Review: Wooting two HE

Review: Wooting two HE

• Productpagina

• Specificaties
• Showcase
• Software
• In de praktijk
• Conclusie

Een review schrijven over een Wooting-product stond al langer om mijn to-do-lijst. Met de kersverse Wooting two HE spreek ik eindelijk mijn to-do-lijst aan; ik mag iets afstrepen binnen mijn geliefde categorie aan mechanische toetsenborden. Waar ik erg benieuwd naar ben, is de aanwezige Lekker-switch op de Wooting two HE - een belangrijk onderwerp voor deze review.

Om direct voortborduren op deze Lekker-switch: het gaat hier om een samenwerking tussen Gateron en Wooting. Gateron-switches zijn inmiddels niet meer weg te denken uit het landschap aan mechanische toetsenborden. Overigens is de Lekker-switch een naam c.q. merk van Wooting zelf. Je zal deze switch dan ook enkel op Wooting-producten zien.

Wat maakt de Lekker-switch dan zo ‘lekker’? De volledige schakeling (actuatie) is van begin 0,1 mm tot eind 4,0 mm instelbaar, kortom, de Wooting two HE kan een toetsaanslag detecteren over de volledige schakelbeweging. Iedere Lekker-switch is overigens volledig digitaal én analoog in functionaliteit; hierover lees je meer in de review.

Voordat ik te hard van stapel loop, bewaar ik overige informatie voor de specificaties een verdere review zelf. De Wooting two HE is beschikbaar via Wooting’s eigen website. Op het moment van schrijven is het mechanische toetsenbord te pre-orderen voor € 184,99 inclusief verzendkosten (DHL in Nederland). Standaard wordt het toetsenbord geleverd met ABS-keycaps.

Zonder keycaps gaat er € 10,00 van de prijs af en kost de Wooting two HE nog € 174,99. Voor een meerprijs van € 10,00 kan je ook voor PBT-keycaps kiezen. Een polssteun bestel je er optioneel bij voor € 29,69. In het geval van deze review maak ik gebruik van de Wooting two HE, PBT-keycaps en een polssteun, wat totaal neerkomt op € 224,69.

Een overzicht van de specificaties:

Laat ik eerst nog wat meer vertellen over de Lekker-switch. Het gaat hier om een lineaire mechanische switch, wat logisch is, gezien het feit dat de totale toetsaanslag het actuatiepunt (bedieningspunt) kan zijn. De actuatiekracht (bedieningskracht) start bij 40 g tot 60 g aan het eindpunt. Lineaire-switches hebben doorgaans geen debounce, hoorbare feedback en tactiele feedback (bump), dit valt ook te zeggen over de Lekker-switch. Het bedieningspunt zit zoals je mogelijk al verwacht op 0,1 mm tot 4,0 mm, kortom over de volledige schakelbeweging. De toets- schakelaar op de Lekker-switch is compatible met Cherry MX (+) keycaps. Overigens zijn de Lekker-switches op de Wooting two HE hotswappable (te verwisselen/vervangen) voor nieuwe Lekker-switches.

De Wooting two HE is 460 x 150 x 39 mm en weegt 950 gram. De pollingsnelheid ligt op 1000 Hz. Intern heeft het mechanische toetsenbord 16MB aan geheugen voor het opslaan van profielen en verlichtingseffecten - alles wordt opgeslagen op het toetsenbord zelf. RGB-verlichting is (vanzelfsprekend) aanwezig. De topplaat van het toetsenbord is vervaardigd uit aluminium (type 5052). Afsluitend voor de specificaties: Wooting is opgericht door drie gamers uit Nederland, die vandaag de dag een team van vijf vormen. Ontwerp, UX, code schrijven en engineering vindt nog altijd plaats in Nederland, een mooi gegeven!

Degelijk verpakt presteren zich de Wooting two HE, de PBT-keycaps en polssteun. De verpakking benadrukt de kleur van de Lekker-switches; details die ik persoonlijk kan waarderen. Bij het openen van de verpakking springt de turquoise kleur van de Lekker-switches goed op het netvlies, althans ik vermoed dat het richting de kleursamenstelling van turquoise gaat. De Wooting two HE komt zonder keycaps op de switches, maar wordt standaard wel geleverd met ABS-keycaps of PBT-keycaps tegen een meerprijs van € 10,00. Je dient dus zelf de keycaps te plaatsen, wat enorm eenvoudig is met de MX-aansluiting.

Accessoires bestaan uit een zeer elegante USB Type-C (Wooting two HE) naar USB Type-A (pc), drie losse Lekker-switches en een keycap-puller. De “Greetings from Wooting" ansichtkaart benadrukt de afkomst van Wooting zijn producten. Molens doen het wat mij betreft altijd goed.

De Wooting two HE oogt minimalistisch. De aluminium topplaat heeft een matte afwerking in het zwart, iets wat mooi samengaat met de zwarte keycaps; erg subtiel. Verder bestaat de constructie uit zwarte kunststof/plastic. Het eindresultaat is een volledig zwart toetsenbord zonder bijkomende kleuren of stickers. Het minimalistische ontwerp blijft daarmee van kracht.

De Lekker-switches springen er zonder keycaps uit. Een volledig transparante behuizing is de basis, deze rust op de aluminium topplaat. De RGB-verlichting maakt gretig gebruik van de transparante behuizing voor verzadiging van het licht. Overigens zit de fysieke LED aan de bovenzijde van de switch-behuizing, iets wat niet ongebruikelijk is. Zoals je kan zien op de foto’s is de Lekker-switch volledig (MX/+) compatible. Aan de voorzijde van de Wooting two HE is het Wooting-logo subtiel zichtbaar. Ik hoor mij herhaaldelijk de woorden subtiel en minimalistisch gebruiken, iets wat de Wooting two HE zo eigen maakt.

De achterzijde is voorzien van uitklapbare pootjes ter verhoging van het toetsenbord, iets wat voor mij persoonlijk natuurlijker voelt, omwille het simpele feit dat het toetsenbord vanaf het bureau je beter tegemoet komt. Voor mij werkt dit ergonomisch beter. Op de sticker zijn initialen te vinden van het Nederlandse Wooting-team, leuk gedaan. Overigens vindt je geen handleiding in de verpakking, deze kan je middels de verpakking en de sticker van het toetsenbord online vinden. Op de achterzijde bevindt zich een kabelgoot- kanaal voor de USB Type-C kabel richting de PC.

De PBT-keycaps zijn apart verpakt en netjes voorbereid om direct te plaatsen zonder zoekwerk, kortom: gebaseerd op de lay-out van het toetsenbord. PBT-keycaps zijn door doorgaans dikker en dubbel-geïnjecteerd. Dit geeft een solidere ervaring onder de vingesr, evenals een ander geluid bij toetsaanslagen. Bijkomend voordeel is dat het font (de legends) niet vervaagd naarmate tijd, omdat deze gegoten zijn in de keycaps. Ook is slijtage of het glimmen van de keycaps t.o.v. van ABS-keycaps veel minder tot niet voorkomend.

De stabilisatoren zijn ook voorzien van (MX/+) stempel. Vanuit de fabriek zijn deze ook netjes voorzien van smeermiddel. Het zijn stevige stabilisatoren, iets wat je mag verwachten van een mechanisch toetsenbord van dit kaliber. Waar overigens naar mijn beleving veel nadruk ligt op de achterliggende techniek. Iets wat ik dadelijk tijdens de praktijkervaring verder bespreek.

Tot slot de laatste aanvulling de polssteun. Deze is volledig gemaakt van rubber. Op de rechterzijhoek is het Wooting-logo zichtbaar, op de achterzijde zitten ruimtelijke uitsparingen. Daarmee is het Wooting two HE feest compleet; in pracht en praal is dit de meeste ultieme Wooting two HE vorm… it’s over 9000!

De Wootility-software is het thuishonk van de Wooting two HE aangaande digitale en analoge instellingen, RGB-verlichting, keymapping en het instellen van de Lekker-switches. Standaard start het toetsenbord op in zijn digitale modus. Er zijn diverse RGB-verlichtingseffecten te vinden in de software. Kleuren zijn uitgebreid te selecteren middels een kleurkompas, Hex-code en RGB. De laatste twee mogelijkheden vind ik erg aangenaam.

Onder de prestatie-instellingen krijg je toegang tot het actuatiepunt van de Lekker-switch, instelbaar van 0,1 mm tot 4,0 mm. Alle toetsen kunnen in één keer gewijzigd worden, tevens is het per toets mogelijk. Met de zichtbare rapid-triggerfunctie kan één toetsaanslag meerdere registraties bieden, tussen start en reset zitten dus meerdere toetsaanslagen. De Tachyon-modus verlaagt de latentie van 4,0 ms tot 1,4 ms, dit komt de reactietijd ten goede. Wel schakelt deze modus de RGB-verlichtingseffecten uit.

Nette toevoeging is het overzicht aan toetsen op de Wooting two HE met het ingestelde actuatiepunt netjes vermeldt. Dit geeft direct inzage en maakt de samenstelling van jouw ultieme Wooting two HE-configuratie toegankelijker. Prima toevoeging wat mij betreft.

Het remap-menu stelt keymapping centraal. Wijzigingen zijn al slepende door te voeren in de software, dit werkt overigens erg aangenaam. Tevens is de software ook in dark-modus te gebruiken voor de liefhebbers: yay! Hieronder vindt je nog wat RGB-foto’s.

Laat ik wederom van start gaan met de Lekker-switch. Ik concludeerde eerder al deels in het hoofdstuk showcase dat techniek één van, dan wel de belangrijkste pijler is van de Wooting two HE, althans zo heb ik het ervaren. De Lekker-switch bepaalt de basis van de Wooting two HE, waar het bijvoorbeeld bij de Mountain Everest Max alle mogelijkheden zijn rondom dat toetsenbord. De Lekker-switch maakt gebruik van het zogenoemde Hall-effect. Fysiek zit er in de turquoise-schakelaar van de Lekker-switch een magneet. Naarmate de magneet richting het PCB (de printplaat) gaat van het toetsenbord, ontstaat er een hogere spanning tussen de magneet en ingebouwde sensor op het PCB.

De Lekker-switch mag gecategoriseerd worden als mechanische switch, maar doet eigenlijk weinig mechanisch. Er is dus geen sprake van een mechanische schakeling. Wel heeft iedere Lekker-switch een drukveer, deze levert een voelbare weerstand van 40 g tot 60 g. Weinig onderdelen maakt dat de kans van falen c.q. het errorratio aanzienlijk lager ligt. Wooting geeft een levensverwachting mee van 100.000 miljoen kliks; een indrukwekkend aantal.

Ik heb het toetsenbord zowel digitaal als analoog getest. Standaard is de digitale modus van kracht op het toetsenbord. Hier doet de Wooting two HE veel van hetzelfde als andere mechanische toetsenborden. De Lekker-switch is lineair, zakt daarom weg zonder tactiele bump en tovert vervolgens de gekozen invoer op het scherm. Standaard ligt het actuatiepunt op 1,2 mm vanuit de fabriek.

Het actuatiepunt (bedieningspunt) is instelbaar van 0,1 mm tot 4 mm. Het maximale actuatiepunt van 4 mm is dan ook direct de bodem; verder doorduwen is onmogelijk. Logischerwijs vereist het indrukken van de keycap/Lekker-switch op 0,1 mm weinig inspanning. De race wie de snelste mechanische switch heeft telt op 0,1 mm voor mij niet echt mee. Het is in de praktijk niet praktisch te noemen, omdat je snel geneigd bent om toetsen rondom per ongeluk in te drukken. Al rust je zachtjes je vingers op de toetsen, op 0,1 mm is een registratie al snel gemaakt.

Ik duw mijn mechanische switches altijd behoorlijk door, maar heb mijn kans genomen om de Wooting two HE met zijn Lekker-switches goed te testen. Doorgaans is een actuatiepunt van 0,8 mm voor mij goed te doen, zonder dat ik per ongeluk omliggende switches indruk. Ook hier is een actuatiepunt van dit kaliber voor mij oefenen. Ik hoor vaak de bodem en leg daarmee toch 4,0 mm af, terwijl het onnodig is voor de registratie.

Het instellen van het actuatiepunt is een heerlijke functie van de Wooting two HE. Ik ben stiekem enthousiaster over deze functie dan de analoge functionaliteit van dit toetsenbord. Het is mogelijk om het volledige toetsenbord in te stellen op één actuatiepunt, echter is het ook mogelijk om dit op toets-niveau te doen.

Voorgangers van de Wooting two HE maakte al gebruik van een analoge functionaliteit. Het is mogelijk om een controller (Xbox) na te bootsen. De analoge functionaliteit is vergelijkbaar aan een joystick c.q. triggerknop. Naarmate je drukt uitvoert gaat een in-game personage sneller lopen. Voorbeelden hiervan zijn personage bewegingen, maar ook het accelereren van een voertuig.

Games met Xinput of Directinput ondersteunen de analoge functionaliteit van de Wooting two HE. Nu zijn er veel games die dit niet ondersteunen, waar ook nog onderscheid gemaakt kan worden tussen Xbox-controller en joystick ondersteuning. De joystick ondersteuning betreft een directe input, deze wordt veel minder goed ondersteund dan de Xbox-controller ondersteuning. Met de analoge functionaliteit configureer je veelal de Xbox-setup middels de Wootility-software. De analoge functionaliteit is een mooie feature, echter nog niet enorm breed inzetbaar en/of zonder configuratie en trial & error. Er is een lijst aan games te vinden op de WOOTABASE die duidelijkheid geeft in ondersteuning per game.

De Wooting two HE levert geen schakelende geluidsproductie, desondanks is het “tok-geluid" richting de bodem aangenaam. Qua geluidsproductie zeker niet de luidste switch die er te vinden is, deze durf ik wel in het midden te segmenteren als het om geluidsproductie gaat. De Lekker-switch vind ik aangenaam aanvoelen, het geeft voldoening. Vooral het spelen met het actuatiepunt heeft al genoeg plezier opgeleverd, het is leuk om hiermee te experimenteren. Het is niet zozeer game-gebonden, het kan ook voor productiviteit interessant zijn. De Lekker-switch werkt voor productiviteit op 0,8 mm prima, in het begin moet je wel rekening houden met de nodige typo’s. Naarmate tijd geldt gewenning. Voor gaming is 0,8 mm mij gewoon te agressief. Het nabootsen van een Cherry MX Silver switch op een actuatiepunt van 1,2 mm bevalt beter. Standaard is de Wooting two HE ingesteld op 1,2 mm en toont daarmee vergelijkbare resultaten, ook kijkende naar de actuatiekracht. Onder de eindstreep kan je competitief zijn, maar ook kiezen voor een tandje minder op een actuatiepunt van 2,0 mm; Cherry MX Red.

De Wooting two HE is een mooie combinatie van techniek met een minimalistisch uiterlijk, iets wat ik gaande de review beter ben gaan waarderen. Het toetsenbord is zowel digitaal als analoog inzetbaar; hoe dit bevalt lees je in deze eindconclusie.

Laat ik van start gaan met wat basale informatie. De Wooting two HE oogt heerlijk minimalistisch, niet schreeuwerig en redelijk incognito met zwarte keycaps op de Lekker-switches. Zonder keycaps vallen de Lekker-switches zonder enige twijfel goed op, een switch dit overigens geschaald wordt als mechanisch maar eigenlijk niet mechanisch is. De Lekker-switch maakt gebruik van het Hall-effect; een magneet in de schakelaar beweegt richting een sensor in het PCB (de printplaat). Naarmate de hogere spanning tussen deze twee componenten vindt er een registratie plaats.

Dat maakt het geluid en de algehele werking nét wat anders dan mechanisch en optisch. De Lekker-switches hebben een fabrieksopgaaf van 100 miljoen kliks, wat indrukwekkend is, want dat is meer dan Cherry MX! Het feit dat de Lekker-switches instelbaar zijn als het om het actuatiepunt (bedieningspunt) gaat, is een geweldige toevoeging. De switches zijn vanaf 0,1 mm tot 4,0 mm instelbaar - over het volledige bereik tot de bodem. Deze techniek is enorm plezierig en kan per toepassing voordelen opleveren.

De analoge functie van het toetsenbord simuleert een Xbox-controller c.q. joystick. Door de Lekker-switch in te drukken gaat een in-game personage harder lopen/rennen. Hetzelfde geldt voor race-games; een auto kan accelereren door de uitgeoefende druk. Er is inmiddels een redelijke ondersteuning aan games en toch is het nog niet helemaal je van het. Het is hier en daar soms wat rommelen met configuratie om zaken werkend te krijgen, uiteraard is dit sterk afhankelijk per game.

Afsluitend is de instelbaarheid van de Lekker-switches en het Hall-effect in mijn optiek het mooiste wat dit toetsenbord brengt, hier ben ik oprecht enthousiast over. De combinatie van een minimalistische ramplank, PBT-keycaps en een dikke comfortabele polssteun maken het feest compleet. Het rubber is als materiaalkeuze zacht, maar trekt tegelijkertijd wel veel stof aan, deze vereist regelmatig een vochtige doek om deze optisch netjes te houden. Onder de eindstreep krijgt de Wooting two HE een dikke scoren mee inclusief award. Analoog mag dan wel niet helemaal vlekkeloos zijn, de combinatie van digitaal en zijn instelbare mogelijkheden maakt de Wooting two HE flexibel inzetbaar. Een Nederlandse ramplank om van te genieten!