag het bij de RTX 3080 Ti wel ontbreken aan NVLink-ondersteuning. Dat blijft dus weggelegd voor het vlaggenschip.
Alvorens we de RTX 3080 Ti van MSI op de pijnbank plaatsen, moeten we het beestje uit de doos tillen. Om het beest te benaderen, graven we eerst langs de diverse lagen in de verpakking. De eerste begroeting is vanuit de envelop met diverse inhoud. Daaronder treffen we ook hier een GPU-support-bracket aan en natuurlijk de RTX 3080 Ti zelf. We zien hier simpelweg dezelfde accessoires, boekjes en informatie geleverd worden als bij de RTX 3080.
Het is logischerwijs niet de eerste maal dat een Gaming X Trio-kaart onze camera trotseert en het uiterlijk mag er nog steeds wezen. Het ontwerp lijkt niet veranderd te zijn t.o.v. de RTX 3080, dus de dual slot-koeler van 2,7 sloten hoog keert hier in volle glorie terug. Dat geldt overigens ook voor de aansluitingen, want er is wederom sprake van één HDMI 2.1-poort en driemaal DisplayPort 1.4A. In alle gevallen is er de mogelijkheid voor voor 4K/120 Hz.
Onze rondleiding van de MSI RTX 3080 Ti Gaming X Trio start aan de bovenzijde, waar we wederom drie 8-pins-voedingsconnectoren aantreffen. Niet onverwacht, maar wel iets om rekening mee te houden voor de voeding én kabelmanagement. Aan de achterzijde zien we de GPU weer bloot liggen en een constructie die veel weg heeft van de voorgaande RTX 3080. Wel zien we hier bescheiden ventilatie aangebracht onder de voedingsconnectoren, dus de backplate is verbeterd.
Intern bekeken komt de RTX 3080 Ti grotendeels overeen met het grote broertje. Al met al zien we op vergelijkbare plekken de fan-connector, heatpipes, condensatoren en meer voorbij komen. Qua lengte, door de kaart even snel naast de RTX 3080 te hebben gelegd, merk ik op dat de RTX 3080 Ti een klein tikkeltje (millimeters) langer oogt. Het mag duidelijk zijn hoe de Gaming X Trio met zijn Tri Frozr 2 oogt, dus laten we doorgaan naar de keiharde prestaties.
In de praktijk kijken we naar de prestaties van RTX 3000, om precies te zijn van de kaarten die we tot onze beschikking hebben. Gelukkig is dat een merendeel, want enkel de RTX 3090 en RTX 3070 Ti ontbreken. De kans is groot dat laatstgenoemde op korte termijn nog plaats zal nemen op de pijnbank. Gelukkig valt er ondertussen voldoende te beoordelen, inclusief welke kaart de beste waarde biedt.
Verder is er de kwestie van de RTX 3080 Ti en de prijs/prestatieverhouding tegenover de RTX 3080. De nieuwe uiting is namelijk 67% duurder dan de RTX 3080. Een prestatiewinst van hetzelfde percentage zit er natuurlijk niet in. Maar goed, het is niet ongewoon om voor dat laatste beetje ‘oempf’ significant meer te betalen. Dat zagen we ook voor de RTX 2080 Ti, die trouwens exacte dezelfde adviesprijs bezat.
Testomgeving
Voor het testen van de videokaarten is dezelfde setup gehanteerd als bij onze guide omtrent Resizable BAR. Zodoende hebben we te maken met een Intel Core i7 11700K en een ASUS ROG Maximus XIII Extreme. Bij laatstgenoemde zijn de typerende ‘enhancements’ ingeschakeld, zodat de processor zijn spierballen kan tonen. Kortom, het neusje van de zalm en meer dan voldoende om een bottleneck bij de RTX 3080 Ti te voorkomen.
Hieronder het volledige overzicht van de testomgeving:
Benchmarks: 3DMark en games
Qua benchmarks hanteren we vier games, 3DMark en twee specifieke testen. Voor het CPU-gebonden scenario hanteren we Counter-Strike: Global Offensive (CSGO) en F1 2020. Als gulden middenweg wordt Shadow of the Tomb Raider gebruikt. Tenslotte hebben we Total War: Three Kingdoms als smuller van GPU’s. Als systeemtesten komen als eerste Fire Strike Ultra, Port Royal en Time Spy Extreme van 3DMark nog aan te pas.
DLSS en RT: RTX 3080 vs. RTX 3080 Ti
Gezien de RTX 3080 Ti aanzienlijk meer RT (raytracing) en tensor-kernen in huis heeft, kan de kaart voordelen bieden op de desbetreffende gebieden. Zodoende kijken we hieronder wederom naar Shadow of the Tomb Raider, om precies te zijn naar de procentuele verbetering met DLSS ingeschakeld. Dat t.o.v. de standaard (Highest) en wanneer RT is ingeschakeld.
De eerste vraag die we willen beantwoorden is een simpele: weet DLSS een grotere verbetering te bieden wanneer de GPU extra belast wordt met de inschakeling van raytracing? De opvolgende vraag is tevens simpel: weet de RTX 3080 Ti procentueel gezien, dankzij de extra kernen, een grotere prestatieverbetering te bieden?
In deze nabespreking gaan we als eerste in op traditionele prestaties. Zoals verwacht, staat de RTX 3080 Ti bovenaan. Wat wel opvalt, is dat de sprong van de RTX 3080 naar de RTX 3080 Ti kleiner is dan bij de andere kaarten. Toegegeven, dat komt mede doordat het gat tussen de RTX 3070 en RTX 3080 het grootste is. Het is duidelijk dat het ontstijgen van de RTX 3080 geen simpel iets is en de RTX 3080 Ti getuigt daarvan.
Prijs/prestatieverhouding
Maar goed, dat neemt niet weg dat er olifanten in de kamer staan die besproken moeten worden. Het eerste probleem is de adviesprijs van € 1200,- voor de RTX 3080 Ti. Dat is officieel bekeken € 480,- meer, ofwel 67% duurder dan de RTX 3080. Kijkende naar de prestaties, dan krijg je voor die investering een verbetering van ruwweg 7%, afhankelijk van de resolutie en game. Het hoeft vrijwel niet gezegd te worden dat dit niet in verhouding staat.
Dat brengt een belangrijke vraag teweeg: waarom bestaat de RTX 3080 Ti dan? Nvidia kaart hier een ogenschijnlijk logische reden voor aan. Namelijk dat het bedrijf de behoefte voor RTX 3090-prestaties wil vervullen, zonder de gigantische investering van 24 GB aan GDDR6X-geheugen per kaart. De RTX 3080 Ti bezit ‘slechts’ 12 GB, ofwel de helft. Kortom, Nvidia kan nu twee kaarten produceren en verkopen, toch?
Helaas is de realiteit niet zo simpel, want geheugen is niet het enige schaarse component. Hoewel je met 24 GB aan GDDR6X nu twee RTX 3080 Ti’s kan maken, vereisen twee kaarten logischerwijs tweemaal de overige, eveneens schaarse basiscomponenten, GPU’s en grondstoffen. Simpel gezegd kan ik me in die reden dus niet vinden. Maar oké, hoe zit het met de andere reden? Het willen en kunnen bieden van RTX 3090-prestaties in een betaalbaardere vorm?
Die reden acht ik een stuk logischer, gezien de RTX 3080 Ti een ‘natuurlijk gevolg’ van het productieproces is. De kaart bezit dezelfde GPU als de RTX 3090, maar met iets minder kernen aanwezig/ingeschakeld. Een GPU bestemd voor een RTX 3090, maar die net niet aan de eisen voldoet, belandt automatisch in een RTX 3080 of in dit geval een RTX 3080 Ti als er toch nog voldoende potentie is. Daar is gewoonweg niets mis mee.
Waar wel wat mis mee is, mag de adviesprijs zijn die Nvidia neerzet. Ja, het is dezelfde adviesprijs als de RTX 2080 Ti. En ja, het is vrij gebruikelijk dat de Ti-vlaggenschepen, voor dat laatste beetje ‘oempf’, een flink prijskaartje teweegbrengen. Realistisch bekeken is de kaart, met de minimale prestatiesprong, het extra geld gewoonweg niet waard. Nou zijn er zeker wel klanten voor een kaart zoals deze, maar dat stuk bewaar ik voor de eindconclusie.
DLSS en prestaties
Uiteraard moeten we ook nog even praten over DLSS en de prestaties daarvan. In de desbetreffende grafieken zien we een duidelijk patroon ontstaan. Bij extra belasting van de GPU met de inschakeling van raytracing biedt DLSS een grotere prestatiewinst. Op een 4K-resolutie stijgt de waarde van ongeveer 20-23% naar ruwweg 40% en dat is niet mis. Zeker omdat dit geldt voor de RTX 3080 Ti én RTX 3080, kortom, beide kaarten schalen uitstekend.
De tabellen laten verder duidelijk zien dat de RTX 3080 Ti dé resolutiekoning is. In Shadow of the Tomb Raider zet de Ti-uiting de speelbaarste ervaring neer, met name als het gaat om een 4K-resolutie met raytracing ingeschakeld. Het resultaat is niets minder dan een visueel genot. Het is ook niet elke dag dat je een dusdanige powerhouse in actie ziet om een game met alle toeters en bellen aan te drijven.
MSI RTX 3080 Ti Gaming X Trio
Hoewel ik over Nvidia’s prijs allesbehalve lovend ben, doet dat gelukkig niets af aan de geteste Gaming X Trio-variant van MSI. Het betreft dezelfde koeler die we eerder hebben getest en besproken in onze RTX 3080-review. Nou produceert de RTX 3080 Ti logischerwijs iets meer hitte en mag het stroomverbruik eveneens hoger liggen. Geen probleem voor de desbetreffende koeler, wat Pim in zijn review demonstreerde met de lage temperaturen en resulterende overklokruimte.
Deze eindconclusie is te verdelen in twee segmenten, met als eerste de RTX 3080 Ti zelf aan bod. Nvidia zet duidelijk een nieuwe RTX 3000-koning neer. De hoeveelheid geheugen is realistischer voor gaming en maakt de kaart een goedkopere optie dan de RTX 3090. Op die manier komt de RTX 3090 in de handen van gebruikers die het geheugen willen benutten en de RTX 3080 Ti in de handen van gamers die de al-ler-beste prestaties eisen.
Echter moet ik mezelf herhalen, want de adviesprijs van € 1200,- is alsnog extreem. De kaart biedt een meetbare, doch minimale prestatiesprong tegenover de RTX 3080. Het extra geld dat de RTX 3080 Ti vereist, kan bij wijze van gestoken worden in sneller geheugen en een snellere processor, waarmee je allicht een vergelijkbare prestatiesprong kan maken. Op een gegeven moment ben je beter af met een investering in andere zaken.
Maar goed, Nvidia’s RTX 3080 Ti is gewoonweg niet bestemd voor de gemiddelde boerenlul die een weloverwegen keuze maakt of zoiets ‘stoms’ als een budget hanteert. Nee, de RTX 3080 Ti is overduidelijk voor een niche groepje mensen dat het allerbeste zoekt voor 4K-gaming of de hoogste refresh rates wil garanderen. Als je eerst moet nadenken over de aanschaf van een RTX 3080 Ti, dan ben je simpelweg niet de doelgroep waar Nvidia op mikt.
Dan komen we uit bij het tweede segment en dat betreft de uiting van MSI, ofwel de Gaming X Trio-variant. Die heeft zich in onze RTX 3080-review reeds bewezen, met goede koeling, puike geluidsproductie en een efficiënt dual slot-ontwerp. Dat gaat ook op voor de RTX 3080 Ti, waardoor het ongetwijfeld een aanrader is. Om die reden sluit ik me aan bij Pim met dezelfde score voor deze variant, want daar zit je in ieder geval mee snor.
